Skeletten uit Goudse Sint Janskerk krijgen een gezicht

De Alphense geeft de vondsten die dit jaar zijn gedaan tijdens de ontgraving van het koor van het Sint-Janskerk in Gouda een gezicht.

Bij de ontgraving van het koor van de eeuwenoude Goudse Sint-Janskerk is dit jaar niet alleen een grafkelder uit ongeveer 1700 met zes leden van de burgemeestersfamilie Van Rietveld aangetroffen. Onder de kooromgang zijn naast vele losse beenderen zestien vrijwel complete skeletten en ruim dertig delen van menselijke resten uit de 16de tot de 19de eeuw gevonden.

Voormalig archivaris Henny van Dolder van de Sint-Jan en archeologen proberen aan de hand van kerk-archieven te achterhalen om wie het gaat. De doden uit een ver verleden krijgen daarmee een naam, maar fysisch antropoloog Barbara Veselka uit Alphen wil ze ook een gezicht geven. Niet letterlijk, maar door aan de hand van botten en gebitten informatie te achterhalen over eventuele ziekten, afwijkingen, eetgewoonten, werkzaamheden en leeftijd op het moment van overlijden.

Slijtage
Het onderzoek van de fysisch antropoloog kan ook helpen om definitief te bepalen van wie een skelet is. 'Onder de kooromgang zijn bijvoorbeeld waarschijnlijk de beenderen van een rector van de Latijnse school in Gouda uit de 17de eeuw gevonden. Door onderzoek is te achterhalen of de ouderdom van de beenderen en de leeftijd van de overleden persoon daarmee in overeenstemming is. Ook kun je aan de botten zien of iemand veel met zijn of haar lichaam heeft gewerkt of een zittend bestaan heeft geleid.'

Het ontgraven van het koor en een stukje van de kooromgang in de Sint-Janskerk tot anderhalve meter diepte was nodig wegens funderingsherstel van de koorkolommen.

Burgemeestersvrouw
Een deel van de vondsten lieten ze gisteren in een zaal van de Sint-Janskerk aan genodigden zien. Op een lange tafel lag het skelet van vermoedelijk burgemeestersvrouw Catharina van Rietveld-Van der Dussen. Zij overleed in 1715 op 51-jarige leeftijd.

Haar resten werden tijdens de ontgraving met vijf andere skeletten in een grafkelder onder het koor aangetroffen. Volgens de archeologen Marcel van Dasselaar en Maarten Groenendijk staat het inmiddels vast dat het leden van de burgemeestersfamilie Van Rietveld zijn. Op de tafel lag naast mevrouw Van Rietveld een 2-jarig kind dat onder de omgang van het koor was begraven en van wie de identiteit nog niet is vastgesteld.

Verder waren er diverse in de Goudse kerk gevonden losse beenderen 'met een verhaal', zoals fysisch antropoloog Barbara Veselka het noemde. Ze toonde onder meer een dijbeen die na een breuk verkeerd aan elkaar was gegroeid, een kromgetrokken bot (tekort aan vitamine D) en een sterk aangetast exemplaar. 'Dit ziet er ernstig uit. De eigenaar is waarschijnlijk overleden aan de gevolgen van een botontsteking.'

Schedel
Bij de opgravingen werd één schedel met een flinke pluk haar erop aangetroffen. Op de schedel bevond zich een metalen haarband. 'Dat is waarschijnlijk de reden dat deze schippersvrouw uit de 17de eeuw nog zoveel haar heeft. Metaal heeft een conserverende werking.'