Teni Stepanosian lest in een auto die bijna alles zelf kan. © Teni Stepanosian

Slimme auto heeft last van domme bestuurder

VeiligheidssystemenModerne auto’s zitten tjokvol veiligheidssystemen, maar de bestuurders maken er nauwelijks gebruik van. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze domweg niet weten welke slimme snufjes hun auto heeft.

Ton Voermans 01-11-17, 07:43

Dat blijkt uit onderzoek van Connecting Mobility, een projectbureau van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In samenwerking met de RAI Vereniging, de branchevereniging van autofabrikanten en -importeurs en de Vereniging Zakelijke Rijders werd onderzocht wat auto’s van maximaal 5 jaar oud aan veiligheidsvoorzieningen hebben en wat bestuurders ermee doen.

Die moderne leasebakken van gemiddeld bijna 40.000 euro blijken al vol slimme systemen te zitten om het autorijden zo veilig mogelijk te maken. Die zogeheten Advanced Driver-Assistance Systems (ADAS) corrigeren tal van menselijke fouten. Slimme auto’s kunnen bijvoorbeeld een zetje aan het stuur geven als de auto uit de rijbaan gaat zonder dat het knipperlicht werd aangezet. Als een botsing dreigt, kan een slimme auto een noodstop maken. Sommige types herkennen verkeersborden waardoor de auto nooit harder rijdt dan toegestaan.

Rijtaakondersteuning

De vertrouwde cruise control kan ook een variant hebben waarbij altijd de goede afstand wordt gehouden tot de voorligger; adaptive cruise control – de auto houdt zelf in en geeft zelf weer gas als het kan. Er zijn zelfs systemen die meekijken op een kruising. De onderzoekers turfden 50 verschillende rijtaakondersteunende systemen. 20 procent van het Nederlandse wagenpark heeft al één of meer van die hulpmiddelen.

De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid zegt dat deze systemen kunnen bijdragen aan meer verkeersveiligheid. Zo kunnen adaptive cruise control en dodehoekverklikkers leiden tot 7 procent minder ongevallen.

Dan moeten ze wel gebruikt worden en dat gebeurt nauwelijks. Adaptive cruise control? 90 procent van de automobilisten doet er niks mee. Distance alert? 70 procent gebruikt het niet. Verkeersbordenherkenning? 30 procent heeft geen flauw benul dat het in de auto zit. Alleen de navigatie en de cruise control worden door bijna iedereen weleens gebruikt.

Op tweede plaats

Rijles in auto die bijna alles zelf doet

De Utrechtse rijschool Veronica geeft sinds kort les in een Opel Astra die tjokvol hulpmiddelen zit. Sinds 1 januari 2016 is het gebruik van ondersteunende systemen toegestaan tijdens het praktijkexamen voor het B-rijbewijs, zolang de techniek maar niet de volledige rijtaak overneemt.
,,Ik wil de discussie op gang brengen: hoe moeten we op het rijexamen omgaan met ADAS-voorzieningen? Wat wordt er wel en niet toegestaan?” zegt directeur Ernest Alvares. Hij stelt dat autorijles steeds meer een ict-training wordt. ,,Vroeger was het heel technisch. Nu leer je hoe je de systemen bedient en wat ze wel en vooral níet kunnen.’’
Blogger en vlogger Teni Stepanosian is een van de mensen die lest in de slimme auto. Ze schrijft erover en maakt video’s over haar rijlessen. ,,Ik ben 27-jaar. Autorijden was nooit nodig met mijn ov-kaart en vrienden met rijbewijs. Opel vroeg me om dit te gaan doen. Deze auto kan alles wat een Tesla ook kan. Hij parkeert bijvoorbeeld automatisch in. Magisch! Ik kijk hoe de auto het doet en kan het daarna zelf proberen. En ook heel handig, de auto zegt welke versnelling ik moet rijden, want daar heb ik absoluut geen feeling voor.''

Volgens de RAI zijn de autokopers in de dealershowroom met andere zaken bezig. ,,Het esthetische deel voert de boventoon bij de aanschaf van een auto. De kleur lak, de velgen en de stoelen. De veiligheidsvoorzieningen komen helaas vaak op de tweede plaats’’, zegt RAI voorzitter Steven van Eijck. De RAI weet niet precies hoe dat komt en wil laten onderzoeken waarom de dealer bij de verkoop niet veel meer nadruk op de veiligheid van de auto legt.

Van Eijck: ,,De persoonlijke en maatschappelijke impact van een (dodelijk) verkeersongeval is enorm. Nieuwe technologische ontwikkelingen in auto’s kunnen nu en in de toekomst echt het verschil gaan maken. Die systemen zijn juist ontwikkeld om de veiligheid te vergroten, maar dan moeten ze wel optimaal worden benut. De grootste uitdaging is niet de technologie, maar de aanschaf en het gebruik ervan. Wij moeten samen als industrie, retail en automobilisten de handen ineen slaan om de bekendheid met en kennis over deze systemen te vergroten.’’

Verkeerspsycholoog Ilse Harms van Connecting Mobility noemt het ‘bizar’ dat de veiligheidssystemen niet worden gebruikt. ,,Het is geen onwil van de automobilist. Ze weten niet dat het in de auto zit. De systemen staan opgesomd in een lange lijst met opties en vaak staat er niet bij wat het doet.’’ Volgens haar geeft de dealer onvoldoende instructie. En de namen van de veiligheidssystemen zijn vaak cryptisch. ,, Als dan ook iedere fabrikant er een andere naam voor heeft, wordt de bekendheid er niet beter op. Bij de een is het lane keeping, bij de ander lane assist. Daar zou wel enige uniformiteit in mogen komen.’’

De veiligheidssystemen zijn u nog veelal voorbehouden aan duurdere auto’s, maar volgens de industrie komen ze ook in rap tempo beschikbaar voor goedkope auto’s.