'Sociale diensten zoeken met verborgen camera's en gps naar bijstandsfraude'

De Volkskrant onderzocht tien zaken van verdachten van bijstandsfraude. In een daarvan bekeek de sociale dienst een 44-jarige vrouw uit Delft in twee maanden tijd 97 keer, onder meer met een verborgen camera en auto-achtervolgingen.

,,Het is belabberd geregeld voor bijstandsgerechtigden, in het strafrecht is het beter", aldus advocaat Gerard Gijsberts in de krant. Advocaat Harm van den Boogaard voegt daar aan toe: ,,Een fietsendief heeft recht op een advocaat bij het verhoor, maar een bijstandsgerechtigde niet."

Ook beluisterde de krant een opname die een 36-jarige homoseksuele man uit Bunschoten in het geheim van zijn verhoor maakte. Daarin oefende de sociale dienst meerdere keren druk op hem uit om zijn uitkering in de protestantse gemeente op te geven en te verkassen naar zijn vriend in Huizen.

Verdachten van bijstandsfraude vallen onder het bestuursrecht, waar de grenzen ruimer zijn dan in het strafrecht, zegt de Utrechtse hoogleraar sociaal recht Frans Pennings in de Volkskrant. 

Het ministerie van Sociale Zaken onderzoekt of de wet meer duidelijkheid moet geven over de vraag wanneer bijstandsgerechtigden die worden verdacht van fraude gefilmd mogen worden. Aanleiding daartoe zijn uitspraken van de rechter. Zo oordeelde de Centrale Raad van Beroep de afgelopen jaren in meerdere zaken dat de inzet van camera's voor bijstandcontrole te ver ging.

,,Cameratoezicht mag alleen als er geen andere manier is om fraude aan te tonen, het moet proportioneel zijn'', zegt een woordvoerster van het ministerie. Sociale Zaken bekijkt vooral of gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de bijstand, meer behoefte aan duidelijkheid hebben. ,,Wij zeggen hiermee niet dat de rechtsbescherming niet goed is.''