Wat kan ik doen tegen besmetting?
,,Paniek is niet nodig'', aldus Van Gorp. Halsoverkop alle gaten in je huis dichttimmeren om muizen buiten te houden, hoeft dan ook niet. Maar pas op met contact met wilde knaagdieren. ,,Wees je ervan bewust dat je ziektes kunt oplopen.'' Maar ook als je een stoffige zolder bezemt, kun je ziek worden: in opgedroogde muizenkeutels kan het Hantavirus voorkomen. Kleine deeltjes komen in de lucht en die adem je vervolgens in. En als je in besmet water zwemt, kun je bijvoorbeeld via een wondje of je mond besmet raken met leptospirose.

Hoe weet ik of ik ziek ben?
De infecties waar het om gaat, Hantavirusinfecties (via lucht) en leptospirose (door besmet water), kunnen je ernstig ziek maken. De symptomen variëren van een lichte griep tot geelzucht en nierfalen. Heb je last van zulke klachten, schakel dan een arts in en vertel waar je bent geweest. In het buitenland komen gevaarlijkere knaagdierinfecties voor dan in Nederland, zegt hoogleraar Van Gorp.

Waar komt die toename vandaan?
De zachte winter van 2013-2014 en warme zomer hebben waarschijnlijk een rol gespeeld, aldus het RIVM. Door de zachte winter overleven meer knaagdieren, en door de warme zomer komen meer bacteriën in het water. Bovendien komen meer mensen in aanraking met water bij warm weer, omdat ze bijvoorbeeld gaan zwemmen. Het RIVM doet nog onderzoek naar wat de precieze oorzaken zijn.

Vooral mannen worden ziek. Hoe komt dat?
In 69 procent van de gevallen van een Hantavirusinfectie in de periode 2008-2014 ging het om mannen. Voor leptospirose ligt dat nog hoger: 82 procent in 2014. ,,Wereldwijd komen knaagdierinfecties vaker bij mannen dan vrouwen voor'', zegt Van Gorp. ,,Het lijkt beroepsgebonden. Vooral mensen in de agrarische sector en bijvoorbeeld boswachters raken besmet.''

Moet ik bang zijn voor een rattenbeet?
,,Dat is geen realistische angst'', meent Van Gorp. ,,Rattenbeten komen maar heel weinig voor. Als je in contact komt met oppervlaktewater zoals een sloot, dan loop je een groter risico om ziek te worden.'' Van Gorp benadrukt bovendien dat het gaat om wilde knaagdieren, niet om ratjes en muizen die verantwoord als huisdier worden gehouden.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft uitgebreide dossiers met informatie en tips over leptospirose en Hantavirusinfecties.