Dat blijkt uit een representatieve enquête van onderzoeksbureau Motivaction onder ruim vijfhonderd hbo- en universitaire studenten. Het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) gaf de opdracht om voor het eerst sinds de invoering te onderzoeken wat de invloed van het leenstelsel is op het welbevinden van studenten.

Zestig procent van de lenende studenten zegt regelmatig stress te ervaren door hun studieschuld. Veertig procent spreekt over ‘emotionele uitputting’ en 39 procent maakt zich zorgen over zijn of haar financiële situatie. De problemen worden groter naarmate het leenbedrag van de student stijgt. 

Dan worden de psychische problemen ook groter. De helft van de ondervraagde studenten mét een lening zegt zich minimaal een keer per week overdag extreem vermoeid te voelen. Bovendien laten vier op de tien lenende studenten uit geldgebrek sociale activiteiten aan zich voorbijgaan. 

,,Minister Van Engelshoven kan er nu niet meer onderuit dat het leenstelsel meespeelt bij de ervaren prestatiedruk en psychische klachten bij studenten’’, vindt ISO-voorman Tom van den Brink.

Het politieke ongemak over het leenstelsel, dat onder het kabinet-Rutte II in 2015 de basisbeurs verving, neemt toe. De Tweede Kamer besloot eind vorig jaar de rente op studieleningen te verhogen, een maatregel uit het regeerakkoord die de huidige regeringspartijen CDA en ChristenUnie liever niet hadden genomen. Ook bij GroenLinks, één van de partijen die aan de wieg stonden van de studieleningen, klinkt gemor uit de grote, jonge achterban. De partij keerde zich daarom al van ‘het gerommel met de rente’ af.

CDA en ChristenUnie hopen dat het volgende kabinet het leenstelsel zal afschaffen. Zij waarschuwen ervoor dat jongeren uit leenangst niet beginnen aan een studie en vrezen dat de studieschuld deze generatie ‘als een molensteen om de nek hangt’.

Die vrees is niet ongegrond, blijkt uit het onderzoek. Van de studenten zonder lening heeft negentien procent leenangst, vreest veertien procent de schuld niet terug te kunnen betalen en krijgt 24 procent stress van het hebben van schulden. Bij twintig procent van de studenten raden hun ouders hun af te lenen.