Tot eind vorige week leek het erop dat hogescholen en universiteiten weer studenten mochten ontvangen. Maar met het stijgende aantal coronabesmettingen kwam de heropening tóch onder druk te staan. Zojuist kregen studenten te horen dat ze zeker tot 26 april moeten wachten voordat er fysiek onderwijs mogelijk is. Onderwijsinstellingen die met zelftesten kunnen werken, mogen studenten vanaf dat moment één dag in de week verwelkomen. 

De zelftests moeten door bedrijven op de markt worden gebracht. Het kabinet heeft nu enkele aanvragen liggen voor toestemming om het product op de markt te kunnen brengen. Als de overheid de zelftests in handen krijgt, verspreidt zij die over de onderwijsinstellingen. ,,Die leveren ze weer uit aan de studenten, zodat die 's ochtends na het tandenpoetsen even een zelftest doen en naar college kunnen. Alleen hoe snel dat allemaal zal gaan, daar zitten nog wel wat afhankelijkheden in. Vandaar dat we nog een paar slagen om de arm houden", erkent zorgminister Hugo de Jonge. 

Demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Hoger Onderwijs) zei vanmiddag al dat er genoeg snel- en zelftesten moeten zijn. Daarmee lopen bij meerdere onderwijsinstellingen proeven. ,,Waar ik wel hoopvol op ben, is dat we de pilot met sneltesten die we hebben opschalen en verbreden”, zei Van Engelshoven. Als de besmettingscijfers toch eerder meevallen, kan de heropening nog naar voren worden gehaald, beloofde premier Mark Rutte.

Studenten zijn teleurgesteld. Zij hadden zo gehoopt voor Pasen weer naar hun werkgroep te kunnen. ,,We zijn het hier niet mee eens. Er is altijd gezegd dat het onderwijs prioriteit moet krijgen met versoepelingen, nu wordt eind april genoemd met allerlei mitsen en maren. Het duurt nu al veel te lang”, reageert Lyle Muns, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSvb).

Volgens de LSvb zijn sneltesten ook helemaal geen voorwaarde om open te kunnen. In het najaar kregen studenten beperkt fysiek onderwijs. Hogescholen en universiteiten weten hoe ze op anderhalve meter open kunnen, stelt Muns. ,,Er zijn toen helemaal geen brandhaarden op faculteiten geweest. Er lagen zelfs afspraken met het openbaar vervoer, zodat dat niet te druk zou worden.”

Maar als die sneltesten dan per se nodig zijn, waarom moet het zo lang duren voordat die er zijn? ,,We hebben in december al gezegd dat het aantal tests snel omhoog moet kunnen. Dat gaat veel te traag”, aldus Muns. Te meer omdat er grote zorgen zijn over het welzijn van studenten. Een grote groep zit al sinds vorig jaar maart thuis online-onderwijs te volgen. Ze zijn soms eenzaam, somber en raken gedemotiveerd. Muns: ,,Maar dat is uiteindelijk niet doorslaggevend bij de keuzes die worden gemaakt. Dat vind ik jammer.”

Ook als het aan het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) ligt, gaan de hogescholen en universiteiten morgen nog open. Maar gezien het oplopende aantal besmettingen snapt voorzitter Dahran Çoban de overwegingen. ,,Het is niet het perspectief wat ons bij de vorige persconferentie is beloofd, maar het kabinet heeft fysiek onderwijs dit collegejaar gelukkig nog niet opgegeven. Ik denk dat dit voor nu het best haalbare is.” Al benadrukt het ISO dat het dan wel écht eind april moet worden. ,,Die sneltesten moeten er natuurlijk wel zijn dan, dus we móeten dit gaan doen.”

Hogescholen en universiteiten reageren verheugd op het nieuws dat ze open mogen. ,,Studenten snakken daarnaar”, erkent Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen (VH). Volgens de VH kunnen studenten niet verplicht worden om een zelftest te doen. De test mag ook niet als toegangsbewijs gebruikt worden. De onderwijsinstellingen buigen zich nu over de vraag hoe ze het testen moeten vormgeven. ,,De inzet van testen is niet onze expertise, maar de universiteiten gaan hun uiterste best doen om de overheid te helpen om dit te organiseren”, reageert Pieter Duisenberg, voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU). 

Het hoger onderwijs hoopt dat dit de opmaat is naar een ‘normaal’ studiejaar 2021-22.