Studie onder eerste honderd coronapatiënten in ziekenhuis: diabetici lopen meer risico

Het Tilburgse ziekenhuis kreeg eind februari als eerste in het land te maken met het nieuwe coronavirus, toen een patiënt uit Loon op Zand werd binnengebracht. Het brengt nu ook als eerste een onderzoek naar buiten over de eerste honderd patiënten. Een vijfde van hen is overleden, 38 anderen werden binnen een maand ontslagen. De overige 42 patiënten waren nog in het ziekenhuis opgenomen of werden overgeplaatst naar elders in het land ten tijde van het onderzoek, dat liep tot 23 maart. 

De gemiddelde leeftijd van de opgenomen coronapatiënten was 72 jaar en 67 procent was man. Tachtig procent kampte ook met andere gezondheidsproblemen, zoals een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en longproblemen. Opvallend: een kwart heeft diabetes, voornamelijk type 2. ,,Diabetes komt in veel studies naar voren als risicofactor. Op een of andere manier heeft (slecht gereguleerde) suikerziekte invloed op het functioneren van je afweersysteem. Bij ouderen gaat diabetes ook vaak samen met overgewicht, dus het is moeilijk te zeggen wat de echte factor is dat deze mensen meer risico lopen op het coronavirus: suikerziekte of overgewicht”, zegt arts-microbioloog Jean-Luc Murk, die zijn bevindingen vandaag publiceert in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 

De Tilburgse cijfers wijken af van het beeld dat het RIVM onlangs schetste over bijna 1500 ziekenhuisopnames. Daarin had 13,6 procent van de patiënten diabetes. Volgens Murk kan het verschil allerlei oorzaken hebben. Wellicht waren er onder de Tilburgse patiënten relatief veel mensen met overgewicht.

De helft van de patiënten die in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis werden opgenomen liep zes dagen of langer met klachten rond. Sommigen werden pas na twee tot drie weken binnengebracht. Net als in China en Italië was koorts de meest voorkomende klacht. Nederlandse patiënten lijken echter minder vaak te hoesten en melden meer buikklachten, die meestal gepaard gaan met diarree. In Chinese inventarisaties had slechts 4 procent van de patiënten diarree. Murk stelt dat er meer onderzoek nodig is om het verschil te duiden: ,,Het is in elk geval niet zo dat er hier een ander virus rondwaart.”

Negentien patiënten belandden in Tilburg op de intensive care. Tweederde van hen werd bij binnenkomst naar de verpleegafdeling gestuurd, maar ging binnen 24 uur zo hard achteruit dat ze alsnog naar de intensive care moest. ,,Dit geeft maar weer aan hoe grillig het beloop van deze ziekte is. Het ene moment komt de patiënt nog redelijk goed binnen, het volgende moment is hij doodziek en moet hij aan de beademing”, zegt Murk. Het gros van de patiënten voelde zich bij binnenkomst ook niet zo benauwd, terwijl uit metingen blijkt dat hun longen te weinig zuurstof opnemen.

De razendsnelle verslechtering heeft niet alleen impact op de patiënt, maar ook op het ziekenhuispersoneel dat vaak machteloos staat, weet de arts-microbioloog. In zijn ziekenhuis staat een team van 26 psychologen klaar om verpleegkundigen en artsen door de zware periode te loodsen.

De Tilburgse analyse toont ook aan dat het experimentele medicijn chloroquine niet zaligmakend is. Dit middel wordt momenteel in bijna alle Nederlandse ziekenhuizen gegeven aan coronapatiënten, in de hoop dat het - net als proeven in het lab - het coronavirus verzwakt. Bij een derde van de opgenomen patiënten zorgde het echter voor een vertraagde hartslag en moest deze medicatie gestopt worden.  

Tekst gaat verder onder de foto. 

Tussen de eerste honderd patiënten was overigens maar één patiënt onder de veertig jaar: een kindje van twee maanden oud. De baby werd met koorts en een urineweginfectie binnengebracht en bleek ook het coronavirus onder de leden te hebben. ,,De baby had tijdens de ziekenhuisopname geen luchtwegklachten en kon snel weer naar huis. Inmiddels zijn er sterke aanwijzingen dat kinderen net zo eenvoudig besmet kunnen worden als ouderen, maar meestal ontwikkelen ze mildere klachten”, aldus de arts-microbioloog.

Murk werkte eerder onder meer als arts-microbioloog virologie in het UMC Utrecht en het Erasmus MC in Rotterdam. Ook was hij afdelingshoofd van een van de virologie-afdelingen bij het RIVM.

Kijk hier naar onze video's over corona: