Sywert van Lienden opgepakt vanwege mondkapjesdeal, bewijsmateriaal snel veiliggesteld

Het ging plots razendsnel. Het OM maakte maandag bekend een strafrechtelijk onderzoek te starten omdat Van Lienden zich met de Stichting Hulptroepen Alliantie en zijn ‘belangeloos’ verstrekte mondkapjes tijdens de coronacrisis wellicht schuldig maakte aan oplichting. Even later bogen rechercheurs van de financiële opsporingsdienst FIOD zich over zijn luxe auto, doorzochten ze zijn woning en statig witte bedrijfspand én was Van Lienden aangehouden, net als zijn twee medebestuursleden Camille van Gestel en Bernd Damme. Een andere woning werd ook doorzocht, naar verluidt omdat bewijsmateriaal met spoed veiliggesteld moest worden.

En zo is Van Lienden nu toch echt in het nauw gekomen vanwege het geld dat hij verdiende met mondkapjes die door zijn stichting werden verkocht aan het ministerie van Volksgezondheid. Wat niemand wist toen Van Lienden in de media herhaaldelijk zei ‘om niet’ te werken, was dat er naast de stichting een besloten vennootschap was opgericht die gebruikt werd bij de inkoop en verkoop van de mondkapjes, waardoor hij en zijn partners alsnog miljoenen verdienden.

Uitzendbureau Randstad voelde zich belazerd. Het bedrijf had écht belangeloos medewerkers aan de Stichting Hulptroepen Alliantie geleverd, maar die zouden zonder hun medeweten ook ingezet zijn voor de activiteiten van deze bv. ,,Wij vinden dat het niet deugt. Dan moet je iets doen”, zei hoofd juridische zaken Patrick van der Herberg indertijd over de aangifte die werd gedaan en waarna uiteindelijk dan toch dit strafrechtelijk onderzoek startte.

Nu verwacht voormalig frauderechercheur en witswasexpert Cees Schaap dat er straks een sterke zaak zal liggen tegen Sywert en de zijnen. ,,De inkoop werd via een bv gedaan, de mondkapjes doorgestoten naar een stichting zonder winstoogmerk. Aan het eind van de keten zat de overheid. De FIOD zal nu kijken naar de verklaringen die worden afgelegd, de administratie, hoe er is geboekt en het emailverkeer is heel belangrijk. De eerste pavlovreactie van verdachten als zo’n onderzoek start is om dan soms het bewijsmateriaal weg te maken, maar dat kan digitaal vrijwel allemaal teruggehaald worden. Het is natuurlijk afhankelijk van de resultaten van de zoektocht, maar ik verwacht dat er straks een sterke zaak ligt voor oplichting, maar ook opzet.”

De oud-frauderechercheur vraagt zich veel meer af wat straks zal blijken over het ministerie, dat in zee ging met CDA’er Van Lienden. ,,Ik vraag me af of de minister van dat inkopend ministerie straks ook wat uit te leggen heeft. Of ze niet al te lichtzinnig in zee zijn gegaan met deze onbekende partij, van een persoon die ze daar wellicht beter kenden. En als ze al te lichtzinnig in zee zijn gegaan, wat zegt dat dan over andere miljoenendeals?”

Het strafrechtelijk onderzoek dat nu loopt komt overigens bovenop een ander onderzoek dat al sinds augustus loopt. Dat zogenaamde civielrechtelijke onderzoek, dat al werd ingesteld voor de aangifte van Randstad, richt zich vooral op de vraag of het bestuur van de stichting zich heeft gedragen zoals dat zou moeten en is op eigen initiatief van het OM begonnen.  

_{Tekst gaat verder onder de afbeelding.}

In mei dit jaar meldde Follow the Money dat de drie oprichters van de Hulptroepen meer dan 20 miljoen euro netto overhielden aan een mondkapjesdeal met de overheid. Eerder zei Van Lienden er geen winstoogmerk op na te houden. Ook de medewerkers van Randstad wisten hier niets van. Zelf hield Van Lienden er zo’n 9 miljoen euro aan over.

Nadat bekend werd dat het drietal miljoenen verdiende aan de deal, vroeg Chris Heutink, topman van Randstad Groep Nederland, per mail opheldering aan Van Lienden. Hij krijgt naar eigen zeggen geen reactie. ,,Vervolgens zei hij in Buitenhof dat hij alles met ons al had afgerekend. Dat klopte natuurlijk niet. We kregen pas twee dagen na de uitzending een reactie van hem, met de mededeling: sorry, die mail zat in mijn spambox.’’ 

Randstad deed in december aangifte. Het concern besloot mee te doen met de aangifte die al langer door advocaat Peter Plasman werd voorbereid. De advocaat zegt in een reactie op het strafrechtelijk onderzoek dat dit in de lijn der verwachting ligt. ,,Er lag een uitgebreide aangifte. Kennelijk heeft het OM nu voldoende redenen om de heren als verdachte aan te merken en te ondervragen.” Plasman zegt het onderzoek van de FIOD af te wachten. ,,Het ligt nu in handen van justitie. De FIOD draait het onderzoek.”

De maandag aangehouden verdachten kunnen maximaal drie dagen worden vastgehouden om te worden verhoord. Als de officier van justitie wil dat de verdachten nog langer in voorarrest blijven, dan worden ze in de loop van de week voorgeleid aan de rechter-commissaris. Plasman: ,,Dat is koffiedik kijken. Over het algemeen is de FIOD in de beginfase van het onderzoek vrij snel. Het onderzoeksbelang kan de enige grond zijn om verdachten langer vast te houden. Van vluchtgevaar of herhalingsgevaar zal in dit geval geen sprake zijn.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: