Tien vragen over de nieuwe landelijke bloedtest naar corona
Met een nieuwe bloedtest gaan onderzoekers van de Nederlandse bloedbanken een landelijk bevolkingsonderzoek doen naar het nieuwe coronavirus. Het doel is om te achterhalen hoe breed het virus is verspreid en hoe snel de samenleving immuniteit tegen de ziekte opbouwt. Tien vragen aan hoogleraar en arts-microbioloog Hans Zaaijer van Sanquin.
1. Hoe gaat die bloedtest in zijn werk?
,,De test wordt uitgevoerd op bloed van tienduizenden bloed- en plasmadonoren van bloedbank Sanquin. Onderzocht wordt of die donoren antistoffen hebben aangemaakt tegen het coronavirus, doordat ze ervan genezen zijn. Die mensen zijn immuun voor corona. Omdat de meeste mensen al jaren donor zijn, is de kans zeer groot dat dit bekende donors zijn. Van eerdere donaties bewaren we bloed, dat is een wettelijke plicht. Die buisjes kunnen we erbij pakken om te vergelijken wanneer de donors immuun zijn geworden. De coronabloedtesten moeten zo duidelijk maken of er in Nederland al een grote groep bestand is tegen dit virus. Het plan is om die bloedtest om de zoveel weken te herhalen, daarmee ontstaat een goed beeld van de groeiende groepsimmuniteit tegen corona in Nederland.’’
2. Wanneer starten de bloedtesten voor corona?
,,We gaan de eerste monsters deze week meten. Als alles goed gaat, gaan we over twee weken vanaf nu de hele bulk meten.’’
3. Wanneer is het coronavirus te stoppen?
,,Eén besmet persoon die het coronavirus heeft, besmet gemiddeld tussen de twee à drie anderen. Dat is de eigenschap van het beestje. Stel: ik ben besmet, dan steek ik dus twee à drie buurmannen aan. Dat proces kwam lekker op gang tijdens carnaval. Al valt de mate van besmettelijkheid van corona nog mee. Mazelen bijvoorbeeld is één van de recordhouders. Als je één iemand met mazelen in een groep zet waarvan niemand immuun is, dan lopen gemiddeld twaalf mensen het op. Als niemand tegen mazelen is ingeënt, krijg je een veel snellere ontploffing. Bij corona geldt dat als net iets meer dan 60 procent van corona is genezen, het virus niet nog een slachtoffer weet te pakken. Mensen zijn dan zodanig omringd met immune mensen dat de uitbraak niet verder gaat. Als een stang in de metro na een coronapatiënt alleen nog maar beetgepakt wordt door immune mensen, heeft het virus geen nieuwe slachtoffers gevonden en dooft het uit.’’
4. Hoe lang hebben we nodig om die 60 procent te bereiken?
,,Stel dat er bij het eerste onderzoek al heel veel mensen immuun zijn, dan hoef je er nog maar kort mee door te gaan en dan ben je er. Maar het kan ook enorm tegenvallen als nog bijna niemand antistoffen heeft aangemaakt, dan kan het veel langer duren voor de buit binnen is. Stel dat 10 procent immuun is voor corona, dan zijn we nog lang niet bij de 60 procent. Het gaat er natuurlijk om hoe snel dat percentage stijgt. Als uit het eerste onderzoek blijkt dat 10 procent immuun is en drie weken later 25 procent, dan kunnen onderzoekers van het RIVM uitrekenen hoe lang het duurt voordat je bij de 60 procent zit. Die curve vlakt af omdat het virus steeds minder makkelijk een nieuw slachtoffer vindt, dat nog géén antistoffen heeft aangemaakt. Zo leveren wij gereedschap voor de deskundigen, zodat zij kunnen zien hoe lang zij maatregelen moeten treffen. Als je bij de 60 procent zit, dan kunnen we weer terug naar het normale leven.’’
5. Wat voor percentage verwacht u bij de eerste grootschalige bloedtest?
,,In het zuiden zie je wel wat hogere aantallen besmettingen met corona, maar het zou me verbazen als het percentage met immuniteit al heel hoog is. Ik denk dat al die maatregelen die getroffen zijn al heel goed werken. Daarmee vertragen we het aantal mensen dat het coronavirus krijgt. Besmetten gebeurt nu dus veel minder, omdat mensen veel minder contacten hebben. Daarmee vertraag je de verspreiding. Maar dat betekent niet dat mensen al immuun zijn.’’
6. Wiens bloed gaat getest worden?
,,In Nederland zijn 331.000 bloeddonoren, wekelijks geven zo’n tienduizend donoren bloed. We willen beginnen met die groep van tienduizend mensen: alle mensen die in Nederland in één week bloed doneren. Ongeveer 99 procent van de donors heeft al toestemming gegeven op onderzoek naar zijn of haar bloed en verder kan het volledig geanonimiseerd worden. We mikken vooral op plasmadonoren, want die geven vaker. Die mogen elke twee weken plasma geven en doen dat gemiddeld zo’n vijf keer per jaar. De bloedtesten vinden plaats op gezonde mensen. Donoren die verkouden zijn, hoesten of koorts hebben, verzoeken we om thuis te blijven.’’
7. Heel veel mensen met grieperige verschijnselen willen weten of ze corona hebben. Kunnen zij zich bij de bloedbank melden en krijg je dan de uitslag van de bloedtest?
,,Nee, dat krijgen ze niet te horen. Het gaat hier om of Nederland groepsimmuniteit bereikt en niet om of een individuele donor antistoffen tegen corona heeft aangemaakt. Het is in elk geval niet de bedoeling dat mensen die mogelijk corona hebben naar ons toekomen. Als je symptomen hebt of zorgen hebt, moet je de huisarts bellen. Voor ons is het superbelangrijk om de hygiëne hoog in het vaandel te hebben staan. We hebben heel veel extra maatregelen getroffen, waardoor bloeddonoren géén corona krijgen. En we hopen ook dat ze blijven komen.’’
8. In andere landen gaat de hele boel op slot, zijn we niet veel te soepel in Nederland?
,,Als we niks zouden doen, dan ontploft de boel. Dan liggen mensen straks te stikken voor de ingang van het ziekenhuis, omdat de intensive care al overvol is. Maar we doen niet niks. En er zijn maar kleine verschillen met de aanpak in buurlanden. Er is één land ter wereld: Hongkong, dat erin is geslaagd om met draconische maatregelen corona in te dammen. Dat is ongelofelijk, want ze wonen daar met miljoenen op elkaar en hebben maar een paar honderd besmettingen en enkele doden. Alleen op een gegeven moment moet Hongkong de grenzen weer open doen. Er hoeft dan maar één iemand uit bijvoorbeeld China op bezoek te komen en dan vliegt als het ware een droge hooiberg in de fik. Het is voor Nederland geen optie om heel lang de boel op slot te houden, er hoeft maar één besmet geval op bezoek te komen... Het enige wat helpt is om die hooiberg nat te maken, en dat is groepsimmuniteit. We moeten er doorheen. Sommige mensen, die bang zijn, krijgen het idee dat de overheid of professor Jaap van Dissel van het RIVM aanstuurt op het bewust besmetten van mensen. Maar dat is natuurlijk niet zo. Dat zou heel raar zijn. Al is het wel zo dat we graag willen dat de kwetsbare mensen thuis blijven. Als je net een niertransplantatie hebt gehad, blijft dan vooral binnen.’’
9. Zijn donoren wel een goede afspiegeling van de Nederlandse samenleving?
,,Voor besmettingen die door de lucht gaan, zoals bij corona het geval is, zijn donoren een goede afspiegeling van de samenleving. Want we moeten allemaal ademen. Er komen dagelijks tweeduizend bloeddonoren bij de bloedbank, dat is een goede vertegenwoordiging van de mensen van 18 tot 79 door het hele land. Maar je moet natuurlijk wel altijd in je achterhoofd houden dat dit niet echt een afspiegeling is van de samenleving. Er zitten geen kinderen bij. En je mag bijvoorbeeld geen bloed geven als je drugs gebruikt of veel reist. Maar dat maakt voor dit bevolkingsonderzoek naar corona niet uit.’’
10. Er zijn te weinig tests die vast kunnen stellen of iemand het coronavirus heeft, zijn er wel voldoende bloedtests om antistoffen te meten?
,,We hebben als het goed gaat bergen tests. En we hebben ervaring. We hebben dit eerder ook bij andere virusuitbraken gedaan. Bij de Q-koorts-uitbraak, de huidige hepatitis E-uitbraak bijvoorbeeld. Het gaat prachtig geautomatiseerd met streepjescodes, want tienduizend tests gaan we natuurlijk niet met de hand doen.’’
In onderstaand dashboard meer informatie over het verloop en de besmettingen per gemeente (klik op mobiel halverwege de scrollbar om te scrollen):
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
CNV roept werkgevers op verduurzaming woning te stimuleren: ‘Geef personeel een warmtebonus’
Vakbond CNV roept werkgevers op om personeel een eenmalige warmtebonus van minimaal 2000 euro te geven. Daarmee kunnen werknemers hun huis energiezuiniger te maken. Enkele bedrijven doen het al. Volgens werkgeversorganisatie AWVN volgen er meer. -
video
Landelijke bloedtest om te zien of in Nederland immuniteit tegen corona ontstaat
Met een nieuwe bloedtest gaan onderzoekers van de Nederlandse bloedbanken een landelijk bevolkingsonderzoek doen naar het nieuwe coronavirus. Doel is om te achterhalen hoe breed het virus is verspreid en hoe snel de samenleving immuniteit tegen de ziekte opbouwt. -
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM6
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
Ruim 43 miljoen boeken in 2022 verkocht, maar het Nederlandse boek wordt minder populair
In de afgelopen tien jaar zijn er niet eerder zoveel boeken verkocht als in 2022. In totaal werden ruim 43 miljoen boeken (alle talen, fysiek en e-boeken) aangeschaft. Vooral niet-Nederlandse boeken worden steeds populairder, blijkt uit cijfers van Stichting Collectieve Propaganda van Het Nederlandse Boek (CPNB).
-
PREMIUMcolumn
Lezen dit, anders wordt het nóóit wat met jou!
Linda Akkermans schrijft drie keer per week over wat haar bezighoudt. -
-
-
Beter Eten
Maca-poeder zou wonderen doen in de slaapkamer, maar ‘sekskroket’ werkt misschien beter
In de rubriek Beter Eten schrijft gezondheidsjournalist Tijn Elferink over wat hem opvalt op het gebied van eten en drinken. Een Peruaans poedertje zou zorgen voor een boost van je libido. Waarom je een spannende avond toch beter met een sekskroket kunt beginnen. -
Steeds meer toeslagenouders met uithuisgeplaatste kinderen naar ondersteuningsteam
Het speciale ondersteuningsteam voor ouders die slachtoffer werden in de toeslagenaffaire, breidt uit. In totaal zijn er nu meer dan driehonderd aanmeldingen van ouders van wie de kinderen uit huis werden geplaatst.