Het aantal toeristen steeg met 9 procent tot 42 miljoen, blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Dat is de sterkste groei in tien jaar. De toename komt vooral uit het buitenland: 18 miljoen buitenlandse gasten verbleven samen 44 miljoen nachten in Nederland. 80 procent komt nog altijd uit Europa, maar het aantal toeristen uit landen als Rusland (plus 36 procent) en China (26 procent) stijgt razendsnel.

De Nederlandse pogingen om het toerisme te spreiden over het land, lijken vooralsnog te mislukken. Amsterdam blijft met grote voorsprong de populairste bestemming: van alle buitenlandse gasten trok 37 procent naar de hoofdstad. De verhoudingen tussen de verschillende bestemmingen in ons land is de voorbije jaren nauwelijks veranderd.

En dat is slecht nieuws voor Amsterdam, zegt toerismedeskundige Stephen Hodes. ,,De rest van Nederland is blij met deze groei, maar in Amsterdam gaat dit uit de hand lopen. Bewoners zuchten nu al onder de gevolgen van het massatoerisme: de stad wordt langzaam onbegaanbaar én onbetaalbaar. En nu de groei deze omvang krijgt, wordt dat nog veel erger. Als we niet ingrijpen, wordt Amsterdam onleefbaar.’’

De overheid probeert al jaren om toeristen ook naar andere plekken in Nederland te krijgen. Zinloos, stelt Hodes. ,,De massa volgt de massa en dat ga je niet veranderen. Amsterdam is een uniek toeristisch product, dáár willen de meeste mensen heen. Niet naar Den Haag of Rotterdam, hoeveel moois die steden ook te bieden hebben. Er is maar één oplossing: radicale maatregelen om de groei te stoppen. Minder vluchten toelaten, een quotum voor hotelkamers, geen extra cruiseboten.’’

In Amsterdam klinkt de roep om zulke maatregelen al langer, maar de opbrengsten van toerisme zijn groot: de sector is goed voor  4 procent van het Bruto Binnenlands Product en voor 641.000 banen. Hodes: ,,Het economisch belang is evident, maar er zijn ook andere belangen. Zonder maatregelen is Amsterdam straks een decor voor toeristen. Dan ben je heel rijk, maar erg ongelukkig.’’

De gemeente Amsterdam erkent dat de snelle groei van het toerisme een probleem is, en zegt al maatregelen te overwegen, zoals toeristenbelasting voor cruisereizigers en beperking van de groei van het aantal hotels. GroenLinks, grote winnaar van de gemeenteraadsverkiezingen in de hoofdstad, heeft al gepleit voor strengere maatregelen.