Tolken gaan vanaf morgen ‘rechtspraak en asielbranche lamleggen’

De staking kan grote gevolgen hebben voor rechtszaken, asielprocedures en verhoren bij de politie. Verdachten in een rechtszaak die het Nederlands niet machtig zijn, hebben bijvoorbeeld wettelijk recht op een tolk. Zonder vertaler moet een zaak aan worden gehouden.

Het is op dit moment nog niet helemaal in te schatten hoe groot de impact van de staking zal zijn. In het landelijk register van tolken en vertalers staan 2600 mensen ingeschreven, op dit moment hebben 2000 mensen een resolutie met eisen ondertekend. De verantwoordelijke minister Ferd Grapperhaus is middels een brandbrief op de hoogte gesteld.

Volgens Ani Getcheva, woordvoerder van de Actiegroep Registertolken en -vertalers, is de daadwerkelijke stakingsgroep nu vijftienhonderd man sterk. ,,Maar dat aantal groeit met het uur. Wij werken voor de rechtbank, politie en de IND. Dat betekent dat alle rechtbanken in Nederland moeite zullen hebben om tolken te vinden. De verhoren bij de politie kunnen ook niet plaatsvinden met vreemdtalige verdachten en de gesprekken bij de IND ook niet. Wij denken dat de planning van het hele systeem vast zal lopen.’’

Volgens Getcheva heeft de overheid nog wel de mogelijkheid om een zogenaamde ‘uitwijklijst’ in te schakelen. ,,Maar dat zijn tolken die niet beëdigd zijn, het kan dat ze nu per zitting beëdigd worden, maar de kwaliteit is dan niet te garanderen. Het aantal tolken dat het werk neerlegt, groeit met het uur - dus de druk op de mensen op de uitwijklijst groeit ook, die durven straks wellicht niet meer te tolken.’’ 

De staking heeft onder meer tot doel iets te doen aan de tarieven, maar dat is niet het belangrijkste. ,,Het grootste probleem is dat de minister heeft besloten het register open te stellen, ook voor mensen met een lagere taalbeheersing. Die mensen worden niet eens opgeleid in specifieke tolkvaardigheden. Dat je de taal spreekt, wil niet zeggen dat je ook meteen kunt tolken. Door het openstellen van het register worden mensen binnengehaald tegen dezelfde tarieven. Wij vrezen dat de hoge gekwalificeerden zich dan terug  zullen trekken.’’

Een ander probleem is volgens de tolken dat de minister van plan is aanbestedingen door te voeren. ,, Ze willen commerciële bedrijven inschakelen. Het ministerie hoopt zo te besparen, maar die bedrijven hebben als doel winst te maken. Er is een minimumtarief afgesproken en die bedrijven moeten ook winst maken, dan knijpen ze dus de tolken uit. De minister verdrijft op deze manier de gekwalificeerde tolken en zo ondermijnt hij de kwaliteit van het rechtsproces.’’