Twintig miljoen voor aanpak radicalisering: ‘Geen goed zicht op effecten’

Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van deze krant en het Radio 1-programma Argos.

De afgelopen drie jaar kregen 20 gemeenten en regio’s samen zo’n 20 miljoen euro aan zogenoemde ‘versterkingsgelden’ voor het tegengaan van radicalisering. Van al dat geld zijn ‘informatienetwerken opgezet’ en sleutelfiguren in de (moslim)gemeenschap gezocht. Ook zijn honderden gemeenteambtenaren, sociaal werkers en handhavers op cursus geweest om radicalisering te kunnen herkennen en signaleren.

Uit een vertrouwelijke rapportage door accountantsbureau PwC blijkt echter dat gemeenten geen idee hebben of hun aanpak werkt. ,,Gemeenten geven aan geen goed zicht te hebben op de effecten van hun aanpak, dan wel op de resultaten van de specifieke activiteiten. Hier is wel behoefte aan.” 

Deze krant en Argos kregen het document na een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur bij de NCTV (de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid). Die verdeelt het geld over de gemeenten. Het bureau dat de cursussen voor ambtenaren geeft, erkent dat ‘er te weinig onafhankelijk reflectie-onderzoek heeft plaatsgevonden door derden’.

De pot geld kwam in 2016 beschikbaar nadat de Nederlandse bestuurders werden overvallen door een plotse uitstroom van geradicaliseerde jongeren, die zich aansloten bij de jihad in Syrië en Irak. Meerdere gemeenten gebruikten het NCTV-geld dan ook om scholieren een toneelstuk te laten bezoeken waarin drie jihadisten naar Syrië gaan, maar gedesillusioneerd raken. Gemeenten waren enthousiast , maar uit onderzoek voor- en achteraf blijkt ook dat ‘sommige scholieren zich te goed konden inleven en de keuze van de hoofdpersonen om te gaan strijden bewonderden’. Een ander project om jongeren meer weerbaar te maken, zou hen zoveel zelfvertrouwen kunnen geven dat het omslaat naar narcisme.

,,Er is inderdaad meer behoefte aan meer inzicht in het effect van interventies”, stelt een woordvoerder van de NCTV. De dienst ontwikkelt momenteel een ‘toolkit’ om gemeenten daarbij te helpen. ,,Verplicht evalueren wordt een voorwaarde voor het ontvangen van geld.”

Preventie-programma’s schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar of die goed werken, weet niemand zeker. Lees hier waarom er twijfel is (Premium).