Veel amateurtrainers hebben geen idee wat ze met een groep moeten

Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim duizend coaches van verschillende sporten. Bijna de helft (44 procent) geeft aan dat meer begeleiding vanuit hun sportvereniging hard nodig is.

,,De uitkomst van het onderzoek vinden we ernstig, maar niet verrassend. We weten dat er onder amateurtrainers behoefte is aan meer begeleiding. Clubs doen er dan ook verstandig aan daar vol op in te zetten. Dat kost tijd en energie, maar wij zijn ervan overtuigd dat coaching van de coaches zich uitbetaalt. Ze zullen langer en minder onzeker voor de groep staan, het verloop wordt minder", zegt Jens van der Kerk, projectleider bij het actieplan Naar een veiliger sportklimaat (VSK). Dit is een initiatief van NOC*NSF en de sportbonden. In opdracht van VSK is de enquête afgelopen zomer uitgezet.

Er zijn in ons land wekelijks zo'n 400.000 trainers actief rond sportvelden of in sporthallen. Velen stoppen na een aantal jaren en dat betekent dat er volgens Van der Kerk een groot verloop aan trainers is. ,,Hierdoor krijgen vaak ouders of 16- tot 20-jarige jeugdleden onverwachts een groep sporters onder zich. Deze trainers zijn vaak onvoldoende of niet toegerust en weten in het begin niet hoe je een training moet verzorgen. Het is belangrijk dat sportclubs deze trainers ook opleiden en begeleiden. Dat ze weten hoe een training wordt uitgevoerd en hoe ze op pedagogisch vlak het beste kunnen omgaan met sporters en hun ouders."

Uit de enquête blijkt dus dat die begeleiding bij lang niet alle clubs op orde is. Bijna de helft van de 1020 trainers geeft aan behoefte te hebben aan meer begeleiding. Ruim een vijfde van de trainers is door hun club niet voorbereid op het geven van trainingen of het begeleiden van wedstrijden. Een derde heeft geen enkele opleiding op training gevolgd. Van der Kerk: ,,Ik begrijp dat het lastig is om trainers te vinden. Maar we weten dat een club juist makkelijker mensen vindt als er sprake is van structurele begeleiding. Ze hebben dan minder verloop.'' 

NOC*NSF houdt speciale workshops trainersbegeleiding voor sportclubs. ,,De meeste clubs beseffen dat ze iets moeten ondernemen, maar het kost tijd een goede structuur op te zetten. Het duurt zeker één, maar vaak ook twee seizoenen. Wat ook een oplossing kan zijn, is de tijdelijke inzet van buurtsportcoaches. Die werken bij gemeenten en kunnen worden vrijgemaakt om trainers pedagogisch en didactisch te ondersteunen. Hun werk kan na verloop van tijd worden overgenomen door de club zelf."

,,Je hebt er soms lastige kids tussen zitten hoor. Je moet stevig in je schoenen staan om ze verbaal aan te pakken. Wat helpt is het geven van een training waarbij ze amper tijd hebben om na te denken", vertelt Danny Meuken. Hij is coach van een jeugdelftal bij voetbalclub SML in Arnhem. Daarnaast begeleidt hij samen met twee andere vrijwilligers de trainers bij SML. ,,Ook bij ons was er vanuit de trainers vraag naar extra begeleiding. Sommigen hebben weinig of geen ervaring. We leggen uit hoe je je trainingen kunt verbeteren. Kinderen die bijvoorbeeld te lang stil staan, worden soms vervelend. Dus is het zaak dat je oefeningen bedenkt waarbij er veel activiteit is."

Volgens Meuken is het belangrijk dat de spelersgroep zelf ook invloed krijgt op de training. ,,Laat ze zelf oefeningen bedenken. Of als er eentje een grote mond heeft; laat hem zelf voor de groep staan of een warming-up verzorgen." Verder is het volgens de Arnhemmer van groot belang dat de gedragsregels voor iedereen, ook de ouders, helder zijn. ,,Aan het begin van het seizoen krijgt iedereen van ons een lijst met afspraken. Daarin staan niet alleen regels over de bardienst, maar ook over ons wisselbeleid. Iedereen weet hoe we werken. Dat doen we echt om gedoe van met name ouders te voorkomen."

Bekijk hieronder een training 'passend voetbal', speciaal voor kinderen waarvoor 'gewoon voetbal' nog een stap te ver is: