Veel stress en angst om coronacrisis: ‘Mensen ervaren emoties die sterk lijken op rouw’

Bij de Luisterlijn komen 30 procent meer telefoontjes binnen dan anders. Dagelijks voeren vrijwilligers 1200 gesprekken via de telefoon en nog eens ruim 150 via de chat. Het leeuwendeel van die telefoontjes gaat over corona. ,,Mensen worden de hele dag geconfronteerd met de coronacrisis. Wanneer zij de tv aanzetten, als ze even met iemand praten, boodschappen doen en alle lege schappen zien”, zegt een trainer bij de Luisterlijn. ,,Soms zijn ze echt in paniek. Praten helpt en zorgt geregeld voor opluchting.” 

Ook de hulplijn die het Rode Kruis heeft opengesteld voor mensen die in quarantaine of thuisisolatie zitten  wordt overspoeld met telefoontjes.  Sinds de lijn is opengegaan, vorige week maandag, hebben al 12.000 mensen gebeld. ,,Mensen delen hun zorgen over hun gezondheid en stellen vragen. Ze zijn ongerust en verdrietig, of hebben hele praktische vragen over het thuisblijven”, zegt een woordvoerder van het Rode Kruis. 

Geert Smid, psychiater en hoogleraar psychotrauma, verlies en rouw,  kijkt er niet van op. ,,De zeer strikte maatregelen leiden tot veel stress en somberheid’’, zegt hij.  ,,Mensen ervaren emoties die sterk lijken op rouw. Net als bij het verlies van een dierbare, is ook nu de situatie voor het gros van de mensen onwerkelijk. Er is verdriet om wat er niet meer mogelijk is. Soms leidt dat tot een gevoel van leegte en zelfs verlies van zin en betekenis.’’

Voor naasten van een ernstig zieke coronapatiënt is deze periode volgens Smid ‘enorm zwaar’.  Bij hen is er sprake van zogeheten anticiperende rouw. Smid: ,,Zij kunnen hun dierbare vaak niet bezoeken. Het rouwproces begint terwijl de patiënt nog in leven is. Een voorbereiding op het mogelijke verlies.’’

En voor mensen die een naaste verloren hebben, gaat het gemis soms gepaard met schuldgevoel en bitterheid. Zeker als het niet mogelijk was om goed afscheid te nemen door isolatie van de patiënt en bijbehorende beperkingen van bezoek. Smid stipt nog een punt aan: ,,Rouw voelt voor veel mensen als een eenzaam proces, nu is dat gevoel nog sterker omdat mensen moeilijker steun kunnen zoeken bij elkaar. Het is moeilijker om bij elkaar uit te huilen.’’ 

Volgens Smid is het daarom belangrijk om verbinding te zoeken met anderen, hoe je ook getroffen bent door de pandemie.,,Deel je zorgen en wensen over zaken zoals ziekte en overlijden. Bel een vriend of vriendin en uit je emoties. Het is niet hetzelfde als fysiek contact, maar het uiten helpt je om te ademen, juist in deze tijden.’’