'Verklaring Omtrent Gedrag onvoldoende als screening’

Ook moeten lokale partijen - net als landelijke partijen - hun geldstromen openbaar maken, bepleiten regeringspartijen CDA, D66 en ChristenUnie. Coalitiegenoot VVD is positief over die voorstellen. ,,Op dit moment zijn er grote zorgen”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf. ,,Het risico op financiële beïnvloeding van partijen en belangenverstrengeling ligt op de loer.’’

Van der Graaf wijst naar de stad Den Haag, waar de opgestapte wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie. De wethouders zijn bij hun aantreden niet onderzocht op integriteit. Waarnemend burgemeester Johan Remkes van Den Haag kondigde deze week aan dat hij de overgebleven bestuurders alsnog wil laten checken.

Het kabinet is op dit moment al bezig om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) verplicht te stellen voor kandidaat-wethouders. Maar volgens regeringspartijen gaat dat niet ver genoeg. Van der Graaf: ,,Wij willen dat kandidaat-bestuurders ook moeten slagen voor een integriteitsonderzoek voordat zij worden benoemd.’’

CDA-Kamerlid Harry van der Molen benadrukt dat gemeenten en provincies zelf invulling aan dat onderzoek mogen geven. ,,Als er risico’s worden gevonden, wil dat niet zeggen dat een bestuurder niet benoemd kan worden. Maar daarover moet de gemeenteraad of Provinciale Staten dan wel in gesprek met de kandidaat.’’ Het verplichte integriteitsonderzoek moet vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 zijn ingevoerd.

Het kabinet heeft al maatregelen aangekondigd voor een ‘schoon’ lokaal bestuur, onder meer via transparantie over giften en subsidies. Die maatregelen laten echter al een tijd op zich wachten. ,,We zien nu ook in de stad Den Haag dat lokale partijen op zijn minst kwetsbaar zijn voor de schijn van belangenverstrengeling’’, zegt D66-Kamerlid Monica den Boer. ,,Dat moeten we voorkomen.’’ Den Boer ziet net als andere partijen graag dat dat wethouders verplicht gescreend worden, mits er geld voor gevonden wordt.

Ook werkt het kabinet aan aanpassingen van de wet voor politieke partijen en hun financiering, maar tot die tijd moeten er nieuwe ‘basisregels’ komen die vriendjespolitiek en schimmige financiering voorkomen, vindt Den Boer: ,,Sommige partijen hebben nu de status van een voetbalvereniging, dat moet echt anders.’’ 

De van corruptie verdachte Richard de Mos heeft afgelopen woensdagochtend officieel zijn ontslag als wethouder ingediend bij de gemeente Den Haag. Bekijk hier de video: