Verpleeghuizen: ‘Wij staan klaar om te vaccineren, het wachten is op de overheid’

De 2500 verpleeghuizen in Nederland tasten nog altijd in het duister over welk vaccin binnenkort hun kant op komt. ,,Eerst leek het Pfizer-vaccin niet naar verpleeghuizen te kunnen worden gedistribueerd vanwege de lage bewaartemperatuur en grote verpakkingen. Dinsdag bleek het misschien toch wel te kunnen als de vaccins worden herverpakt in kleinere aantallen. Wij wachten nog op bevestiging van het ministerie van Volksgezondheid dat dit en hoe dit inderdaad gaat gebeuren’’, zegt woordvoerder Eric Bosman van ActiZ, branchevereniging van ruim 400 zorgorganisaties. 

Die bevestiging is noodzakelijk omdat verpleeghuizen wettelijk verplicht zijn om schriftelijke toestemming te vragen aan patiënten die het vaccin krijgen of hun familie of gemachtigden. Ongeveer driekwart van de verpleeghuisbewoners kampt met dementie. Bosman: ,,Een groot deel van hen is wilsonbekwaam. Bij deze mensen zullen we dus familie of andere naasten bij het toestemmingsproces moeten betrekken.’’ Dat verzoek om toestemming kan echter pas worden verstuurd als zeker is welk coronavaccin er gebruikt wordt: die informatie moet namelijk in de brief. ,,Wij zijn de brieven klaar aan het maken. Hopelijk kunnen ze rond het weekend de deur uit. Daarna zijn we afhankelijk van de reactiesnelheid van de familie’’, aldus Bosman. 

Tijdens het Kamerdebat dinsdag bleek dat Nederland in week 3, 4 en 5 (tussen 18 januari en 7 februari) 310.000 doses Pfizer-vaccin binnenkomen die gereserveerd worden voor bewoners van de grotere verzorgingshuizen en instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking. Die doelgroep wordt in de huidige vaccinatiestrategie van het kabinet echter pas ergens in februari gevaccineerd.

Waarom wéér een paar weken tijdverlies, vroeg een vertwijfelde Tweede Kamer zich daarop af. Minister Hugo de Jonge beloofde daarop te onderzoeken of de bewoners van de grotere zorginstellingen eerder ingeënt kunnen worden. Een woordvoerder van het RIVM zegt dat ‘er op dit moment nog geen zicht is’ op de vraag of de vaccinatie van de bewoners van de instellingen sneller kan. ,,Dat is echt nog koffiedik kijken. We zijn daar heel hard mee aan het werk.”

De verpleeghuizen beginnen  liever vandaag dan morgen met het vaccineren van bewoners. Zij zien het aantal besmettingen binnen hun muren nog altijd oplopen. Afgelopen week overleden in verpleeghuizen 129 patiënten. Een positief effect van de lockdown is in de instellingen nog niet te zien, stelt de brancheorganisatie van verpleeghuisartsen Verenso. 

Het inenten van alle bewoners wordt geen makkelijke taak, benadrukt ActiZ. ,,We kampen al met een torenhoog ziekteverzuim onder medewerkers. Maar het gaat lukken, zorgorganisaties zullen al hun creativiteit inzetten om genoeg mensen voor deze taak paraat te hebben.’’

Ook de tien verpleeghuizen van Argos, onder de rook van Rotterdam, zijn klaar voor de vaccinatiecampagne, zegt hun bestuursvoorzitter Edwin Wulff. ,,Wij zitten nu maar af te wachten tot het vaccin arriveert.’’ Het regelen van de schriftelijke toestemming van bewoners of gemachtigden hoeft volgens hem ‘geen dagen te duren’. ,,Wij zijn gewend om snel met de familie van bewoners te schakelen. Maar we kunnen geen brieven of mails de deur uit doen voor we meer informatie hebben van de overheid.’’

De communicatie en logistiek rondom het vaccineren verdient volgens Wulff ‘geen schoonheidsprijs'. ,,Dat had allemaal vele malen efficiënter gekund. Pas in de week voor oud en nieuw kregen wij een eerste bericht van de overheid over hoe we het vaccineren precies kunnen gaan aanpakken. Gelukkig loopt de vaccinatie van medewerkers nu. Het is goed dat zij als eerste aan de beurt zijn, want zij verplaatsen zich meer dan bewoners: ze gaan naar huis, doen boodschappen. Maar beter was natuurlijk geweest als we tegelijkertijd ook al hadden kunnen beginnen met het vaccineren van bewoners. Dan realiseer je echt immuniteit en pak je in één keer het risico aan.’’

Bekijk hier onze video's over de coronacrisis: