Vijf procent mantelzorgers denkt weleens aan zelfmoord

Uit een eerdere studie van het Amsterdamse ziekenhuis bleek al dat bijna veertig procent van de mantelzorgers die samenleeft met een dementerende kampt met een ernstige depressie. Zij gaan gebukt onder de zorg die vaak 24 uur doorgaat. Karlijn Joling, epidemioloog aan het VUmc, heeft nu vastgesteld dat het bij vijf procent van de mantelzorgers zelfs zo slecht gaat dat zij herhaaldelijk denken aan zelfmoord of zelfbeschadiging.

Joling analyseerde data van 192 mensen die thuis voor hun dementerende geliefde zorgen. De mantelzorgers vulden iedere drie maanden een vragenlijst in, gedurende twee jaar. De suïcidale gedachten staken meestal de kop op in het tweede jaar. Joling: ,,Wij denken dat de zorg dan zwaarder wordt, doordat de partner achteruit gaat, zijn gedrag verandert en hij steeds minder dingen zelfstandig kan.” De mantelzorgers met suïcidale gedachten voelen zich vaker dan hun lotgenoten ongelukkiger en eenzamer, ervaren minder steun van familie, meer gezondheidsproblemen, zegt Joling. ,,Ook hebben zij vaker het gevoel dat ze de zorg van hun partner niet goed aankunnen.”

Alzheimer Nederland noemt de cijfers ‘schokkend’. Uit eigen onderzoek onder 3400 mantelzorgers vorig jaar gaf 1 op de 6 al aan overbelast of zwaar overbelast te zijn. Twee jaar eerder was dat nog 1 op de 10. ,,De mantelzorgers krijgen het steeds zwaarder en dat is zorgwekkend. Dit komt omdat mensen met dementie steeds langer thuis wonen. Het verpleeghuis is de allerlaatste stap,” zegt een woordvoerder.

Maar het is ook de voortdurende onrust die de mantelzorgers slapeloze nachten bezorgt, weet zij. ,,Kan ik hem nog alleen laten? Gaat hij dan dwalen? Wat als hij het gas open laat staan? Vaak komt het erop neer dat de mantelzorger thuis blijft om ervoor te zorgen dat er niks mis gaat. Zijn wereldje wordt steeds kleiner.”

Mezzo en Alzheimer Nederland hameren op hulp uit de omgeving, zodat de mantelzorger af en toe adempauze kan nemen. Ook pleiten de organisaties voor hulp van een zogenoemde case-manager, een vaste hulpverlener die de familie vanaf de eerste diagnose tot de laatste fase bijstaat. In sommige regio’s pakt de wijkverpleging dit werk op, maar op veel plekken in het land zijn hier lange wachtlijsten voor, betreurt Alzheimer Nederland.