De opmerkelijke maatregel is genomen na een arrest van de Hoge Raad, die het Openbaar Ministerie (OM) niet-ontvankelijk verklaarde in de vervolging van een asielzoeker met een tijdelijke status. Volgens het hoogste gerechtsorgaan is vervolging in strijd met artikel 31 van het Vluchtelingenverdrag.

Het OM bracht tot voor kort vluchtelingen met een tijdelijke status voor de strafrechter als ze valse documenten bij zich hadden. In Nederland staat daar maximaal 6 jaar celstraf op.

De Hoge Raad heeft op 3 juni verklaard dat 'een vreemdeling niet strafrechtelijk behoort te worden vervolgd wegens het in het bezit hebben van vervalste documenten'.

Volgens artikel 31 van het Vluchtelingenverdrag mogen er geen strafsancties volgen voor vluchtelingen, ook niet als ze niet over de juiste papieren beschikken die kunnen aantonen dat ze uit een land komen waar hun leven of vrijheid wordt bedreigd.

Volgens de opstellers van het internationale verdrag is het 'niet rechtvaardig' om vluchtelingen te straffen voor valse documenten. Vaak kunnen zij alleen met behulp van valse papieren een veilig heenkomen zoeken. Vluchtelingen genieten volgens het verdrag pas bij aankomst in een ander land bescherming.

Het arrest van de Hoge Raad heeft in Noord-Nederland meteen gevolgen. Een geplande thema-zitting deze week met meerdere asielzoekers uit verschillende landen, is in zijn geheel geschrapt.

Volgens woordvoerder Karin Hoving is het arrest duidelijk. 'Om kort te gaan: zolang er nog niet over de status van een vreemdeling is beslist, kan hij daarvoor niet worden vervolgd.'

De actie van het parket in Noord-Nederland heeft zeer waarschijnlijk ook gevolgen voor de rest van het land. 'Dit is geen individuele actie van het parket in Noord-Nederland. We gaan landelijk bekijken wat de gevolgen zijn van dit arrest,' aldus woordvoerder Désirée Wilhelm van het Parket Generaal, het hoogste orgaan van het OM.