Voedingssupplementen razend populair maar soms ook levensgevaarlijk

Een pilletje om de weerstand te verhogen of af te vallen. Poedertjes voor grotere spieren of om langer te kunnen sporten. Voedingssupplementen zijn razendpopulair, maar ook onbetrouwbaar en soms levensgevaarlijk. Vele honderden gebruikers hadden vorig jaar (soms ernstige) gezondheidsklachten, waarschuwt Irma de Vries, internist-toxicoloog bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum van UMC Utrecht.

Tonny van der Mee 24-08-17, 08:00

Het NVIC kreeg vorig jaar 740 meldingen over voedingssupplementen. Hoe ernstig zijn de klachten?
,,De meeste meldingen gaan over rustgevende supplementen. Het gaat dan vaak om lichte gezondheidsklachten, zoals misselijkheid, hoofdpijn of psychische klachten.

,,Het meest risicovol zijn stimulerende sport- en afslankmiddelen. We kregen vorig jaar opvallend veel meldingen over pre workout poeders, die mensen innemen voordat ze gaan sporten. Daarin zitten soms gevaarlijke amfetamineachtige stoffen die op de dopinglijst staan. Die kunnen leiden tot hoge bloeddruk, hartklachten en soms zelfs een hartinfarct.’’

Opvallend veel meldingen, 36 procent, betreft minderjarige kinderen. Hoe komt dat?
,,Vaak hebben jonge kinderen per ongeluk pillen, waaronder ook voedingssupplementen, ingenomen omdat hun ouders ze hebben laten rondslingeren. Maar soms krijgen ze ook bewust een voedingssupplement, bijvoorbeeld om beter te slapen of rustiger te worden. Dat is zeer onwenselijk, want er is voor slaappillen als melatonine geen indicatie voor kinderen onder de 18 jaar. Kinderen moeten van zichzelf een normaal slaappatroon ontwikkelen.’’

Wat gebeurt er met de meldingen?
,,De meeste meldingen komen van artsen die patiënten hebben met gezondheidsklachten. We analyseren samen met het RIVM de stoffen in het supplement. Als er verboden stoffen in zitten of ernstige gezondheidsklachten optreden, melden we dit bij de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Die heeft de afgelopen jaren meerdere malen waarschuwingen uitgedeeld aan fabrikanten. Dat neemt niet weg dat fabrikanten daarna gewoon weer een ander middel op de markt brengen.

,,Er is geen meldplicht, dus we weten ook niet of alles wordt gemeld. We denken dat mensen op grote schaal gebruiken en dat dit slechts het topje van de ijsberg is.’’

Hoe weet je wat wel of niet betrouwbaar is?
,,De risico’s zijn niet goed in te schatten. Het is een divers circuit van voedingssupplementen, die je gewoon bij de drogisterij of reformwinkel kunt kopen maar ook langs duistere wegen zoals dubieuze websites of vrienden en bekenden. Mensen moeten zich bewust zijn dat je niet zomaar alles kunt slikken en dat de informatie op het etiket niet altijd klopt. Er kunnen andere stoffen in zitten dan staat aangegeven, stoffen die verboden zijn, of de vermelde hoeveelheden wijken af. Ga bij gezondheidsklachten met het supplement naar de huisarts. Die kan dat bij ons melden.’’

Wat kun je als consument doen om risico’s te beperken?
,,Vraag jezelf eerst af of je het echt nodig hebt. En als je ze toch wil gebruiken, doe het dan op een manier zoals het wordt aanbevolen. Soms denken mensen dat het sneller werkt als ze meer pillen nemen. Het aantal meldingen neemt jaarlijks toe. Dat zegt iets over deze tijdsgeest en de populariteit van voedingssupplementen. Veel mensen denken dat ze daarmee gezond bezig zijn, maar bij een goede uitgebalanceerde voeding is dit geen noodzaak.’’