Vrouwen zoeken vaker én eerder hulp na verkrachting

In een Centrum Seksueel Geweld (CSG) kunnen slachtoffers sinds 2012 medische en psychologische hulp krijgen na een recente verkrachting of aanranding. Ook kan bewijsmateriaal worden veiliggesteld voor latere aangifte. 

Dat gebeurt steeds meer: 1103 slachtoffers bezochten binnen een week na hun verkrachting of aanranding een Centrum Seksueel Geweld, blijkt uit het  vanmiddag verschijnende jaarverslag over 2017. Dat waren er 833 een jaar eerder. 

1521 mensen meldden zich voor een ouder voorval van seksueel geweld, ruim 400 meer dan in 2016. In 9 op de 10 gevallen (92 procent) zijn de slachtoffers vrouw. 

De flinke stijging van het aantal slachtoffers schrijven de centra onder meer toe aan het #MeToo-schandaal van vorig najaar. In oktober en november was er een enorme piek in het aantal meldingen en telefoontjes. Ook de toegenomen naamsbekendheid speelt mee, en het toegenomen aantal vestigingen.

,,Toevallig viel #MeToo exact samen met een landelijke informatiecampagne van het Fonds Slachtofferhulp", vertelt Iva Bicanic, klinisch psycholoog en landelijk coördinator Centrum Seksueel Geweld. Die campagne heette Als Het Jou Overkomt en is tevens de in het Nederlands vertaalde titel van Lady Gaga's hit 'Til it Happens To You. Zangeres Jennie Lena kreeg voor de campagne speciaal fiat van Gaga's management om het uit te brengen.

Ondanks de stijging spreekt Bicanic over het topje van de ijsberg. ,,Ieder jaar zijn er 100.000 nieuwe slachtoffers van seksueel geweld die medische en psychische zorg nodig hebben en soms aangifte willen doen. Onze schatting is dat wij nu slechts 2 procent van het aantal slachtoffers over de vloer krijgen."

Snel hulp zoeken is om veel redenen van groot belang. Directe actie verkleint de kans op psychische trauma's aanzienlijk. ,,Psychische problemen als gevolg van seksueel misbruik, zoals een laag zelfbeeld of posttraumatische stress, leiden tot een significant hoger risico op een nieuwe verkrachting in de toekomst", stelt Bicanic. ,,Een gegeven dat nog weinig bekend is."

En uiteraard is snel melden voor de politie zeer belangrijk. ,,De politie heeft veel meer kans om bewijs te vinden als er binnen een week sporenonderzoek wordt gedaan, zegt Yet van Mastrigt, expert van het Landelijk Programma Zeden, Kinderpornografie, Kindersekstoerisme. 

Dat de meldingen in december weer afvlakten, bewijst volgens CSG-coördinator Bicanic dat seksueel geweld permanente aandacht vraagt. ,,De meest gebruikelijke reflex van slachtoffers is om direct na een aanranding of verkrachting te gaan douchen en te zwijgen. Zulke campagnes moet je telkens herhalen, anders klappen slachtoffers toch weer dicht."

Het groeiende aantal meldingen is al met al goed nieuws. Sinds het eerste Centrum Seksueel Geweld in 2012 zijn deuren bij het UMC Utrecht opende is er veel bereikt. In januari kwam er een zestiende CSG bij.

,,Met het landelijke telefoonnummer dat we sinds januari 2016 in de lucht hebben, bestaat er nu een landelijk dekkend netwerk van centra die 24 uur per etmaal bereikbaar zijn", aldus Bicanic, die ook hoofd is van het landelijk traumacentrum van UMC Utrecht. ,,Geen slachtoffer hoeft langer dan een uur onderweg te zijn."