'Warenhuis C&A heulde met de Nazi's'
De directie van warenhuis C&A collaboreerde in de oorlogsjaren met het naziregime. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van de historicus Kai Bosecker. Hij deed bronnenonderzoek naar de wederwaardigheden van de Duitse tak van het bedrijf in de Hitler-tijd. Het bedrijf dacht dat de geschiedenis bekend was.
Delen per e-mail
Nadat de nazi's in 1933 de macht hadden overgenomen, papte C&A aan met de top van het regime om zich lokale partij- en belangenorganisaties van het lijf te houden, meldt Vrij Nederland.
De Brenninkmeijers doneerden aan NSDAP-organisaties. In 1934, na een toespraak van Joseph Goebbels werd aan een sociale hulporganisatie van de nazipartij 300.000 Reichsmark overgemaakt. En in 1937 klopte het bedrijf aan bij Hermann Göring, voor de opening van een filiaal in Leipzig. Hiltlers rechterhand deed wat hem werd gevraagd, maar eiste daarvoor wel iets terug.
In 1940 schonk het bedrijf de rijksmaarschalk een waardevol middeleeuws altaarstuk van de Nederlandse schilder Cornelis Engelbrechtsen. In de twee volgende jaren ontving hij mooie, waardevolle verjaardagscadeaus.
Joden
Dieptepunt in de bedrijfsgeschiedenis vormde de houding tegenover Joden. C&A haalde antisemitische argumenten van stal voor zakelijk gewin.
Zo stelde het Göring voor contante betaling tot regel te maken. Om de nazi te paaien verwees het warenhuis naar slechte ervaringen die het had opgedaan met een 'Joodse zakelijke transactie op afbetaling'.
Joodse ondernemers kwamen in de loop van de jaren dertig steeds meer in de knel en daar wist het grootwinkelbedrijf een slaatje uit te slaan. Talrijke stukken grond en de diverse panden van Joodse eigenaren werden op twijfelachtige wijze verworven.
Filialen
C&A, een van oorsprong katholiek familiebedrijf, werd opgericht door Clemens en August Brenninkmeijer. Zij openden in 1841 in Sneek een winkel waar het hedendaagse internationale concern uit voortkwam. Hun voorouders kwamen oorspronkelijk uit het Duitse Westfalen.
Toen C&A begin twintigste eeuw zes filialen in Nederland had en wilde uitbreiden naar het buitenland, werd uitgeweken naar Duitsland, een logische keuze. In 1911 werd in Berlijn de eerste winkel geopend en begin jaren dertig waren er tegen de twintig Duitse vestigingen.
Vervolgonderzoek
De bevindingen van Bosecker staan in het begin mei verschenen jubileumboek C&A zieht an! over honderd jaar C&A in Duitsland. Joseph Brenninkmeijer zegt in het voorwoord dat de harde feiten hem als familielid zeer hebben geraakt en hij belooft vervolgonderzoek naar het bedrijf onder het naziregime.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Fysiotherapeut heeft handen vol aan verkrampte thuiswerkers: ‘Rug en nek in de knoop’
Het afgelopen jaar is het aantal rug- en nekklachten vanwege het thuiswerken behoorlijk toegenomen, zien fysiotherapeuten. Er is al veel gewonnen als je de discipline op kunt brengen om níet door te werken. ,,Desnoods gebruik je daarvoor een app of een stopwatch.’’ -
Begint je laptop vaak te blazen? Dit kan je eraan doen
Een laptop die gloeiend heet wordt of middenin een Zoom-gesprek begint te blazen is geen pretje. Onze techredacteur legt uit wat je daartegen kan doen en tipt enkele laptopkoelers. -
PREMIUM
Kamerlid Smeets sprak af met minderjarige jongens: ‘Hij was direct en begon me snel te zoenen’
Tweede Kamerlid Sidney Smeets (D66) heeft met minderjarige jongens afgesproken en ook seks met hen gehad. Dat verklaren enkele slachtoffers. Sommigen waren destijds pas 16 jaar. Smeets, die wordt beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag bij tientallen jonge jongens, wist hoe oud ze waren maar nodigde hen toch thuis uit. ‘Hij was best wel direct en begon me snel te zoenen.’ -
De kant-en-klare dakkapel wordt alsmaar populairder, mede dankzij de coronacrisis
Wie met enige regelmaat in de auto zit, heeft ze misschien al eens voorbij zien rijden: vrachtwagens met kant-en-klare dakkapellen op de oplegger. Deze in de fabriek gemaakte dakkapellen zijn ideaal voor iedereen die binnen een dag meer licht en ruimte in huis wil. -
PREMIUM
Elektrische auto zonder stroom? Wegenwacht komt met nieuw wapen om automobilist te redden
De Wegenwacht heeft een speciale aanhanger ontwikkeld waarmee elektrische auto's die zonder stroom zitten snel weer op weg kunnen worden geholpen. De eerste, speciaal hiervoor ontwikkelde aanhangwagen wordt gestationeerd in Utrecht.
-
Einde voucherdrama lijkt in zicht voor Corendon-klanten: uitbetalingen begonnen
Corendon is begonnen met het uitbetalen van vakantievouchers. De reisorganisatie, de nummer drie van de Nederlandse reisbranche, moest hier halverwege maart al mee beginnen, maar had toen onvoldoende geld in kas. -
PREMIUM
Ramadan in coronatijd: moslima’s koken warme hap voor daklozen in een gesloten restaurant
Opnieuw kunnen Nederlandse moslims door corona de ramadan niet samen vieren. Maar tien vrouwen uit Amsterdam laten zich daardoor niet uit het veld slaan. -
2
Reacties op uitblijven versoepelingen: ‘Dat gezeur in de media maakt het helemaal ondraaglijk’
Lezers van onze krant en site kunnen zelf een ingezonden brief sturen via brieven@ad.nl. Hieronder een selectie van de lezersbrieven die dinsdag 13 april in de krant verschenen over onder meer de uitblijvende versoepelingen en de formatie.