Wat moet je met het advies ‘Bel maar terug als de klachten erger zijn’?

Een veelgehoorde klacht van coronapatiënten is dat de huisarts niet langskomt. Waarom gebeurt dat niet of minder?

,,In sommige regio’s, zoals in Brabant waar nu veel coronapatiënten zijn, heeft dat met de drukte te maken. We proberen bovendien zoveel mogelijk telefonische consulten te doen, om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Wat ook meespeelt: het heeft vaak weinig zin om een patiënt fysiek te zien. Er is namelijk – net als bij de griep - geen behandeling tegen dit virus. In de meeste gevallen is het een kwestie van uitzieken, hoe vervelend ook.”

Maar er gaan ook mensen dood aan corona. Hoe kunt u – zonder de patiënt te zien – inschatten hoe ernstig de klachten zijn?

,,We stellen zo veel mogelijk vragen om de ernst van de klachten te achterhalen. Daarbij letten we op alarmsignalen als koorts en benauwdheid. Vooral dat laatste is belangrijk. Een gezond persoon haalt ongeveer twaalf tot vijftien keer per minuut adem. Topsporters en mensen die aan yoga doen, zitten hier vaak nog onder. Als die ademfrequentie omhoog gaat, boven de 25 keer per minuut, kan dat een teken zijn dat de patiënt kortademig is en te weinig zuurstof krijgt.”

Dat lijkt me lastig te meten aan de telefoon.

,,Dat is ook zo. Alleen al bij het denken aan je ademhaling, adem je niet meer normaal en kun je de frequentie niet goed bijhouden. We letten daarom op de spraak van patiënten. Als iemand geen volzinnen meer kan uitspreken, maar tussendoor naar adem hapt, is dat een signaal dat het niet goed gaat en zullen we de patiënt willen zien om het zuurstofgehalte te meten. Voor deze mensen hebben we speciale corona-spreekuren waarin huisartsen van top tot teen beschermende kleding dragen.”

Toch is het advies vaak: bel maar terug als de klachten erger worden. Moet de patiënt dan eerst in ademnood zijn voor er actie wordt ondernomen?

,,Die kritiek horen wij ook regelmatig. De klachten moeten inderdaad heel ernstig zijn om tot een ziekenhuisopname over te gaan. Het voornaamste dat ze daar kunnen doen is vocht en zuurstof toedienen. Wanneer de patiënt nog verder verslechtert, bijvoorbeeld bij longfalen, kan hij op de intensive care aan beademingsapparatuur gelegd worden. Ook kan hij experimentele medicatie krijgen, zoals virusremmers. Maar dat gebeurt alleen in levensbedreigende situaties. Het gros van de coronapatiënten voelt zich een paar weken beroerd en kan dat prima thuis doorstaan. Zij moeten pas aan de bel trekken wanneer hun temperatuur omhoog gaat – meet dit twee keer per dag – of wanneer zij benauwder worden of zich zieker gaan voelen. Bij griepklachten volgen huisartsen precies hetzelfde beleid.”

Er zijn ook verhalen van benauwde patiënten die zelf 112 bellen, maar alsnog naar huis worden gestuurd.

,,Wanneer je in levensgevaar bent, moet je altijd hulp inschakelen. Maar wanneer bij controle blijkt dat het zuurstofgehalte van de patiënt nog goed is en hij voldoende eten en drinken binnenhoudt, heeft het ziekenhuis niet veel meer te bieden. Dan houdt hij een ziekenhuisbed bezet, die we in deze tijd echt moeten reserveren voor mensen die het harder nodig hebben.”

Kunnen huisartsen dan niets doen voor die duizenden mensen die nu ziek thuiszitten?

,,Tegen de pijn adviseren we zes tot acht paracetamol per dag. Neusspray kan bij een verstopte neus verlichting geven. Hoestdrankjes zijn weinig effectief. Middelen als codeïne of noscapine kunnen wel helpen tegen de prikkelhoest.”

Veel mensen die nu thuis uitzieken, willen graag weten of ze het coronavirus hebben. Maar ze worden niet getest. Waarom niet?

,,Het RIVM heeft het beleid aangepast, nadat bij veel coronapatiënten de bron van besmetting niet meer te achterhalen was. Vanaf dat moment wisten we niet meer wie het virus aan wie doorgaf. Het enige dat we nu kunnen doen is zoveel mogelijk thuisblijven en het virus niet verder verspreiden. Bovendien is er ook te weinig materiaal en mankracht om veel meer testen af te nemen. Natuurlijk begrijp ik dat veel zieke mensen graag willen weten of ze corona onder de leden hebben, maar het beleid verandert er niet door. Ze moeten nog steeds thuisblijven. Een test geeft dus geen houvast.”

Bekijk onze video’s over het coronavirus in onderstaande playlist: