Passagier met een mondkapje in de Rotterdamse metro. © Frank de Roo

Wat voor mondkapje moet je kopen? Vijf vragen over de mondkapjes-plicht in het ov

Over drie weken moet iedereen die met de bus, tram of trein reist een mondkapje op. Maar waar koop je die? Hoe draag je ze goed? En zien we straks de mondkapjes ook veel meer op straat?

Cyril Rosman 08-05-20, 18:00 Laatste update: 09-05-20, 06:01

De discussie duurde weken, maar uiteindelijk ging het kabinet overstag: per 1 juni is het dragen van mondkapjes in het openbaar vervoer verplicht. Tegelijkertijd gaan op die dag treinen, trams en bussen weer volgens de normale dienstregeling rijden. De conclusie: honderdduizenden Nederlanders moeten nu op zoek naar mondkapjes. Zeker omdat je, volgens de regels dan, elke reis een nieuw (of opnieuw gewassen) kapje moet dragen.

Wat voor mondkapjes moeten we op?
Het kabinet omschrijft dat zo: ‘Voor gebruik in het openbaar vervoer is een niet-medisch mondkapje zonder filter, bijvoorbeeld van katoen, voldoende. U kunt deze ook zelf maken.’ Dat er ‘niet-medisch’ staat is om te voorkomen dat de treinreiziger om mondkapjes gaat concurreren met zorgpersoneel. Welke mondkapjes ‘medisch’zijn? Uit een factsheet van het RIVM valt op te maken dat het dan gaat om de zogenoemde FFP2-kapjes of ‘chirurgische mondneusmaskers, type IIR’. Die (vaak duurdere) kapjes heb je dus niet nodig in het openbaar vervoer. Sjaals voldoen volgens het RIVM overigens niet als mondkapje.

Waar koop ik die niet-medische maskers?
Tot nu toe was de particulier vooral aangewezen op een apotheek of (niet altijd even betrouwbare) webshops. Vanaf dit weekend mengen de grote ketens zich in het mondkapjesgeweld: Kruidvat, Etos, Trekpleister en Hema. Zij gaan via hun webshops en in de winkels (wegwerp)maskers verkopen. Daarnaast schieten online de initiatieven die hippe mondmaskers aanbieden als paddenstoelen uit de grond.

En als ik ze zelf wil maken?
Dat kan en mag ook. Het advies van het kabinet daarbij: ‘Katoen, bijvoorbeeld van een zakdoek, T-shirt of kussensloop, is het geschiktst voor het maken van een niet-medisch mondkapje. Let erop dat de stoffen niet te dik zijn en dat je er makkelijk door kan ademen.’ Gewoon een zakdoek over je mond en neus knopen is niet genoeg. ‘Het is belangrijk dat het mondkapje zo goed mogelijk aansluit op je gezicht en de neus en mond bedekt.’

Hoe doe je die maskers op en af?
Ook dat heeft het kabinet beschreven: ‘Was je handen met water en zeep voordat je het mondkapje opzet. Gebruik de touwtjes of elastieken om je mondkapje op te zetten. Raak de binnenkant niet aan. Zorg dat het goed aansluit op het gezicht en de neus en mond bedekt.’ En daarna: ‘Was je handen met water en zeep voordat je het niet-medische mondkapje afzet. Gebruik de touwtjes of elastieken om het mondkapje af te zetten. Raak de binnenkant van het niet-medische mondkapje en je gezicht niet aan. Was het mondkapje op 60 graden na elk gebruik.’ Of gooi het weg.

De gouden vraag: gaan we de mondkapjes ook echt dragen?
In het ov zal het wel moeten, anders loop je de kans aangesproken te worden door een conducteur of boa die je zelfs een boete kan opleggen. De hoogte daarvan is nog niet bekend. Maar zal het ertoe leiden dat er straks ook meer mondkapjes in het straatbeeld verschijnen, waar dat tot nu toe nog nauwelijks het geval is? ,,Mensen zijn geneigd preventieve maatregelen te nemen op het moment dat ze een directe, persoonlijke dreiging ervaren”, zegt Suzie Geurtsen, gedragspsycholoog bij D&B, onderzoeks- en adviesbureau voor gedragsverandering. ,,Ik kan me voorstellen dat je dat in het ov, waar mensen dichter op elkaar zitten, eerder ervaart dan wanneer je op straat loopt, waar je meer ruimte hebt.” Wat ook zal meetellen: hoe ervaren mensen het dragen van zo’n kapje? ,,Als het ongemakkelijk zit, doe je ‘m waarschijnlijk sneller weer af als je de bus uit bent.”

Bekijk onze video's over het coronavirus in onderstaande playlist: