Weinig taalkennis op het werk blijkt riskant

Ook is het risico op bedrijfsongevallen groter, omdat ingewikkeld geformuleerde veiligheidsinstructies niet worden begrepen. In de schoonmaakbranche is het taalniveau het laagst; 40 procent van de schoonmakers kan bijvoorbeeld geen etiketten op schoonmaakmiddelen lezen of een takenlijst afvinken. 

Dat blijkt uit een studie, in opdracht van de stichting Lezen & Schrijven. Het is voor het eerst dat er onderzoek is gedaan naar hoe vaak laaggeletterdheid per sector voorkomt. Het zijn vooral de mensen die in deze sectoren de lagere functies bekleden, die problemen hebben met het Nederlands.

Volgens Lezen & Schrijven kunnen zij niet volwaardig aan onze maatschappij meedoen. ,,Nog steeds denken veel mensen dat het in sommige beroepen helemaal niet nodig is deze basisvaardigheden te beheersen’’, zegt directeur Geke van Velzen. ,,Terwijl het beheersen van lezen, schrijven en rekenen, zowel op het werk als daarbuiten, zo belangrijk is om goed mee te kunnen doen.’’

Onder de mensen die op zoek zijn naar een baan is 16 procent laaggeletterd, zo blijkt ook uit het onderzoek. Bij de werklozen die laagopgeleid zijn, loopt dat percentage op naar 25 tot 50 procent. Van Velzen wijst erop dat ook de ‘eenvoudige’ beroepen steeds ingewikkelder worden, omdat bijvoorbeeld verplichte rapportages moeten worden gemaakt of zaken digitaal worden vastgelegd.

In Nederland zijn zo’n 1,8 miljoen mensen tussen de 16 en 65 die moeite hebben met taal, rekenen of allebei. De Algemene Rekenkamer, die ook de groep 65-plussers meerekent, becijferde in 2016 dat 2,5 miljoen Nederlanders taalproblemen hebben. Het kabinet trekt al jaren miljoenen uit om het aantal laaggeletterden terug te dringen, maar dat zet nauwelijks zoden aan de dijk.

Van Velzen hoopt dat het onderzoek, uitgevoerd door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt en Maastricht University, werkgevers én de overheid motiveert om laaggeletterdheid aan te pakken. Dat is ook nodig, stelt ze, omdat iedereen nodig is op de arbeidsmarkt nu de samenleving vergrijst en werkgevers schreeuwen om goed personeel. Lezen & Schrijven ziet daarbij vooral een taak weggelegd voor werkgevers, die laaggeletterdheid beter moeten herkennen en het bespreekbaar moeten maken bij hun werknemers.