Doofblind: ‘Als de wereld niet verder reikt dan je beide armen’

We staan er maar zelden bij stil hoe klein de wereld van een doofblinde is. Maar revalidatietherapeut Sylvia van Doorn, moeder van een doofblinde dochter, kan het met een paar zinnen niet scherper formuleren dan het echt is: ,,De wereld van een doofblinde reikt niet verder dan de lengte van de armen. Ze komen in de communicatie veel te kort en in alle sociale processen. Als je het niet persoonlijk uitlegt, dan weten ze bijvoorbeeld niks van het feit dat er twee vliegtuigen in de Twintowers vliegen of dat er corona is en je een kapje op moet. Zo simpel is het eigenlijk. Er is altijd hulp nodig.”

Samen staan we bij vier vlaggenmasten op het Meanderplein in Sint-Michielsgestel, waar een groepje doofblinden vandaag vier gebreide vlaggen in de masten hijsen samen met loco-burgemeester Ed Mathijssen. Het is een landelijke actie, zelfs internationaal. Want niet alleen in Gestel, maar ook in  Zoetermeer en Groningen en ook in Frankrijk worden soortgelijke acties ondernomen. 

Tekst loopt door onder de foto

,,Het is een vorm van street-art”, legt een uitgebreid briefje bij de vlaggenmasten uit. ,,Het heet wildbreien. Overal op de wereld zijn doofblinden en hun familieleden gaan breien. De lapjes zijn aan elkaar gemaakt om zo vlaggen of versieringen te vormen. We vragen hiermee aandacht voor de wereld van doofblinden. Dat mensen er bewust van worden en er kennis over opdoen wat dat betekent.”

Een woordvoerder van Kentails, de ‘buren’ van het gemeentehuis in de Meander in Gestel licht toe: ,,Ook op ons terrein zijn nu bomen versierd met breiwerken. En dan hier de vlaggen op het plein. Daarnaast heeft de bibliotheek een hoekje gemaakt waar veel informatie te vinden is over doofblindheid. Laatst kwam ik een doofblinde tegen die een speciale bril bij had. Ze zei: ‘Weet je wat ik zie?’ Toen kreeg ik die bril op, waardoor je heel slecht zicht hebt. Dan besef je pas hoe klein de wereld is voor hen.”

De vlaggen gingen dus in top. En daarbij refereren de doofblinde breiers en hun familieleden die hielpen met breien aan de Helen Kellerdag die 27 juni wordt gehouden. Op de geboortedag van deze bijzondere vrouw. Helen Adams Keller (27 juni 1880 — 1 juni 1968) was een Amerikaanse schrijfster en taalkundige. Toen zij 19 maanden oud was, werd zij ten gevolge van een ziekte doof en blind. Met de hulp van haar lerares Anne Sullivan (1866-1936) leerde zij vanaf kort voor haar zevende jaar te communiceren met behulp van het vingeralfabet, waarbij woorden in de hand gespeld worden.

Zij leerde eveneens braille, tactiele gebarentaal, spraakafzien (liplezen) met haar vingers en zelf spreken. Ze voltooide als eerste doofblinde een middelbare schoolopleiding en een universitaire studie. In 1904 studeerde Keller cum laude af aan het Radcliffe College in Boston. Ze leerde vijf talen, naast Engels ook Duits, Frans, Latijn en Grieks.

Helen Keller schreef een tiental boeken, waaronder haar autobiografie The Story of My Life (1903). Zij hield over de gehele wereld lezingen over het onderwijs aan blinden en doven. Over de periode in haar leven dat haar onderwijzeres Anne Sullivan haar taal aanleerde, werd in 1959 een toneelstuk gemaakt: The Miracle Worker. Later is dat ook verfilmd.