Archiefbeeld van duikboot San Juan. © AP

Achterstallig onderhoud oorzaak zinken duikboot (44 doden), marineleiding greep niet in

De Argentijnse onderzeeër die in november 2017 verdween, kampte met groot achterstallig onderhoud. Volgens een parlementaire onderzoekscommissie wist de marinetop van 40 gebreken aan boord, maar liet ze het schip toch uitvaren. Bij de ramp kwamen alle 44 bemanningsleden om het leven.

Buitenlandredactie 21-07-19, 06:47 Laatste update: 07:31

Onderzeeër San Juan en haar bemanning werden in november 2017 wereldnieuws toen zij plots van de radar verdwenen. De Argentijnse duikboot was op de terugweg van een oefenmissie in de Atlantische Oceaan, toen de kapitein melding maakte van brand aan boord.

Via het ventilatiesysteem was zeewater binnengedrongen, wat in contact met de accu's voor brand had gezorgd. Na de reparatie dook het schip om te controleren of de accu's naar behoren functioneerden. Daarna volgde radiostilte.

Twaalf maanden later werd de onderzeeër teruggevonden op de bodem van de zuidelijke Atlantische Oceaan, op 500 kilometer van de Argentijnse kust. De vondst maakte een einde aan de speculatie over de vindplaats van het schip, maar niet over de oorzaak van de ramp: wat ging er vooraf aan het zinken van de duikboot?

Achterstallig onderhoud

Archiefbeeld. Ontroostbare nabestaanden omhelzen elkaar (november 2018). © AP

Uit het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie blijkt nu dat de laatste grote onderhoudsbeurt van het schip 44 maanden voor uitvaren was geweest, terwijl voorschriften stellen dat de duikboot iedere 18 maanden naar het droogdok zou moeten voor inspectie.

In de van oorsprong Duitse onderzeeër werden tussen 2007 en 2015 een nieuwe motor en accu's geplaatst. Maar twee maanden voor de tragedie werden opnieuw ernstige tekortkomingen geconstateerd. Van de 78 benodigde reparaties waren voor uitvaren slechts 29 afgerond. En van de zestien systemen die het functioneren van het schip moesten garanderen, werkten er slechts vier. Desondanks mocht het schip toch meedoen aan de oefenmissie.

Conclusies

Zestien maanden deed de commissie onderzoek naar de ware toedracht van de ramp. Was het schip buiten de territoriale wateren bezig met een geheime missie? Of zou de duikboot misschien zijn aangevallen of aangevaren door een andere oorlogsbodem? Al die theorieën verwijst de commissie naar de prullenbak.

De commissie komt tot de conclusie dat jarenlang geldgebrek, een minimum aan onderhoud en verouderde technologie er voor hebben gezorgd dat de toestand van het schip in rap tempo verslechterde en haar inzetbaarheid beperkt was.

Door de beperkte activiteit van het schip ging volgens de commissie veel kennis en ervaring verloren, waardoor de kans op ongelukken aan boord aanzienlijk toenam. De commissie wijst de leiding van de marine, en in het bijzonder minister van Defensie Oscar Aguad aan als politiek verantwoordelijken voor de ramp. Zij zouden de ernst van de gebreken op het schip hebben onderschat.

Ook heeft de gehele commandostructuur inadequaat gereageerd op de brand aan boord. Volgens de commissie heeft de marineleiding geen technische expertise ingeschakeld voor de reparatie van de accu's. Ook verwijt de commissie de minister van Defensie gebrek aan communicatie en transparantie richting de families van de bemanningsleden tijdens de zoektocht naar de duikboot.

Bittere pil

De constateringen van de commissie zijn een bittere pil voor familie en vrienden van de slachtoffers. Zij moesten eerder al verwerken dat hun geliefden een permanent zeemansgraf kregen. ,,Argentinië beschikt niet over de technische middelen om de onderzeeër te bergen. Waarschijnlijk is nergens in de wereld de technologie voorhanden om een gewicht van 2.300 ton op een diepte van 900 meter te heffen”, meldde de minister van Defensie na het vinden van de onderzeeër.

De Argentijnse regering heeft nog niet gereageerd op het rapport.