'Antwoord op de vraag waarom zebra strepen heeft'

Dat blijkt uit de meest recente studie naar de diersoort door onderzoekers van de University of California. De wetenschappers hebben daarin voor het eerst de vijf gangbare theoriën naast elkaar gelegd. Deze veronderstellen het volgende: de strepen zouden voor camouflage zorgen, roofdieren verwarren, de lichaamstemperatuur reguleren, insecten afweren of van nut zijn tijdens sociale interactie.

Meest verwarrend zijn strepen
De theorie dat strepen insecten afweren werd in 2012 onderzocht. Toen werd geconcludeerd dat steekvliegen het meest worden aangetrokken door donkere oppervlaktes en afgestoten worden door lichtere oppervlaktes. Maar gestreepte oppervlaktes zouden de stekende insecten nog het meest verwarren.

Deze studie maakt echter niet duidelijk waarom niet meer dieren gestreept zijn, als het zo effectief is in het afstoten van steekgrage beestjes. Onderzoeksleider Tim Caro, bioloog aan de Amerikaanse universiteit, probeert dit aan de hand van geografische analyses in zijn onderzoek meer te duiden.

Geografisch in kaart gebracht
Caro en zijn onderzoeksteam brachten de geografische spreiding van zeven verschillende soorten zebra's, paarden, ezels en hun ondersoorten in kaart. De dikte, de plek en de intensiteit van strepen op deze dieren werden ook genoteerd.

Vervolgens vergeleken onderzoekers deze gegevens met extra variabelen, zoals de nabijheid van bosgebied, dreiging van roofdieren, de temperatuur en de geografische spreiding van stekende insecten, zoals tseetseevliegen en dazen.

Eenduidige conclusie
Met behulp van een statistiekmodel kwamen de onderzoekers tot een eenduidige conclusie. Ze keken waar de variabelen het meeste overlap kenden met de aanwezigheid van gestreepte dieren.

Op basis van hun evaluatie stellen ze dat alle oude hypotheses konden worden uitgesloten, behalve degene die stelt dat de strepen van nut zouden zijn om vervelende vliegen op afstand te houden. Een sterke correlatie werd namelijk gevonden tussen de locatie waar dieren met onderscheidende strepen wonen en de aanwezigheid van de parasieten.  

Verheugd
'We vonden keer op keer dat er meer strepen op delen van het lichaam zaten in gebieden van de wereld waar de dieren meer last hadden van stekende vliegen,' legt Caro uit. 'Ik was heel verheugd te zien dat de resultaten zo sterk in een richting wezen.'

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications. Gestreepte dieren hebben een evolutionair voordeel op niet-gestreepte dieren omdat zij minder hebben te kampen met de gevolgen van insectenbeten. Bekende gevolgen daarvan zijn: het verlies van bloed, het moeilijk op gewicht blijven en een verminderde melkproductie. Tseetseevliegen staan er ook bekend om ziektes over te dragen.

Volgens Caro is het met name belangrijk voor zebra's dat zij vliegen afweren omdat zij een dunnere huid hebben. 'Het is duidelijk dat vliegen makkelijk door hun huid kunnen steken. Dat geldt bijvoorbeeld niet voor andere soorten uit hun habitat, zoals antilopes, die een dikker huid hebben.'

Meer onderzoek
Brenda Larison, een collega-bioloog van Caro eveneens verbonden aan de University of California is gespecialiseerd in het onderzoeken van strepen op zebra's. Zij laat in een reactie weten aan National Geographic dat de resultaten van het onderzoek een begin zijn. Volgens haar is het tot op heden wel de meest ondersteunde hypothese, maar de andere hypotheses zouden volgens haar nog onvoldoende onderzocht zijn.

'Er is meer specifiek onderzoek nodig. Er is nog een gebrek aan direct bewijs. Het is een meer complex verhaal en dit is waarschijnlijk niet het laatste onderzoek naar het onderwerp,' klinkt het.