Bolsonaro zegt uitspraken rechter Hooggerechtshof niet meer te respecteren

Tijdens een grote manifestatie van aanhangers van de extreemrechtse president in São Paulo, trok Bolsonaro fel van leer tegen het hoogste rechtscollege. Hij verwijt de rechters dat ze hem doelbewust dwarszitten en hem het regeren onmogelijk maken. ,,Ik zal de uitspraken van Alexandre de Moraes niet meer respecteren”, riep hij tijdens een toespraak vanaf een vrachtwagen op de Avenida Paulista, een van de grootste verkeersaders in São Paulo waar volgens de politie ongeveer 114.000 aanhangers van Bolsonaro verzameld waren.

Bolsonaro heeft het al langer aan de stok met De Moraes, die een onderzoek laat uitvoeren naar de rol van de president in een breder onderzoek naar de financiering en verspreiding van nepnieuws en bedreigingen van de institutionele machten zoals het Congres en het Hooggerechtshof zelf. De Moraes liet in het kader daarvan de afgelopen dagen meerdere bondgenoten van Bolsonaro arresteren. Daarnaast lopen er vanuit het Hooggerechtshof en het Verkiezingstribunaal nog vier andere onderzoeken naar Bolsonaro.

,,Ofwel deze rechter (De Moraes, red.) komt in het gareel, ofwel hij verzoekt om ontslag”, riep Bolsonaro dinsdag dreigend in zijn speech. ,,We kunnen niet toestaan dat slechts één persoon, één man, onze vrijheid besmeurt. Ik zeg tegen deze rechter dat er nog tijd is om in te binden en zijn onderzoeken te stoppen. Vertrek, Alexandre de Moraes. Stop ermee een boef te zijn. Stop met het censureren van het Braziliaanse volk. Meer nog, alle politieke gevangenen moeten worden vrijgelaten. Alexandre de Moraes, deze president gehoorzaamt niet meer. Het geduld van ons volk is op. We zullen niet langer toestaan dat mensen zoals Alexandre de Moraes onze democratie blijven geselen en onze grondwet niet respecteren.”

Bolsonaro’s uitspraken werden met gejuich onthaald door zijn aanhangers. De Braziliaanse Onafhankelijkheidsdag, de belangrijkste feestdag van het land, was door de president en zijn achterban uitgeroepen tot actiedag. In zeker 24 hoofdsteden van de 26 deelstaten waren pro-Bolsonaro betogingen. De manifestanten riepen met leuzen en spandoeken op tot antidemocratische maatregelen als sluiting van het Congres en Hooggerechtshof, het aftreden van rechters en militaire interventie. In zo’n 20 hoofdsteden kwam de oppositie tegen Bolsonaro bijeen, om zijn aftreden te eisen.

’s Ochtends had de president in de hoofdstad Brasília, waar tienduizenden aanhangers verzameld waren, ook al een openlijk dreigement geuit richting het Hooggerechtshof. Dat was nog zonder namen te noemen, maar overduidelijk gericht aan president Luiz Fux van het Hooggerechtshof. ,,Of de baas van deze macht houdt de zijnen binnen het gareel, of deze macht kan overkomen wat we niet willen”, aldus Bolsonaro, wiens populariteit tot een minimum geslonken is sinds hij in 2018 werd gekozen als president. Nog maar een kwart van de kiezers staat achter hem. Volgend jaar oktober zijn er opnieuw presidentsverkiezingen.

In São Paulo herhaalde Bolsonaro ook zijn al maanden durende kritiek op het Braziliaanse kiessysteem met de elektronische stemmachines. Dat is volgens hem fraudegevoelig, al heeft de president daarvoor nooit enig bewijs geleverd. Bolsonaro wil elektronische stembewijzen laten printen, die zouden moeten worden gebruikt bij een eventuele hertelling in geval van twijfels. Een grondwetswijziging daarvoor werd een paar weken geleden in het Lagerhuis afgewezen.

Bolsonaro zei dinsdag daar geen genoegen mee te nemen. ,,De ziel van de democratie is de stem. We kunnen geen kiessysteem toestaan dat geen enkele vorm van veiligheid biedt. We willen schone verkiezingen, met controleerbare stemmen en openbare telling van de stemmen. We kunnen geen verkiezingen hebben waarbij twijfels zijn over de kiezers.”

De president van het Verkiezingstribunaal, rechter Luís Roberto Barroso, heeft Bolsonaro er de afgelopen tijd herhaaldelijk op gewezen dat uit onderzoek blijkt dat er geen enkele aanwijzing is voor Bolsonaro’s onbewezen beweringen van fraude met het systeem. Barroso, die ook lid is van het Hooggerechtshof, wordt volgend jaar opgevolgd als president van het Verkiezingstribunaal door De Moraes.