Brabander vecht in Oekraïne: 'Zo krijg ik eindelijk respect'

Opschieten!'' schreeuwt de Oekraïense commandant Ivan Boncharuk. Zo'n twintig jonge mannen kijken nerveus terug. Ze dragen weliswaar camouflagekleding en kistjes, maar schreeuwende legerleiders zijn ze nog niet gewend. De jongens komen zich melden bij het kantoor van de extreemrechtse groep Pravy Sektor in hartje Kiev. Het is het officieuze rekruteringskantoor voor het Oekraïense vrijwilligersleger. Dat staat te springen om vers vlees voor de oorlog tegen de pro- Russische separatisten. Tussen de geharde Oekraïners staat één knul er onwennig bij. Het lijkt een jochie, vergeleken met de anderen. Hij draagt geen legeroutfit, maar een warme capuchontrui en dunne gympen.

Klaar voor de strijd
Kiev is de laatste plek waar je deze voormalige kermismedewerker én internetoplichter zou verwachten. Toch staat de Brabander er maar mooi tussen. Klaar voor de strijd. Klaar om te doden. Het babyvet zit nog rond de wangen. Dat wel. De anderen spreken hem aan in het Russisch, maar die taal is hij niet machtig. Sterker, hij spreekt niet eens Engels. Handen en voeten, daar redt hij zich al 2 weken mee in Kiev. Het deert hem niet. Hij is geen denker, meer een doener. De jongens ploegen door de natte sneeuw naar binnen. Het rekruteringskantoor van het vrijwilligersleger van Oekraïners is tegelijk de thuisbasis van Pravy Sektor. Commandant Ivan steekt bij het slaken van zijn kreten z'n arm in de lucht. Het lijkt een Hitlergroet.

Voor veel van de jongens is het een erekwestie en een zaak van landsbelang, het vechten tegen pro-Russische 'rebellen'. Voor rekruut Walter Klop ligt dat toch anders. Hij ziet zich als de wreker voor het neerhalen van vlucht MH17. Na een problematische jeugd met criminaliteit wil hij iets terugdoen voor Nederland, vertelt hij. Zijn verhaal in drie delen, van hoe een gewone jongen uit Uden aan het Oekraïense front terechtkwam.

Hoe Walter uit Nederland vertrok
Het was geen rijk leven dat hij achterliet. Wisselende slaapadressen, weinig perspectief, altijd geldnood. Nee, Walter Klop was niet voor het geluk geboren. Bij zijn ouders thuis 'ging het niet'. Gedragsproblemen, ruzies. Jeugdzorg greep in. Er kwamen internaten, opvanghuizen, gastouders. Hij probeerde het wel, want Walter is de rotste niet. Maar verdomd, wat kon het leven soms tegenzitten.

'Op internaat' ging het alleen maar slechter. Er waren stoere jongens. Criminelen in de dop. Spannend. Stoer. Het begon met kruimelwerk. Diefstalletje hier, jatwerk daar. Maar op zijn 17de had hij 'écht geld' nodig. Dan 'ga je rare dingen doen'. Dus ritselde hij een wapen en pleegde een overval. Hij werd gepakt. Een jaar jeugddetentie, dat kon er ook nog wel bij. Niet dat 'ze' het niet probeerden met hem, geeft Walter grif toe. Hij wil zelf ook wel, maar linksom of rechtsom mislukte altijd alles. Het bleef gerommel in de marge. Contact met familie raakte definitief verbroken.

Kermis
Hij vond een baantje op de kermis en sprokkelde geld in de horeca. Toen het niet genoeg opleverde, lichtte hij op internet een handvol mensen op. Hij 'verkocht' Eftelingkaartjes en Xbox-games. Zonder ze uiteindelijk te leveren, natuurlijk. Als het geld binnen was, verbrak hij het contact. Dan kwamen er weer aangiftes, politie, een aanhouding; steeds hetzelfde gedonder. Reclassering deed zijn best.

Bij stichting Oosterpoort vond hij onderdak en hulp. Zo'n jeugdzorginstelling voor jongeren met psychiatrische problemen en gedragsstoornissen leek een goede plek voor Walter. Maar zoiets duurt niet eeuwig. Voor ze 18 jaar zijn, moeten knullen als hij zijn klaargestoomd voor een zelfstandig leven, maar dat slaagt dus niet altijd. Over Walter mogen ze nu niets meer zeggen. Privacy-afwegingen. Wel zegt Jaap de Smit van Oosterpoort dat op eigen benen staan voor sommigen net 2, 3 jaar te vroeg komt. Als er op dat moment geen risico is dat ze zichzelf of anderen iets aandoen, tja, dan moet je ze loslaten. Even ging dat Walter nog goed af.

In de pas lopen lukt niet
De instelling Picos hielp hem aan een baantje als afwasser. En bij het verkrijgen van een Wajong-uitkering. Hij kreeg zelfs een eigen begeleider. Die was oké, niets mis mee. Maar het lukte Walter niet in de pas te lopen.

Ondertussen stapelden de boetes zich weer op. Duizenden euro's. Wat nu, vroeg Walter zich in de zomer van 2014 af. Kort daarna kwam het antwoord 'uit de lucht vallen', met het neerhalen van vlucht MH17 boven Oekraïne. Nú, dacht Walter Klop, kan ik iets terugdoen voor mijn land.