Britse epidemioloog: ‘Lijkt erop dat coronavirus al jaren sluimert en niet in China ontstond’

Het nieuwe coronavirus zou al veel langer kunnen bestaan dan we denken. Dat zegt epidemioloog Tom Jefferson van de universiteit van Oxford in de Britse krant The Telegraph. De wetenschapper gelooft dat het net als veel andere virussen al in sluimertoestand over de hele wereld verspreid geweest kan zijn, wachtend op de ideale omstandigheden om uit te breken.

Koen Van De Sype 06-07-20, 19:53 Laatste update: 07-07-20, 07:27

Volgens Jefferson – die verbonden is aan het Centre for Evidence-Based Medicine (CEBM) van de universiteit van Oxford – zijn er steeds meer aanwijzingen dat het virus ook al elders aanwezig was, vóór de uitbraak in China.

Afvalwater

Vorige week maakten Spaanse virologen bekend dat ze sporen van de ziekteverwekker hadden gevonden in stalen van afvalwater die ze in maart 2019 verzamelden, negen maanden voor het coronavirus voor het eerst opdook. Wetenschappers in Brazilië vonden sporen in november en Italiaanse onderzoekers midden december, in rioolstalen uit Milaan en Turijn. ,,Ik denk dat het virus al over de hele wereld verspreid was voor het uitbrak”, aldus Jefferson. ,,Het gaat vermoedelijk om een sluimerend virus dat onder de juiste omstandigheden wakker is geworden.”

Begin februari was er een geval op de dunbevolkte Falklandeilanden in de zuidelijke Atlantische Oceaan. ,,Waar kan dat vandaan gekomen zijn”, vraagt Jefferson zich af in The Telegraph. ,,Er werd ook een geval ontdekt op een cruiseschip dat van de Verenigde Staten naar Argentinië voer. Alle passagiers werden vooraf getest en op dag 8 bleek er opeens een besmetting te zijn. Zat het in klaargemaakt voedsel dat ontdooid was, waardoor het virus geactiveerd werd?”

Spaanse Griep

Volgens de epidemioloog zou iets soortgelijks gebeurd zijn ten tijde van de Spaanse Griep. Zo stierf in 1918 ongeveer een derde van de bewoners van de westelijke Samoa-eilanden aan de ziekte, zonder dat ze enig contact hadden gehad met de buitenwereld. ,,De verklaring zou kunnen zijn dat deze virussen niet zomaar ontstaan of verdwijnen, maar dat ze altijd onder ons zijn en dat er iets is wat ze activeert. Misschien de mate waarin mensen dicht bij elkaar leven of omgevingsfactoren. Dat is dan ook wat we moeten onderzoeken. De ecologie van het virus. Wat het triggert en hoe het muteert.”

Onderzoeken waarom er zoveel uitbraken zijn bij vleesverwerkende bedrijven en voedingsfabrieken kan daar bijvoorbeeld zinvol bij zijn.

Jefferson vermoedt dat het nieuwe coronavirus doorgegeven wordt via riolen en gedeelde toiletten, en dus niet alleen via druppeltjes die ontstaan bij het spreken of hoesten. ,,Er zijn al aanwijzingen dat er op heel wat plaatsen hoge concentraties van het virus in de riolen zitten. En steeds meer bewijs dat het via de uitwerpselen overgedragen kan worden. Er is een hoge concentratie waar het rioolwater vier graden is, wat op een ideale omgeving kan wijzen. Dat is ook de temperatuur die je in heel wat vleesverwerkende bedrijven hebt.”

Het goede nieuws uit de theorie van Jefferson is dat een virus even plots weer kan verdwijnen als het verschijnt. Zoals het SARS-virus. ,,Waar ging SARS1 naartoe? Het verdween gewoon”, besluit de man.

Lees ook: ‘Neem verspreiding van coronavirus via aerosolen nu eindelijk eens serieus’ (Premium)

‘Corona-achtig virus werd al in 2013 naar Wuhan gestuurd’
Monsters van een virus die zeven jaar geleden naar het Wuhan Istitute of Virology werden gestuurd voor onderzoek, zouden sterk lijken op Covid-19. Dat bericht The Sunday Times op basis van een rapport over de oorsprong van de wereldwijde pandemie.

Wetenschappers stuurden al in 2013 monsters van uitwerpselen van vleermuizen vanuit een voormalige kopermijn in het zuidwesten van China naar het Wuhan Insitute of Virology, zo staat in The Sunday Times te lezen. Zes onderzoekers die er de ontlasting van vleermuizen onderzochten, hadden een ernstige longontsteking opgelopen. Drie van hen stierven, aldus de krant.

De meest waarschijnlijke oorzaak was een door een vleermuis overgedragen virus, zo schrijft The Sunday Times. De krant refereert aan een medicus wiens leidinggevende werkte op de intensieve zorg waar de mannen werden behandeld. Dezelfde mijn in de provincie Yunnan werd vervolgens bestudeerd door Shi Zhengli, een expert in SARS-achtige virussen aan het Wuhan Institute of Virology.

Shi, bijgenaamd ‘de vleermuisvrouw’ door haar expedities in grotten, zei in februari dat Covid-19 maar liefst 96,2 procent lijkt op een monster van het virus RaTG13 dat in 2013 in Yunnan werd onderzocht. The Sunday Times meldt tot slot dat RaTG13 ‘bijna zeker het virus is dat in de verlaten mijn werd gevonden’.

De directeur van het Wuhan Institute of Virology zei in mei nog dat er geen staal van het RaTG13-virus in het laboratorium was. Het was bijgevolg onmogelijk dat het virus buiten het lab verspreid werd, zo concludeerde de directeur.