Docu Russen levert 'bewijs' over wie MH17 neerschoot

,,Ik heb het gezien: er waren twee vliegtuigen. Eén vloog over, toen hoorden we een knal,'' zegt een bewoonster van Grabovo, waar de MH17 crashte. Een ander vult huilend aan: ,,Sommigen zeggen dat kinderen uit de lucht vielen. God, waarom zij?''

In 26 minuten werden de kijkers van de door Poetin betaalde staatszender RT afgelopen donderdag bij de hand genomen. Het levert ultiem 'bewijs' op van wat Rusland al langer zegt: Oekraïne zat erachter.

'Kanonsgaten te zien'
Zo vertelt een deskundige dat op foto's van de wrakstukken duidelijke 'kanonsgaten' te zien zijn, nadat een straaljager had gevuurd. Een ex-piloot weet dat de Oekraïners vaker boven het gebied vlogen. En: ,,Ze hebben toestellen om dit te kunnen doen.''

Bovendien toont een Russische ingenieur dat als er een Buk-raket zou zijn afgevoerd, omwonenden een spoor van rook door de lucht hadden moeten zien. En daarover zijn geen berichten, stellen de makers.

Russische straaljagers
De Russische luchtmacht stuurt zelfs speciaal voor de documentaire straaljagers af op een toestel op een vliegbasis, om aan te tonen dat het dezelfde kogelgaten oplevert als bij MH17 zijn gevonden. Om vervolgens een Maleisische krant aan te halen die ook de mogelijkheid van een aanval uit de lucht opperde op basis van foto's.

De teneur: zie je wel. Andere theorieën zijn 'Westerse nonsens', concluderen de makers voor de potentieel 644 miljoen (!) tv-kijkers. Hier en daar leggen de makers het er misschien wat dik bovenop met Oekraïners die 'nazi's' worden genoemd, of Russische separatisten steevast 'zelfverdedigingstroepen'. Toch kun je de documentaire ook weer niet gemakkelijk terzijde schuiven, stelt oud-testvlieger en luchtvaartonderzoeker Harry Horlings, die de uitzending bekeek.

'Het zit goed in elkaar'
,,Het zit goed in elkaar,'' zegt Horlings, die eerder onderzoek deed naar de Faro-crash ('92) en de Hercules-ramp ('96). ,,Je kunt niet zomaar zeggen dat het onzin is wat ze hierin beweren, want om volledige zekerheid te krijgen moet je de wrakstukken echt kunnen onderzoeken. De vraag is of dat ooit nog kan.'' Horlings is echter niet overtuigd. ,,Getuigen kunnen zijn omgekocht, of op een bepaalde manier zijn gemonteerd.''

Het 'technische bewijs' kan verschillend worden uitgelegd. ,,De lading van een raket, de 'warhead', kan vergelijkbare gaten veroorzaken als kanonvuur uit een vliegtuig. Maar ik denk toch dat het een raket van de grond was omdat de gaten en schade dan meer in een waaiervorm optreden, zoals die lijkt te zijn op foto's. Bij kanonvuur krijg je een ander resultaat.''

Niet eventjes wegwuiven
Bovendien zou bij kanonvuur het Oekraïense vliegtuig de MH17 tegemoet zijn gevlogen. ,,Dan kwam het uit oostelijke richting, zo dichtbij de Russische grens. Dat klinkt minder waarschijnlijk.'' Toch, erkent Horlings, is de Russische lezing niet eventjes weg te wuiven. ,,Een echte reconstructie van de vliegtuigdelen is de enige wijze waarop je absolute zekerheid kunt krijgen. Het is echter de vraag of dat ooit gaat lukken.''

Tot die tijd leunt de Westerse wereld op inlichtingen uit Oekraïne, en nog meer op de satellietbeelden van de VS, waarop het neerschieten zou zijn vastgelegd. Ook dat kan discutabel zijn. Want let wel: waren het niet de Amerikanen die ooit 'overtuigende bewijzen' voor massavernietigingswapens toonden in Irak, maar waar later niets van waar bleek.