Doodgeschoten dader aanslag Wenen eerder veroordeeld, vijfde slachtoffer overleden

De minister herhaalde zijn oproep aan de inwoners van Wenen om thuis te blijven zolang er jacht wordt gemaakt op minstens nog een dader. Het gevaar is volgens hem nog niet voorbij. ,,We hebben gisteren een aanslag ervaren van een islamitische terrorist. Dit is een situatie waar wij al decennia niet meer mee te maken hebben gehad”, aldus Karl Nehammer. 

De doodgeschoten dader is volgens de minister een 20-jarige man met zowel de Oostenrijkse als de Noord-Macedonische nationaliteit. Hij sympathiseerde met terreurbeweging Islamitische Staat (IS) en is al eens eerder veroordeeld vanwege terrorisme. Hij werd op 25 april 2019 veroordeeld tot 22 maanden gevangenisstraf omdat hij probeerde naar Syrië te reizen om zich bij IS aan te sluiten. Op 5 december vorig jaar werd hij voorwaardelijk vervroegd vrijgelaten. Zijn straf was minder zwaar vanwege zijn leeftijd.

De dader zou volgens de Duitse krant Bild meerdere foto’s op Instagram hebben geplaatst waarin hij onder meer een eed van trouw zwoor aan de IS-chef. De man heeft op de beelden ook twee wapens in zijn hand die overeenkomen met die van de terrorist in Wenen. Hij legde met munitie een slogan van de Islamitische Staat (IS) op de vloer. Op de dag van de aanval zou hij naar twee vrienden video’s van de aanval op Charlie Hebdo hebben gestuurd. 

Volgens de minister was het doel van de aanval om de democratische maatschappij van Oostenrijk te verzwakken of te verdelen. De dader was zwaargewapend en droeg een bomgordel. De Weense politie stelt op Twitter echter dat de bomgordel in kwestie nep is. 

De schietpartij begon in de buurt van een synagoge in de Seitenstettengasse. Het kwam daarna ook nog tot andere vuurgevechten, onder meer in de buurt van Schwedenplatz. Schutters vielen op zes locaties in de stad aan. Volgens getuigen werd bij cafés en restaurants naar binnen geschoten.

Volgens de chef van de Weense reddingsdiensten vielen er zeventien gewonden, van wie er zeven ernstig aan toe zijn. Onder hen een politieagent, die buiten levensgevaar is. Er liggen nog veertien mensen gewond in het ziekenhuis. Een oudere man en een oudere vrouw, twee jonge voorbijgangers en een serveerster werden doodgeschoten.

Minister Nehammer noemde de schietpartijen een ‘aanslag, uitgevoerd door meerdere personen’. ,,We hebben met een terreuraanslag te maken, met een heftigheid die we al lang in Oostenrijk niet meer hebben gezien.’’ Hij riep de bevolking op thuis te blijven en het centrum van de Oostenrijkse hoofdstad te mijden. Dinsdag is er bovendien geen schoolplicht in Wenen, zei hij. ,,De politie en speciale teams zijn bezig met een grote operatie. De situatie is nog steeds gevaarlijk. Blijf binnen in huis of in de horecagelegenheden. We zijn in gevecht met de terroristen.’’ 

De Oostenrijkse regering heeft alle noodzakelijke troepen opgeroepen. Militairen gaan gebouwen bewaken zodat de politie de handen vrij heeft voor de klopjacht op de daders. De politie krijgt daarbij ook hulp van het Jagdkommando, de Oostenrijkse commando’s. Op beelden die op Twitter circuleren is te zien hoe de politie bezig is met die klopjacht. Ook circuleren er beelden waarop politieauto's met zwaailichten te zien zijn en schoten te horen zijn. Helikopters vliegen boven de stad. Er zijn meerdere arrestaties verricht en er zijn op vijftien plekken huiszoekingen gedaan. De politie viel onder meer in bij het huis van de gedode aanslagpleger. Hoeveel mensen zijn opgepakt, is nog niet bekendgemaakt.

Op andere beelden zijn grote bloedplassen voor een bar te zien. Volgens de Weense burgemeester Michael Ludwig werd er aanvankelijk in het wilde weg geschoten op passanten in de omgeving van de synagoge en op mensen op de terrassen van omliggende horecazaken. De aanslag komt aan de vooravond van de tweede lockdown die vandaag ingaat en waarbij de horeca dicht gaat. Veel cafés hadden hun terrassen gisteravond open en veel mensen deden nog even een drankje op een terrasje, mede door het zachte nazomerweer. 

Oostenrijk en Tsjechië hebben besloten over te gaan op extra grenscontroles. ,,De politie voert willekeurige controles van voertuigen en passagiers uit bij overgangen aan de grens met Oostenrijk als preventieve maatregel in verband met de terreuraanslag in Wenen”, meldde de Tsjechische politie op Twitter. Ook hebben de Tsjechische autoriteiten besloten joodse instellingen extra te bewaken.

_{Lees door onder de tweets}

De voorzitter van de Israëlitische geloofsgemeenschap in Oostenrijk kan niet zeggen of de synagoge in de Seitenstettengasse het doelwit was. Het gebouw was gesloten ten tijde van de schietpartij, twittert Oskar Deutsch. Hij stelt wel vast dat in de directe omgeving van de tempel is geschoten. Joodse burgers worden opgeroepen niet naar buiten te gaan.

De schoten voor de synagoge roepen vreselijke herinneringen op aan de zomer van 1981, toen twee Palestijnse terroristen van de Abu Nidal-groep joodse gelovigen aanvielen voor hetzelfde gebedshuis in de Seitenstettengasse met handgranaten en machinegeweren.

Verslaggever Caspar Naber over alles wat we nu weten over de aanslag in Wenen:

Het dreigingsniveau in Nederland wordt niet verhoogd na de aanslag in Wenen. Er is geen informatie die daar aanleiding toe geeft, zegt Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jan Aalbersberg. Het dreigingsniveau staat momenteel op 3 van de 5. Dat wil zeggen dat een terroristische aanslag in Nederland ‘voorstelbaar’ is. Aalbersberg laat op Twitter weten dat zijn organisatie de situatie ‘monitort’. ,,Mijn medeleven gaat uit naar de Oostenrijkers die getroffen zijn of in onzekerheid verkeren.”

Premier Mark Rutte meldt via Twitter dat hij contact heeft gezocht met de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz. Rutte spreekt van een ‘verschrikkelijke aanslag'. ,,Namens Nederland heb ik Sebastian Kurz zojuist onze onvoorwaardelijke steun betuigd met de slachtoffers, hun families en de Oostenrijkse regering bij het verwerken van deze afschuwelijke daad.’’ 

Ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn geschokt door de aanslag. ,,Wij leven mee met de inwoners van Wenen en met alle mensen in Oostenrijk die - net als wij - geschokt zijn door de terroristische geweldpleging gisteravond”, aldus het echtpaar. ,,De nabestaanden van de slachtoffers en de gewonden zijn in onze gedachten. Allen die zich inzetten voor een vreedzame samenleving hebben onze volle steun.”

Nederland staat pal achter Oostenrijk en rouwt om de slachtoffers, zo twittert minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken). ,,Weer een terroristische aanslag. Deze keer komen de afgrijselijke berichten uit Wenen. Terreur kent helaas geen grenzen en daarom zullen we samen nooit accepteren dat terrorisme wint”, stelt hij.

Burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem laat via Twitter weten: ,,Mooi vrij Wenen, zo geestrijk en beschaafd, weet dat wij tot in Arnhem met u meeleven. Met de doden en hun nabestaanden, de slachtoffers en de omstanders. Raak niet bevangen door de angst die de terreur beoogt, wordt juist versterkt door alle solidariteit die u ten deel valt. Burgemeester Ludwig, verzamel om u heen de moslims die begrijpen dat het vrije Wenen hun stad is; vrijheid helpt het geloof, de machtslust in het Midden-Oosten is verwerpelijk, met IS als kampioen slecht.” 

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam heeft in een brief ook zijn condoleances aangeboden aan zijn ambtsgenoot van Wenen. Op het stadhuis van Rotterdam hangt een Oostenrijkse vlag halfstok.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dat de stad het doelwit van terroristisch geweld is geworden en dat Duitsland samen met Oostenrijk staat in het gevecht tegen ‘radicaal-islamitisch terrorisme’. ,,In deze vreselijk uren, waarin Wenen het doelwit is geworden van terroristisch geweld, zijn mijn gedachten bij de mensen daar en de veiligheidstroepen die geconfronteerd worden met het gevaar”, aldus Merkel in een verklaring op Twitter. Ze zegt dat het gevecht tegen radicaal-islamitisch terrorisme een “gezamenlijke strijd” is.

Ook de Israëlische president Reuven Rivlin veroordeelde de aanslag op Twitter. ,,Onze gedachten en gebeden zijn bij de Oostenrijkers, terwijl we met bezorgdheid naar de verachtelijke terroristische aanslag in Wenen kijken”, zo schrijft hij.

Golfstaten Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten hebben de aanslag ‘sterk veroordeeld’. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Saudi-Arabië zegt alle maatregelen die Oostenrijk neemt om de veiligheid te waarborgen te steunen.

Eerder betuigden ook onder meer EU-president Charles Michel, de Amerikaanse president Donald Trump, presidentskandidaat Joe Biden en de Franse president Emmanuel Macron steun aan Oostenrijk.

Bekijk onze trending nieuwsvideo's in onderstaande playlist: