Doodgeschoten dader aanslag Wenen eerder veroordeeld, vijfde slachtoffer overleden
video/updateIn het centrum van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen hebben maandagavond iets na 20.00 uur meerdere schietpartijen plaatsgevonden. Schutters vielen op zes locaties in de stad aan. De aanslag heeft aan vijf mensen het leven gekost, in totaal raakten zeker 17 mensen gewond. Een 20-jarige dader met zowel de Oostenrijkse als de Noord-Macedonische nationaliteit is doodgeschoten door de politie. Volgens de Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken had hij banden met IS. Vanochtend vroeg zijn er nieuwe verdachten gearresteerd.
Delen per e-mail
De minister herhaalde zijn oproep aan de inwoners van Wenen om thuis te blijven zolang er jacht wordt gemaakt op minstens nog een dader. Het gevaar is volgens hem nog niet voorbij. ,,We hebben gisteren een aanslag ervaren van een islamitische terrorist. Dit is een situatie waar wij al decennia niet meer mee te maken hebben gehad”, aldus Karl Nehammer.
De doodgeschoten dader is volgens de minister een 20-jarige man met zowel de Oostenrijkse als de Noord-Macedonische nationaliteit. Hij sympathiseerde met terreurbeweging Islamitische Staat (IS) en is al eens eerder veroordeeld vanwege terrorisme. Hij werd op 25 april 2019 veroordeeld tot 22 maanden gevangenisstraf omdat hij probeerde naar Syrië te reizen om zich bij IS aan te sluiten. Op 5 december vorig jaar werd hij voorwaardelijk vervroegd vrijgelaten. Zijn straf was minder zwaar vanwege zijn leeftijd.
De dader zou volgens de Duitse krant Bild meerdere foto’s op Instagram hebben geplaatst waarin hij onder meer een eed van trouw zwoor aan de IS-chef. De man heeft op de beelden ook twee wapens in zijn hand die overeenkomen met die van de terrorist in Wenen. Hij legde met munitie een slogan van de Islamitische Staat (IS) op de vloer. Op de dag van de aanval zou hij naar twee vrienden video’s van de aanval op Charlie Hebdo hebben gestuurd.
Volgens de minister was het doel van de aanval om de democratische maatschappij van Oostenrijk te verzwakken of te verdelen. De dader was zwaargewapend en droeg een bomgordel. De Weense politie stelt op Twitter echter dat de bomgordel in kwestie nep is.
Vuurgevechten
De schietpartij begon in de buurt van een synagoge in de Seitenstettengasse. Het kwam daarna ook nog tot andere vuurgevechten, onder meer in de buurt van Schwedenplatz. Schutters vielen op zes locaties in de stad aan. Volgens getuigen werd bij cafés en restaurants naar binnen geschoten.
Volgens de chef van de Weense reddingsdiensten vielen er zeventien gewonden, van wie er zeven ernstig aan toe zijn. Onder hen een politieagent, die buiten levensgevaar is. Er liggen nog veertien mensen gewond in het ziekenhuis. Een oudere man en een oudere vrouw, twee jonge voorbijgangers en een serveerster werden doodgeschoten.
Klopjacht
Minister Nehammer noemde de schietpartijen een ‘aanslag, uitgevoerd door meerdere personen’. ,,We hebben met een terreuraanslag te maken, met een heftigheid die we al lang in Oostenrijk niet meer hebben gezien.’’ Hij riep de bevolking op thuis te blijven en het centrum van de Oostenrijkse hoofdstad te mijden. Dinsdag is er bovendien geen schoolplicht in Wenen, zei hij. ,,De politie en speciale teams zijn bezig met een grote operatie. De situatie is nog steeds gevaarlijk. Blijf binnen in huis of in de horecagelegenheden. We zijn in gevecht met de terroristen.’’
Bondskanselier Sebastian Kurz gaf omstreeks middernacht een eerste verklaring op televisie. ,,We maken momenteel moeilijke tijden door in onze republiek. We zijn het slachtoffer geworden van een afschuwelijke terroristische aanslag in onze hoofdstad die nog steeds gaande is. Onze gedachten zijn bij de nabestaanden en families van de slachtoffers. Ik wil de politiediensten bedanken die erin geslaagd zijn een van de daders uit te schakelen. Ik wil ook alle hulpdiensten bedanken die hun leven riskeren voor onze veiligheid en de internationale politici die hun steun en solidariteit hebben toegezegd.’’
De Oostenrijkse regering heeft alle noodzakelijke troepen opgeroepen. Militairen gaan gebouwen bewaken zodat de politie de handen vrij heeft voor de klopjacht op de daders. De politie krijgt daarbij ook hulp van het Jagdkommando, de Oostenrijkse commando’s. Op beelden die op Twitter circuleren is te zien hoe de politie bezig is met die klopjacht. Ook circuleren er beelden waarop politieauto's met zwaailichten te zien zijn en schoten te horen zijn. Helikopters vliegen boven de stad. Er zijn meerdere arrestaties verricht en er zijn op vijftien plekken huiszoekingen gedaan. De politie viel onder meer in bij het huis van de gedode aanslagpleger. Hoeveel mensen zijn opgepakt, is nog niet bekendgemaakt.
Lockdown
Op andere beelden zijn grote bloedplassen voor een bar te zien. Volgens de Weense burgemeester Michael Ludwig werd er aanvankelijk in het wilde weg geschoten op passanten in de omgeving van de synagoge en op mensen op de terrassen van omliggende horecazaken. De aanslag komt aan de vooravond van de tweede lockdown die vandaag ingaat en waarbij de horeca dicht gaat. Veel cafés hadden hun terrassen gisteravond open en veel mensen deden nog even een drankje op een terrasje, mede door het zachte nazomerweer.
Oostenrijk en Tsjechië hebben besloten over te gaan op extra grenscontroles. ,,De politie voert willekeurige controles van voertuigen en passagiers uit bij overgangen aan de grens met Oostenrijk als preventieve maatregel in verband met de terreuraanslag in Wenen”, meldde de Tsjechische politie op Twitter. Ook hebben de Tsjechische autoriteiten besloten joodse instellingen extra te bewaken.
Lees door onder de tweets
Synagoge
De voorzitter van de Israëlitische geloofsgemeenschap in Oostenrijk kan niet zeggen of de synagoge in de Seitenstettengasse het doelwit was. Het gebouw was gesloten ten tijde van de schietpartij, twittert Oskar Deutsch. Hij stelt wel vast dat in de directe omgeving van de tempel is geschoten. Joodse burgers worden opgeroepen niet naar buiten te gaan.
De schoten voor de synagoge roepen vreselijke herinneringen op aan de zomer van 1981, toen twee Palestijnse terroristen van de Abu Nidal-groep joodse gelovigen aanvielen voor hetzelfde gebedshuis in de Seitenstettengasse met handgranaten en machinegeweren.
Verslaggever Caspar Naber over alles wat we nu weten over de aanslag in Wenen:
Steun
Het dreigingsniveau in Nederland wordt niet verhoogd na de aanslag in Wenen. Er is geen informatie die daar aanleiding toe geeft, zegt Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jan Aalbersberg. Het dreigingsniveau staat momenteel op 3 van de 5. Dat wil zeggen dat een terroristische aanslag in Nederland ‘voorstelbaar’ is. Aalbersberg laat op Twitter weten dat zijn organisatie de situatie ‘monitort’. ,,Mijn medeleven gaat uit naar de Oostenrijkers die getroffen zijn of in onzekerheid verkeren.”
Premier Mark Rutte meldt via Twitter dat hij contact heeft gezocht met de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz. Rutte spreekt van een ‘verschrikkelijke aanslag'. ,,Namens Nederland heb ik Sebastian Kurz zojuist onze onvoorwaardelijke steun betuigd met de slachtoffers, hun families en de Oostenrijkse regering bij het verwerken van deze afschuwelijke daad.’’
Ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn geschokt door de aanslag. ,,Wij leven mee met de inwoners van Wenen en met alle mensen in Oostenrijk die - net als wij - geschokt zijn door de terroristische geweldpleging gisteravond”, aldus het echtpaar. ,,De nabestaanden van de slachtoffers en de gewonden zijn in onze gedachten. Allen die zich inzetten voor een vreedzame samenleving hebben onze volle steun.”
Nederland staat pal achter Oostenrijk en rouwt om de slachtoffers, zo twittert minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken). ,,Weer een terroristische aanslag. Deze keer komen de afgrijselijke berichten uit Wenen. Terreur kent helaas geen grenzen en daarom zullen we samen nooit accepteren dat terrorisme wint”, stelt hij.
Burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem laat via Twitter weten: ,,Mooi vrij Wenen, zo geestrijk en beschaafd, weet dat wij tot in Arnhem met u meeleven. Met de doden en hun nabestaanden, de slachtoffers en de omstanders. Raak niet bevangen door de angst die de terreur beoogt, wordt juist versterkt door alle solidariteit die u ten deel valt. Burgemeester Ludwig, verzamel om u heen de moslims die begrijpen dat het vrije Wenen hun stad is; vrijheid helpt het geloof, de machtslust in het Midden-Oosten is verwerpelijk, met IS als kampioen slecht.”
Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam heeft in een brief ook zijn condoleances aangeboden aan zijn ambtsgenoot van Wenen. Op het stadhuis van Rotterdam hangt een Oostenrijkse vlag halfstok.
Doelwit
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dat de stad het doelwit van terroristisch geweld is geworden en dat Duitsland samen met Oostenrijk staat in het gevecht tegen ‘radicaal-islamitisch terrorisme’. ,,In deze vreselijk uren, waarin Wenen het doelwit is geworden van terroristisch geweld, zijn mijn gedachten bij de mensen daar en de veiligheidstroepen die geconfronteerd worden met het gevaar”, aldus Merkel in een verklaring op Twitter. Ze zegt dat het gevecht tegen radicaal-islamitisch terrorisme een “gezamenlijke strijd” is.
Ook de Israëlische president Reuven Rivlin veroordeelde de aanslag op Twitter. ,,Onze gedachten en gebeden zijn bij de Oostenrijkers, terwijl we met bezorgdheid naar de verachtelijke terroristische aanslag in Wenen kijken”, zo schrijft hij.
Golfstaten Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten hebben de aanslag ‘sterk veroordeeld’. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Saudi-Arabië zegt alle maatregelen die Oostenrijk neemt om de veiligheid te waarborgen te steunen.
Eerder betuigden ook onder meer EU-president Charles Michel, de Amerikaanse president Donald Trump, presidentskandidaat Joe Biden en de Franse president Emmanuel Macron steun aan Oostenrijk.
Bekijk onze trending nieuwsvideo's in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMcolumn remco kock
Als je iets of iemand niet kan bespotten, is er geen vrijheid
,,Waarom noemen mensen het bespotten van moslims vrijheid van meningsuiting?” Deze uitspraak werd vrijdagmiddag opgetekend tijdens een moslimdemonstratie op het Gele Rijdersplein. -
PREMIUMTuinvogeltelling
Tuinvogeltelling op komst: zo lok je ook de schuwe vogels
Tienduizenden liefhebbers verschansen zich komend weekend achter de geraniums voor de Nationale Tuinvogeltelling. Hanne Tersmette van Vogelbescherming Nederland weet welke vogels je met welk voer lokt. -
Video
Macron zet leger in na terreuraanslag Nice, aanslagpleger kwam via Lampedusa Europa binnen
De Franse president Macron zet duizenden militairen in om de bewaking van scholen en kerken op te voeren. Aanleiding is de terreuraanslag van vanochtend bij de basiliek in het Zuid-Franse Nice. Hierbij kwamen drie personen om het leven. De Tunesische verdachte (21) zou eind vorige maand via het Italiaanse Lampedusa Europa zijn binnengekomen. -
Broer van Russische oppositieleider Navalny opgepakt
De Russische politie heeft woensdag de broer van Aleksej Navalny aangehouden. Dat gebeurde nadat de politie een appartement van de familie Navalny had doorzocht, aldus medewerkers van Aleksej Navalny. Het is onbekend waarom broer Oleg is opgepakt. -
Boeing 737 MAX weer toegestaan in Europees luchtruim
De gewraakte Boeings van het type 737 MAX, die bijna twee jaar om veiligheidsredenen aan de grond bleven, staan voor een terugkeer in het Europese luchtruim. De Europese luchtvaartautoriteit EASA stelt na een uitgebreide analyse dat het vliegtuig veilig weer in dienst kan worden genomen. Ook van de Britse toezichthouder CAA mag het toestel weer in gebruik worden genomen.
-
Burgemeester Turnhout kwaad op funshoppende Nederlanders: ‘Pure schande’
De burgemeester van het Belgische Turnhout, Paul van Wiert, heeft zijn ongenoegen uitgesproken over Nederlandse funshoppers die de regels overtraden in zijn stad. Dat vertelt hij bij VTM Nieuws. -
Arbeidsongeschikt door domme actie, moet de werkgever dan doorbetalen?
Stel, je raakt in je vrije tijd gewond door een domme actie - zoals het afsteken van illegaal vuurwerk - en kunt daardoor niet werken of raakt zelfs arbeidsongeschikt. Kan een werkgever dan weigeren je loon door te betalen? Arbeidsrechtadvocaat Gerard Berghuis legt uit hoe het zit. -
PREMIUM
Overheid mikt op 1,7 miljoen laadpalen in 2030: beleggers zien gouden kansen
Nergens ter wereld is zo gemakkelijk een laadpaal te vinden als in Nederland. Elektrisch rijden is hot. De beurskoersen van bedrijven in de laadpaalbranche schieten door het dak.