EU-Commissie: 'Selmayr wist al ruim twee jaar van SG-vacature'

Juncker zelf lichtte Selmayr al in 2015 in over het voortijdige vertrek van de Nederlandse topambtenaar Alexander Italianer (op 61 met pensioen), ‘zoals ik alle belangrijke informatie met mijn kabinetschef deel’. Midden vorige maand vertelde Juncker nog dat hij de enige was die wist dat Italianer rond deze tijd zou opstappen als secretaris-generaal. Italianer vertelde dat aan Juncker bij zijn aantreden in september 2015 maar Juncker - zo zei hij vorige maand - hield dat geheim ‘om Italianers autoriteit niet te ondermijnen'. 

Hij en Selmayr hadden allebei het idee, zegt Juncker nu, dat ze Italianer nog wel konden overtuigen om langer aan te blijven, maar begin dit jaar bleek dat de Nederlander bij zijn voorgenomen vertrek bleef. Daarna kwam de ‘Selmayr-carrousel' op gang.

De voorkennis van Selmayr is het belangrijkste nieuwe element in een pak antwoorden die de Commissie dit weekend naar het Europese Parlement stuurde over 'Selmayrgate', de naam voor affaire rond de benoeming van de topambtenaar die de schijn heeft van vriendjespolitiek. 

Dinsdag is er een hoorzitting met vice-commissievoorzitter Günther Oettinger, verantwoordelijk voor personeelszaken. Het pak papier dat is rondgestuurd, is de schriftelijke voorbereiding daarop. 

De voorkennis die Slemayr blijkt te hebben gehad, maakt zijn positie er niet sterker op, zegt SP-Europarlementariër Dennis de Jong. Hij heeft een scherpe resolutie over ‘Selmayrgate’ in voorbereiding. ,,Binnen het Parlement wordt vrij algemeen zijn aftreden verwacht.'' De Commissie ziet dat anders en piekert zelfs geen seconde over een tijdelijke schorsing: ,,Daar is geen juridische basis voor.''

Het treffen met vice-Commissievoorzitter Oettinger dinsdagmiddag belooft een waar evenement te worden omdat de Commissie zich in haar antwoorden aan het Parlement zeer formeel opstelt en alle commotie onder Europese burgers, het Parlement en in de media negeert. Er zijn voor de Commissie maar twee dingen die tellen: het besluit om Selmayr zijn hoge baan te bezorgen was unaniem (alle Commissarissen stemden ermee in, ook al waren 25 van de 28 verrast) en de benoeming was volledig conform de regels. Dat mantra keert in de antwoorden bijna twintig keer terug. 

SP’er De Jong: ,,Of het echt volgens de regels was, moet nog blijken. Je hebt ook nog zoiets als de geest van de regels. De kloof met de burgers wordt niet kleiner als je alleen blind naar de formele regels kijkt. Ik krijg nog dagelijks bakken mails van burgers die klagen over vriendjespolitiek, en ik begrijp die mails. De Commissie, die zichzelf als een politieke Commissie presenteert, blijkbaar niet. Dat is een gemiste kans.” 

Tekenend voor het formalisme van de Commissie is ook dat ze hardnekkig ontkent dat Selmayr promotie maakte, omdat hij door zijn nieuwe functie niet in een hogere ambtenarenschaal komt. Dat hij eerst leiding gaf aan en kabinet van 32 man, chauffeurs en stagiaires inbegrepen, en nu aan 33.000 man, maakt blijkbaar geen verschil.

In haar antwoorden zegt de Commissie dat geen enkele regeringsleider zich met de omstreden benoeming heeft bemoeid – ‘zoals nooit met ons personeelsbeleid’ – en ontkent ze ook formeel, zoals Oettinger eerder in het Parlement al deed, dat Commissarissen zouden zijn ‘omgekocht’ met beloften voor een tweemaal langere wachtgeldperiode, en een kantoor, auto met chauffeur en twee persoonlijk medewerkers na hun ontslag.

De irritatie van de Commissie over alle commotie is tastbaar. Afgelopen donderdag nog gaf Juncker in besloten kring zijn eigen partijtop - van de christendemocratische EVP - onderuit de zak omdat die hem in de Selmayrzaak onvoldoende zou hebben gesteund. Dat deed zelfs bij de EVP veel wenkbrauwen fronsen. ,,Juncker heeft dit probleem zelf veroorzaakt. Hij mag het dus ook zelf oplossen", zo vertelde een goed ingevoerde EVP-bron  aan deze krant. Volgens het Groene Duitse Europarlementslid Sven Giegold is Juncker het spoor bijster en heeft zijn ambitie om Europa te redden zich verengd tot de ambitie om Selmayr in het zadel te houden.