EU komt met fors energieplan: 10 procent stroom besparen, winstbelasting voor opwekkers

Von der Leyen kreeg de opdracht voor onderzoek naar een algemeen prijsplafond op gasimport afgelopen vrijdag van de energieministers, maar heeft meer tijd nodig om hiervoor (wetgevende) voorstellen te doen. Het gaat om een extreem complex dossier, zeggen haar ambtenaren.

Voor een prijsplafond op de invoer van alleen Russisch gas was onvoldoende steun. Deze verkapte sanctiemaatregel vergt unanimiteit, en zeker Midden-Europese landen zijn bang dat Moskou dan de gaskraan meteen helemaal dichtdraait. Voor een prijsplafond op alle gasimport is in principe wel voldoende steun, al vrezen Nederland en diverse andere landen daardoor een gastekort.

In het verleden zei ook de Commissie zelf dat de Europese markt te klein is om mondiaal de prijzen te kunnen bepalen. De energieplannen van de Commissie vormen de hoofdmoot van de State of the Union, de jaarlijkse ‘troonrede’ van de Commissievoorzitter, morgen in Straatsburg.

In een debat in het Europese Parlement benadrukten diverse partijen vanmiddag dat Commissie en Raad (lidstaten) op alle fronten tegelijk moeten ingrijpen. Na een eerder deze zomer overeengekomen gasbesparing van 15 procent (eerst vrijwillig, daarna zo nodig verplicht), de consument nu weer een stroombesparing van 10 procent opleggen kan alleen als ook de overwinsten van de energiebedrijven fors worden aangepakt, zo betoogden zij. Daarover bestaat ook onder de lidstaten overeenstemming.

De Commissie wil dat elektriciteitsproducenten die hun stroom opwekken met CO2-vrije bronnen zoals zon, wind of atoomsplijting, straks niet meer krijgen dan 180 euro per megawattuur (nu meer dan het dubbele) en dat olie- en gasproducenten een eenmalige solidariteitsheffing van 33 procent opgelegd krijgen. De opbrengst van beide moet via de lidstaten worden herverdeeld om kwetsbare gezinnen en bedrijven te compenseren en om de overgang naar groene energie te bevorderen.

Daarnaast, aldus PvdA-energiewoordvoerder Mohammed Chahim, moet Brussel de enorme prijsschommelingen op de energiemarkt aanpakken. ,,Die is nu erger dan in de cryptowereld, en cryptomunten heb je niet nodig om te koken.”

Bekijk hier onze video’s over de stijgende gasprijzen: