Facebookbaas Zuckerberg: Het was mijn fout, het spijt me

Het spijt me, zegt Mark Zuckerberg onder het oog van een ongewoon grote groep senatoren en een indrukwekkende batterij camera’s. Sommige lenzen moeten op afstand bediend worden, omdat de fotografen niet meer in de zaal passen. Enkele senatoren moeten plaatsnemen aan een klaptafel.

Nooit eerder legde de CEO van Facebook zo publiekelijk verantwoording af, dus de belangstelling is enorm als Zuckerberg zichtbaar nerveus op een vragenvuur wacht. Hij wijst in zijn openingsverklaring op de positieve effecten van Facebook als middel dat mensen verbindt, maar zegt ook: ,,We hebben niet genoeg gedaan om te voorkomen dat deze middelen worden gebruikt om schade aan te richten.”

Zuckerberg doelt op nepnieuws, buitenlandse inmenging in verkiezingen, haatdragende posts en dataprivacy. Dat laatste bracht hem in de Senaat, die hem op het matje roept vanwege het laatste schandaal, over data van 87 miljoen gebruikers die belandde bij schimmige politieke consultants van Cambridge Analytica. Zuckerberg: ,,Onze kijk op onze verantwoordelijkheid was niet ruim genoeg, en dat was een grote fout. Het was mijn fout, en het spijt me. Ik ben Facebook begonnen, ik run het, en ik ben verantwoordelijk voor wat hier gebeurt.”

De verontschuldiging is de start van twee dagen vol intense ondervragingen in het Amerikaanse Congres, misschien wel het belangrijkste moment in de carrière van Zuckerberg (33) en het 14-jarige bestaan van Facebook. De oprichter is haast onherkenbaar in een donkerblauw maatpak – een grijs T-shirt, zijn handelsmerk, voldoet niet in het hart van de wereldmacht.

Toch wijst hij er ook graag op dat hij Facebook als 19-jarige ontwikkelde in zijn studentenkamer. ,,Het is onmogelijk zo’n bedrijf op te bouwen vanuit je slaapkamer zonder fouten te maken,” stelt Zuckerberg. Hij was ‘idealistisch’ geeft hij aan, en schetst het beeld van iemand die soms de mist in is gegaan uit naïviteit. Dat hij met die slaapkamerwebsite inmiddels een van de rijkste mensen op aarde is geworden, zegt hij er niet bij. Wel geeft hij aan: ,,Mijn grootste spijt in het runnen van het bedrijf is dat we langzaam op de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen hebben gereageerd.”

Hij blijft hameren op verbeteringen, die bijvoorbeeld maken dat gebruikers voortaan duidelijker zien met wie ze hun data delen, apps die data oneigenlijk gebruiken worden aangepakt en haatdragende posts eerder gedetecteerd worden. De vraag is of zijn optreden voldoende is om Amerikaanse politici, maar ook adverteerders, investeerders, ontevreden medewerkers en gebruikers in de hele wereld te overtuigen dat data voortaan veilig zijn en verkiezingen geen schade ondervinden van Facebook.

Senator Richard Durbin, Democraat uit Illinois, laat zijn scepsis blijken als hij Zuckerberg vraagt of hij de naam kan noemen van het hotel in Washington waar hij verblijft, of de namen van mensen die hij sms’jes heeft gestuurd. Het antwoord is nee. ,,Dat is waar het om gaat”, reageert Durbin. ,,Je recht op privacy. De grenzen aan je recht op privacy. En hoeveel je weggeeft in het moderne Amerika in naam van - ik citeer - mensen met elkaar verbinden.”

Diverse senatoren dreigen met strengere regels voor gebruik van data, zoals in Europa, wat het voor Facebook moeilijker kan maken om winst te maken. Zuckerberg zegt in te stemmen met regulering, als het naar zijn maatstaven ‘de juiste’ is.

Maar tijdens het verhoor blijkt ook hoe weinig inzicht de meeste politici hebben in de werking van Facebook. Zelden slagen ze er in Zuckerberg in het nauw te brengen, meermaals raken senatoren de technische draad kwijt. Zuckerberg moet de Republikein Orrin Hatch zelfs uitleggen hoe hij geld verdient met een dienst die gratis is. ,,Senator, we plaatsen advertenties,” zegt hij een tikje verbaasd. Hatch: ,,Ik snap het. Dat is geweldig.”