G7 in teken van geruzie, demonstraties en Donald Trump

De demonstratie verloopt vooralsnog vredig. Onder de betogers zijn ook aanhangers van de ‘gele hesjes’-beweging. Vanavond begint de eigenlijke top in het 30 kilometer verderop gelegen Biarritz. Voor de beveiliging hebben de autoriteiten 13.000 militairen en agenten ingezet.

Waarover praten zij, daar in het Zuid-Franse Biarritz? De top van zeven wereldleiders en de EU belooft dit weekeinde in elk geval herrie, zowel binnen als buiten de vergaderzaal.

Het forum van de zeven belangrijke industriële staten plus de Europese Unie en Rusland (sinds 2014 uitgesloten vanwege landjepik in Oekraïne) is sinds het aanschuiven van Donald Trump allesbehalve voorspelbaar geworden. De Franse gastheren lijken allang blij als de deelnemers zonder ruzie uit elkaar gaan, zoals de laatste keer toen een gepikeerde Trump de Canadese premier Justin Trudeau de huid vol schold. Om die reden is bij voorbaat afgezien van een lastige eindverklaring die, volgens de Franse president en gastheer Emmanuel Macron ‘toch niemand leest’.

Hoe een schijn van eenheid op te houden en hoe om te gaan met ‘The Donald’?, dat lijken de officieuze thema’s in Biarritz. Het is lastig in te schatten hoe de bui zal zijn van ‘de uitverkorene’, zoals Trump zichzelf deze week noemde ten overstaan van journalisten. Eerder deze week schoffeerde hij de Deense koningin in een driftbui over zijn niet netjes genoeg afgewezen voorstel Groenland te kopen. Pas nog dreigde hij Macron met extra tarieven op Franse wijnimport nadat de Franse president had aangekondigd de belastingontduiking door GAFA ’(de Amerikaanse bedrijven Google, Amazon, Facebook en Apple) aan te pakken.

Officieel is het thema van deze top ‘de strijd tegen groeiende ongelijkheid’. De G7-website zet de andere gespreksonderwerpen op een rij: veiligheid en terrorisme, cyberveiligheid, klimaatverandering en het milieu en emancipatie. De Fransen filosoferen graag over de zegeningen van internationale samenwerking of unilateralisme (Trump heeft er een bloedhekel aan en sluit liever aparte deals met handelspartners) en over hoe de democratie te redden van populisten. En dan zijn er ook het klimaat en de Amazonebranden die aandacht vragen. President Macron hoopt dat ‘zijn’ grote thema’s ter sprake komen. 

China is niet van de partij in Biarritz, maar het zal veel over dat land gaan vanwege de escalerende handelsoorlog en de kwestie Huawei. Voeg daarbij de gevoelige kwestie die brexit heet. Johnson verlangt een nieuw scheidingsverdrag, Macron en merkel hebben hem uitgedaagd dat te bedenken. Maar een alternatief lijkt de Britse premier niet te hebben. Behalve groot in te zetten op zijn goede relatie met Donald Trump die nu weer weinig opheeft met Merkel en Macron. Kortom, heibel gegarandeerd. 

Waarnemers verwachten toch dat de meeste tijd zal gaan zitten in de beroerde en dreigende verstandhouding met Iran. Trump en de Europeanen denken daar totaal verschillend over. De Europese NAVO-partners staan niet te springen om een vloot naar de Straat van Hormuz te sturen. Waar de Amerikanen op ramkoers liggen met Iran, blijft Europa in een dialoog geloven.

Diplomatieke inspanningen van Macron oogstten van Trump de sneer dat de Franse president niet moet denken dat hij voor Amerika kan spreken. Evenmin blij is Trump met de Britten die een vastgehouden Iraanse olietanker alsnog van Gibraltar lieten vertrekken, terwijl de Amerikanen het schip opeisten. 

Donald Trump zinspeelt op de terugkeer van Rusland bij de G7, die dan de G8 wordt. Volgend jaar is de G7- top in de Verenigde Staten en Donald Trump wil in een verkiezingsjaar graag uitpakken. Maar ook dat wordt lastig. Macron vindt dat president Poetin eerst goede wil moet tonen met Oekraïne en de Britten wachten nog steeds op uitleg over de gifaanval op een Russische spion en diens dochter in Zuid-Engeland.

Er zijn dertienduizend Franse politiemensen en militairen gemobiliseerd om de top veilig te laten verlopen. Op straat worden ongeregeldheden verwacht. De linkse oppositie tegen de G7 houdt een tegentop, vlakbij, in de badplaats Hendaye. 

Er zijn al vijf aanhoudingen verricht, van mensen die een aanval op de politie planden. Daarnaast wordt ook een protest van de Gele Hesjes verwacht, wat in elk geval past in het hoofdthema: strijd tegen groeiende ongelijkheid.