Hoe China met smeergelden het kobalt van Congo binnenhaalde
Er hangt een akelig luchtje rond Chinese ‘model-investeringen’ in Afrika. Het bleek ouderwets zakkenvullen rond een bejubelde deal met de kobaltmijnen in Congo.
Het zijn slechte tijden voor het Chinese imago in Afrika. Een van de grootste en destijds meest in de etalage gezette deals tussen Chinese bedrijven en Afrikaanse landen blijkt toch niet veel anders dan wat sommige westerse bedrijven het continent decennialang aandeden. Met veel corruptie, witwassen en diefstal.
China wilde Congo een alternatief bieden voor de ‘wurggreep’ van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. De gedachte was mooi: Chinese staatsbedrijven beloofden structurele ontwikkelingshulp (aanleg van wegen, ziekenhuizen en scholen) in ruil voor de exploitatie van zeldzame grondstoffen. In het nu spraakmakende geval legden Chinese staatsbedrijven de hand op de kobalt- en kopermijnen in het land. Kobalt is een zeer gewild, zilverkleurig mineraal dat in verschillende toepassingen en industrieën wordt gebruikt, met name voor herlaadbare batterijen en als chips in allerhande elektronica.
Maar in plaats van het Afrikaanse land dan op te bouwen en op te stuwen in de vaart der volkeren bleken er achteraf tal van louche deals gesloten met vooral relaties en familie van Joseph Kabila, die zelf president van de Democratische Republiek Congo was van 2001 tot 2019. De Chinezen betaalden miljoenen aan smeergeld aan de entourage van de zoon van de in 2001 vermoorde oud-president Laurent Kabila. Minstens 27 miljoen euro verdween zo in de zakken van ‘tussenpersonen’ en louche zakenlieden.
Dat alles blijkt uit een indrukwekkend rapport van het onderzoekscollectief The Sentry. Deze club van onder anderen onderzoeksjournalisten, financiële experts en voormalige magistraten wordt mede gefinancierd door de Amerikaanse acteur en mensenrechtenactivist George Clooney.
Corruptie
Met het onderzoek is voor het eerst grootschalige Chinese corruptie in de Afrikaanse grondstoffenmarkt bewezen, stelt The Sentry. Vooral het blootleggen van de werkwijze van Chinese staatsbedrijven, allemaal nauw verbonden met de Chinese Communistische Partij, zal pijn doen in Peking. Curieus in het verhaal is het handelen van het doorgelichte Chinese concern Sicomines en de rol van de Chinese academicus ‘David’ Du Wei (42).
Hij was al sinds zijn jonge jaren bezig met deals in Afrika waarbij hij zich aanvankelijk uitsprak tegen ‘gewetenloze middelen’ die Chinese bedrijven zouden inzetten om lucratieve deals binnen te halen. Volgens The Sentry is juist deze Du Wei een spil in dit Chinese omkoopschandaal dat met name in België - de voormalige kolonisator van Congo - veel aandacht krijgt.
,,Als gewetenloze bedrijven lucratieve projecten willen veiligstellen en obstakels willen laten verdwijnen, besteden ze hun vuile werk soms uit aan tussenpersonen. Dit zijn de louche agenten die de spreekwoordelijke zakken met contant geld opleveren om lokale ambtenaren af te betalen. Ons onderzoek bracht zo’n tussenpersoon, David Du Wei, aan het licht, en beschrijft elke stap van zijn corrupte operatie om een mijnbouwdeal van miljarden dollars op het goede spoor te houden”, zegt John Dell’Osso in een toelichting. Hij is onderzoeker bij The Sentry.
De Chinese deal was bedoeld om de rammelende infrastructuur in Congo te helpen herbouwen en zo ook het leven van de gewone burger te verbeteren. Daarvan kwam weinig terecht, behalve dan dat een kleine groep zijn zakken vulde. Chinese bedrijven pompten miljoenen dollars naar de rekeningen van de Kabila-clan. Alle mooie beloften die werden bezongen bij het sluiten van de deal, bleken gebakken lucht.
Geen enkele van de 31 door Peking beloofde ziekenhuizen werd gebouwd, evenmin als twee aangekondigde universiteiten, zo stelde The Sentry vast. Er zijn echter geen aanwijzingen dat De Wei handelde in opdracht van de Chinese regering, denken de Amerikaanse onderzoekers. De corruptie met verzonnen mededelingen, valse contracten en facturen draaide om zelfverrijking.
Van Chinese kant werd niet gereageerd op verzoeken om commentaar.
Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM6
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
Is mijn voorschotbedrag wel of niet aangepast naar het prijsplafond?
De overheid heeft besloten consumenten op weg te helpen met de hoge energieprijzen. Begin dit jaar is daarom het prijsplafond ingegaan, waardoor je een maximaal tarief betaalt voor energie. Betekent dit dat het voorschotbedrag nu ook is aangepast? Twee experts leggen uit hoe het zit. -
Politie arresteert Duitse medewerker geldtransport die verdween met meer dan miljoen euro
Mirnesa S., de medewerker van een Duits geldtransport die er vandoor was gegaan met meer dan een miljoen euro, is gisteravond gearresteerd op de luchthaven van Stuttgart. De vrouw was sinds drie maanden een van de meest gezochte criminelen in Duitsland. Ze meldde zichzelf bij de autoriteiten. -
Update
Wagner-huurling wacht geen deportatie uit Noorwegen: ‘Heeft moeite met veiligheidsmaatregelen’
De naar Noorwegen gevluchte ex-commandant van de Russische Wagner-groep wordt niet teruggestuurd naar zijn vaderland. Dat zegt de Noorse advocaat van Andrej Medvedev (26). Een mensenrechtenorganisatie in Rusland meldde eerder dat hij uitgezet zou worden.
-
PREMIUMvijf vragen
Daar komen de tanks, maar komen ze op tijd? ‘Als Russen eerder toeslaan, heb je een serieus probleem’
Na maanden dubben en discussiëren besloten Duitsland en de VS, twee cruciale bondgenoten van Oekraïne, vandaag officieel tanks naar de frontlinie te sturen. Volgens experts zijn het er (nog) niet genoeg om de oorlog te beslissen, maar verschil kunnen de Abrams en Leopards wel degelijk maken. ‘Hiermee kun je op specifieke plekken een bres slaan in de Russische verdediging.’ -
-
-
met video
Na dubbele amputatie rent Louie (2) als een ‘bladerunner’ net zo hard als andere peuters
De 2-jarige Louie Brown zou nooit kunnen lopen na de noodgedwongen amputatie van zijn beide benen. Nu rent de Amerikaanse peuter bijna net zo hard als zijn leeftijdgenoten. Met dank aan protheses. Zijn ouders delen hartverwarmende beelden van zijn eerste ‘loopjes’. -
Met video's
‘Helse’ outfit van rapper Doja Cat gaat de wereld over: vijf uur stilzitten voor 30.000 kristallen
Internationale showbizzmedia raken niet uitgepraat over een bijzondere outfit van rapper Doja Cat (27). De Amerikaanse verscheen met rode bodypaint en meer dan 30.000 Swarovski-kristallen op haar lijf bij de Haute Couture Week in Parijs.