Hoogbejaard stel liet peperduur, gestolen schilderij én een groot mysterie na

Buren in het plattelandsstadje Cliff in de Amerikaanse staat New Mexico wisten maar weinig over het koppel, want ze leefden een teruggetrokken bestaan. Vermoedelijk droegen ze een groot geheim met zich mee: zaten Jerry en Rita achter een grote en onopgeloste miljoenenroof van dertig jaar geleden? 

Deze week dook een foto op van het stel op Thanksgiving in 1985, aan de dis bij familie in Tucson, zo'n 4,5 uur rijden van hun huis. Een dag later, op 30 november, verdween er een schilderij uit het University Of Arizona Museum Of Art, ook in Tucson. En laat nu precies dát schilderij in hun slaapkamer zijn aangetroffen, meer dan dertig jaar later. De zaak wordt nog steeds onderzocht door de FBI, maar er wijst steeds meer in de richting van het bedeesde koppel als kunstrovers. 

Op de dag van de verdwijning opende een beveiliger de deur van het museum voor een collega. Een koppel liep achter de curator aan. Aangezien het museum bijna openging zei de beveiliger er niets van. De mannelijke bezoeker liep direct naar de tweede verdieping, terwijl de vrouw een praatje maakte met de beveiliger. Niet veel later kwam de man naar beneden en vertrok het koppel. Ze waren, opvallend genoeg, amper een kwartier binnen.

De beveiliger vertrouwde het niet en besloot een kijkje te nemen op de tweede verdieping. Hij trof tot zijn schrik een lege lijst aan op de plek waar kort daarvoor Woman-Ochre  (Okeren vrouw) hing, een schilderij van Willem de Kooning, inmiddels zo'n 140 miljoen euro waard. Van het tweetal ontbrak ieder spoor. Het museum had destijds geen bewakingscamera’s en vingerafdrukken kon de politie niet vinden. Naast de verklaringen van de twee personeelsleden waren er enkele getuigen die een ‘roestkleurige’ wagen hadden zien vertrekken bij het museum.

Het schilderij werd nooit teruggevonden, de roof bleef onopgelost. Tot augustus 2017, toen antiquair David van Auker de FBI belde met de mededeling Woman-Ochre in bezit te hebben. Hij had het schilderij en de rest van de inboedel van de Van Alters gekocht voor 2.000 dollar na het overlijden van Rita. Jerry was al vijf jaar eerder gestorven. Beiden werden 81 jaar oud. Het kunstwerk werd aangetroffen in de slaapkamer van het koppel. Op zo'n manier dat je het alleen kon zien als je in de kamer was met de deur gesloten.

Ook Van Auker wist niet dat hij een een echte Willem de Kooning in handen had. Pas toen meerdere bezoekers van zijn antiquariaat hem vroegen naar het schilderij, begon hij het te onderzoeken. Het waardevolle kunstwerk verstopte hij in zijn badkamer tot het in veilige handen was. 

De FBI heeft de zaak het afgelopen jaar nieuw leven ingeblazen met het overleden koppel als hoofdverdachten. Er zijn meerdere aanwijzingen dat het stel niet per ongeluk op een antiekmarkt de ultieme Kunst of Kitsch-koop heeft gedaan. 

Zo staat er niks over die bewuste 30 november 1985 in hun verder zeer gedetailleerde dagboek. Op familievideo’s van Jerry en Rita is eenzelfde rode sportwagen te zien die ook bij het museum vertrok. Daarnaast had Rita een rode jas die lijkt op degene die de dievegge aanhad. Hetzelfde geldt voor een zonnebril en sjaal. 

Ook opvallend: Jerry schreef een jaar voor zijn dood een verhalenbundel. Eén van de verhalen gaat over een kostbare smaragd, door een grootmoeder en haar dochter uit een museum gestolen zonder enig spoor achter te laten. Het verhaal eindigt met een beschrijving van de smaragd, in een verder lege kamer. ,,En twee paar ogen om het exclusief te bekijken.'' 

Het had, met de kennis van nu, net zo goed over de De Kooning kunnen gaan.