'Kom ook naar het kalifaat, het eten is hier héérlijk'

Nog maar 15 en 16 jaar oud zijn ze, de drie meisjes uit Driebergen en Zeist die half februari hun spullen pakken en vertrekken, naar het kalifaat. De politie weet twee van hen op het nippertje te traceren en weg te sleuren voor de poorten naar Islamitische Staat. Het derde meisje, 16 jaar oud, weet de grens met Syrië over te glippen.

En dat alles, zo lijkt het, dankzij Angela B. uit Soesterberg. Ooit een 'gewone' jonge vrouw, knap om te zien, met haar donkere ogen en zwarte haar. Nu gehuld in een nikab en een van de naar schatting veertig Nederlandse jihadbruiden in het kalifaat.

In het geloof lijkt Angela in eerste instantie nog rust te vinden na een moeilijke jeugd. Maar wie haar beter kent, ziet steeds scherper dat Angela flirt met de meest extreme vorm van islam denkbaar. Met lede ogen ziet haar omgeving hoe Angela steeds verder radicaliseert en zelfs plannen maakt om naar het door oorlog verscheurde Syrië te gaan.

Knappe jongen
Voor ze Nederland definitief de rug toekeert, heeft ze haar toekomstige man al gevonden: Fabio. Een knappe jongen en een getalenteerd voetballer uit Portugal, het geboorteland van Angela's vader. In zijn vaderland doorloopt Fabio de voetbalschool waar ook superster Cristiano Ronaldo werd opgeleid. In 2012 vertrekt de dan 20-jarige Fabio naar Londen in de hoop er een profcontract in de wacht te slepen.In het voorjaar van 2013 lijkt dat te lukken, maar Fabio heeft andere plannen. Hij heeft zich bekeerd tot de islam en ondergaat samen met een stel andere voetballers de transformatie tot moedjahied, strijder voor het geloof. Met vijf vrienden vertrekt hij naar Syrië.

Angela komt via internet met Fabio in contact. Ze wordt verliefd tijdens het chatten. Dat ze bij een huwelijk Fabio niet voor zichzelf zal hebben - naar verluidt heeft hij nog zeker twee andere vrouwen - accepteert ze. Angela's moeder probeert haar dochter nog te stoppen, maar tevergeefs. In augustus 2014 weet de tiener ertussenuit te knijpen en haar liefde in het kalifaat te bereiken.

De politie is dan al maanden op de hoogte van Angela's reisplannen, maar toont zich naïef. Na een tip wordt Angela op het politiebureau ontboden. Ze meldt zich samen met een vriendin, die voor de gelegenheid haar islamitische kleding heeft verruild voor skinny jeans. Voor ze het bureau binnengaat, slaat Angela een blikje Red Bull achterover en rookt ze een sigaret. Een vragenlijst voorziet ze van uitsluitend wenselijke antwoorden. De agenten zien in het tweetal absoluut geen radicaal duo en laten de zaak rusten.

Gezellig
Die naïviteit lijkt nu grote gevolgen te hebben. Zeker omdat de sluwe Angela vanuit het kalifaat andere tieners lijkt aan te sporen haar voorbeeld te volgen. Via social media laat ze weten hoe gezellig het is in het kalifaat. Zíj heeft het daar in elk geval naar haar zin. Kan er onbekommerd haar geloof belijden. En - niet onbelangrijk, blijkt uit de vele berichten erover van Angela - het eten is heerlijk.

Dat het leven in Syrië ook een keerzijde heeft, gaat voorbij aan de meisjes die door Angela's verhaal worden meegesleept. Zeker, een huwelijk met een vrome, stoere strijder komt gemakkelijk tot stand. Maar de verbintenis kan even snel weer worden ontbonden, waarna de vrouw op zoek moet naar een nieuwe man om te verzorgen en kinderen mee te krijgen. Want dat is haar rol. Het leidt er volgens experts toe dat vrouwen in het kalifaat 'als koeien worden verhandeld'.

Bovendien vormen een voortdurende dreiging van geweld en oorlogstrauma's bij jihadisten niet bepaald de ideale basis voor een stabiele relatie tussen jonge mensen.Het lijkt voor vrouwen ook extreem lastig het kalifaat te verlaten. Nog los van de vraag of een vertrek wordt toegestaan, is alleen reizen voor een vrouw taboe.

Ondertussen heeft ook Angela ervaren dat het leven in het kalifaat beperkingen voor haar meebrengt. Als Fabio aan het front zit, mag ze niet alleen achterblijven, maar wordt ze ondergebracht in een 'zusterhuis' voor vrouwen die gescheiden, ongehuwd, of om een andere reden alleen zijn. Voor de zwangere Angela is het een verschrikking haar zelfstandigheid te verliezen. Ook al is het tijdelijk.

In het 'zusterhuis' heeft Angela nog wel haar mobieltje, hét medicijn tegen verveling. Voor Angela is het ook een venster naar Nederland. Ze onderhoudt intensieve contacten met haar oude thuisfront: haar familie en vriendinnen. Onder hen zijn de drie meisjes uit Driebergen en Zeist.

Ouderlijk gezag
Dat de drie meisjes zijn vertrokken, laadt volgens het OM geen verdenking op hen. Vrouwen mogen in het kalifaat niet meevechten, dus van een (voorgenomen) misdrijf is geen sprake. Om diezelfde reden is ook het werven en helpen van jihadbruiden volgens de rechter niet strafbaar. Toch is er reden voor onderzoek. ,,We bekijken het onttrekken van de meisjes aan het ouderlijk gezag,'' zegt een woordvoerster van het Openbaar Ministerie in Utrecht. Het onderzoek richt zich onder anderen op Angela.

De meisjes die zijn tegengehouden, worden begeleid. In Zeist staat iedereen op scherp: ouders, leerkrachten, jongerenwerkers. En hopelijk ook de politie. Na het vertrek van de drie zijn er bijeenkomsten belegd over de zaak. En prompt werden er namen genoemd van meer meisjes die mogelijk plannen hebben af te reizen richting Syrië, al dan niet geïnspireerd door Angela.

Voor de familie van een van Angela's vriendinnen is het te laat. Net als voor de familie van Angela zelf. Zeker nu Angela zwanger is, lijkt haar terugkeer naar Nederland verder weg dan ooit.