Landelijke avondklok in Duitsland: al twintigtal spoedklachten tegen Merkels ‘coronanoodrem’

De noodrem geldt automatisch in gebieden waar het aantal nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners drie opeenvolgende dagen boven de 100 ligt. Dat is momenteel het geval in 354 van de 412 regio’s in Duitsland. De gebieden met de hoogste incidentie (boven 300) liggen in de deelstaten Thüringen en Saksen, grenzend aan of vlakbij Tsjechië, dat tot voor kort een coronahotspot was. Regio’s in het uiterste noorden en noordwesten van Duitsland hebben de laagste incidentie. Sleeswijk-Holstein zit als enige van de zestien deelstaten onder de 100. Zodra het besmettingscijfer vijf dagen onder de 100 ligt, eindigen de beperkingen weer.

De noodrem omvat onder andere een contactbeperking (een huishouden met maximaal één andere persoon), een avondklok van 22.00 uur tot 05.00 uur (in je eentje wandelen of joggen toegestaan tot 00.00 uur), een testplicht voor scholen (tweemaal per week bij wisselonderwijs, boven de 165 overschakelen op onderwijs op afstand) en winkelbeperkingen (shoppen op afspraak met negatief testresultaat en FFP2-masker tot een incidentie van 150, daarboven alleen afhalen). 

De avondklok moet de mobiliteit van de burgers beperken, die weer op het niveau zit van maart 2020, en een eind maken aan uitwassen zoals nachtelijke samenscholingen van vooral feestende jongeren in parken of bij avondwinkels. Overtreding levert een boete op die varieert van 100 tot 250 euro. Het genootschap voor vrijheidsrechten (GFF) spreekt van een inbreuk op grondrechten. Zo wordt geen uitzondering gemaakt voor gevaccineerden en zijn avondwandelaars niet te onderscheiden van mensen die bijvoorbeeld alleen naar huis lopen na een borrel bij vrienden. Daardoor is het aan de politie om bij een controle te beslissen of sprake is van een toegestane uitzondering of overtreding. ‘Burgers moeten van tevoren weten of iets strafbaar is en mogen niet worden overgeleverd aan willekeur van de politie’, luidt het. 

Het genootschap diende een spoedklacht tegen de ‘noodrem’ in bij het Grondwettelijk Hof in Karlsruhe. Daar waren vrijdag al zo'n 25 van zulke klachten binnengekomen, verklaarde een woordvoerder. Onder de indieners bevinden zich veel advocaten maar ook een parlementslid van regeringspartij SPD, die met Merkels CDU en zusterpartij CSU een coalitie vormt en de ‘noodrem’ lanceerde. 

Prominente politici uit de rood-zwarte coalitie uitten de afgelopen dagen forse kritiek op de maatregel. Onder hen enkele deelstaatleiders. Minister-president Daniel Günther (CDU) van Sleeswijk-Holstein sprak van ‘symboolpolitiek’, zijn SPD-collega van Mecklenburg-Voor-Pommeren beschuldigde bondskanselier Angela Merkel van ‘een politiek spel’ waarbij ze de deelstaten de zwartepiet toespeelt om haar eigen gezicht te redden.

De ‘noodrem’ is volgens Merkel nodig omdat niet alle deelstaatleiders de maatregel doorvoerden terwijl ze dat begin maart wel hadden afgesproken. Een aantal van hen (vooral van de SPD) werkte steevast tegen waardoor uiteindelijk ‘zachtere’ compromissen uit de bus kwamen. De zogenoemde ‘Paas-lockdown’ was voor Merkel de spreekwoordelijke druppel. Deze lockdown bleek door het korte tijdsbestek niet (goed) uitvoerbaar te zijn en werd teruggedraaid. Merkel bood de bevolking haar excuses aan voor de veroorzaakte extra onzekerheid. 

Eind maart riep ze de zestien ministers-presidenten in een politieke talkshow op televisie op de noodrem te hanteren. Daarbij opperde de bondskanselier al om bij tegenwerking het maatregelenpakket te zullen invoeren via een aanpassing van de wet op de infectiebescherming. Merkel voegde de daad bij het woord. De Bondsdag keurde de wetswijziging woensdag goed. Bondspresident Frank-Walter Steinmeier zette er donderdag zijn handtekening onder, waarna de wetsaanpassing in de Duitse Staatscourant verscheen en om klokslag 00.00 uur van vrijdag op zaterdag van kracht werd.  

Bekijk al onze belangrijkste nieuwsvideo's in deze playlist.