Machtsstrijd binnen Merkel’s CDU: Jetzt geht’s los!

Een van de drie ‘kroonprinsen’ is Armin Laschet (59), minister-president van de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Als vicevoorzitter van de CDU en verzoener geldt hij als favoriet voor het partijleiderschap.

Laschet krijgt ondersteuning van Gezondheidsminister Jens Spahn (39), die zijn plaatsvervanger wordt als hij het schopt tot CDU-leider. Een strategisch slimme zet, klinkt het. Laschet is populair bij christendemocraten van het grootstedelijke ‘liberale’ kamp, Jens Spahn bij het ‘conservatieve’ kamp. Samen kunnen ze beide kampen verenigen. ,,Wij willen ook jong en oud, de digitaal en normaal communicerende leden én die in het oosten en westen met elkaar verbinden’’, verklaarde Laschet vanmorgen bij zijn kandidaatstelling.

Met dat laatste doelde hij op de kloof tussen Berlijn en de vroegere DDR-deelstaten. Zoals Thüringen, waar de CDU begin februari tegen de partijregels in meewerkte aan een coalitie gesteund door de rechts-radicale AfD. De CDU verloor de afgelopen jaren veel kiezers aan de AfD. Dit vooral vanwege het “liberale” vreemdelingenbeleid van bondskanselier Merkel. 

Dat beleid en de gang van zaken in Thüringen veroorzaakten een identiteitscrisis waarbij de ‘partij van het politieke midden’ zich afvraagt welke koers ze moet varen. Binnen de CDU klinkt een roep om de weggelopen kiezers terug te halen door op te schuiven naar rechts maar dat doet vrezen voor verlies aan de linkerkant.

Aanvoerder van dat “rechtse kamp” is Friedrich Merz (64), de voormalige CDU/CSU-voorzitter in het Duitse parlement. Hij maakte als enige bekend ook een gooi te willen doen naar het bondskanselierschap. De jurist wil dat de rechtsstaat weer streng gehandhaafd wordt in antwoord op het opkomende rechts-radicalisme, verklaarde hij vanmorgen bij zijn presentatie. 

Merz bereidde zich in de jaren tachtig met andere jonge conservatieve partijgenoten voor om de macht binnen de CDU over te nemen. Hij aasde op de post van secretaris-generaal maar die ging naar Angela Merkel. Hij is een fel tegenstander van haar vreemdelingen- en klimaatbeleid. De zestiger presenteert zich als vernieuwer en wil van de CDU weer een partij van de jongeren maken met wie een “generatiecontract” gesloten moet worden voor de toekomst.

De derde kandidaat is Norbert Röttgen (54), voorzitter van de Buitenland-commissie in de Bondsdag. Hij werd vroeger “Moeders slimste” genoemd vanwege zijn intellect en warme band met “Mutti” Merkel maar die ontsloeg hem in 2012 als minister van Milieu. Sindsdien wil Röttgen terug naar de top.

De CDU moet zich volgens hem herpositioneren en tonen dat ze een partij van het midden is. “Bij generaties maar ook bij de rolverdeling.’’ Röttgen twitterde vanmorgen dat ook hij het partijvoorzitterschap als team wil uitoefenen. “De tweede persoon daarin zal een vrouw zijn.’’ Daarmee reageerde hij tevens op kritiek dat alle drie ‘kroonprinsen’ mannen zijn.   

De verkiezing van de nieuwe partijleider vindt in april plaats. Grote vraag is of de uitverkorene ook de opvolger wordt van bondskanselier Merkel. Haar ambtstermijn verstrijkt eind volgend jaar. Merkel droeg het partijvoorzitterschap eind 2018 over aan Annegret Kramp-Karrenbauer. Zij verklaarde na de Thüringen-crisis te willen stoppen en Merkel ook niet meer te willen opvolgen als bondskanselier. Volgens haar werkt de scheiding van beide functies in de praktijk niet.