Premier Johnson en bondskanselier Merkel tijdens een persconferentie in Berlijn in augustus van dit jaar. © REUTERS

Merkel waarschuwt Johnson: brexitdeal kansloos zonder compromis over Ierland

De onderhandelingen over de manier waarop de Britten de Europese Unie verlaten, lijken vrijwel vruchteloos. Anonieme bronnen rond de Britse premier Johnson stellen dat zijn regering tegemoetkomend is geweest, maar dat er geen oplossing voor het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) voorhanden is.

Buitenlandredactie 08-10-19, 12:49 Laatste update: 14:47

Johnson heeft vanochtend vroeg met de Duitse regeringsleider Angela Merkel gebeld. Zij heeft hem volgens Britse media gezegd dat een brexitdeal nu wel erg onwaarschijnlijk is, tenzij Londen er toch mee instemt dat Noord-Ierland onderdeel blijft uitmaken van de Europese douane-unie. Maar dat zou volgens Johnson niet aanvaardbaar zijn en het maakt dan volgens hem in wezen elke deal onmogelijk.

Johnson wil dat er na de brexit voorlopig vrij verkeer van goederen blijft bestaan tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland. Dit gaat minder ver dan de douane-unie. De overeenkomsten die Johnsons voorganger Theresa May met Brussel sloot over de brexit, liepen vooral stuk op de passages over de toekomstige status van Noord-Ierland.

‘Verhelderend moment’

Een bron binnen Downing Street 10 heeft het telefoontje dat Johnson met Merkel had een ‘verhelderend moment’ genoemd, aldus persbureau AFP. ,,Het gesprek met Merkel heeft duidelijk gemaakt dat Europa een nieuw standpunt heeft ingenomen. Zij heeft helder aangegeven dat een deal zeer onwaarschijnlijk is en dat ze denkt dat de EU een veto zal uitspreken.’’

,,De EU-positie is onveranderd: wij willen een deal”, zei een woordvoerster van de Europese Commissie vandaag. Maar onder geen voorwaarden mag het Goede Vrijdag-akkoord worden aangetast, voegde ze eraan toe, doelend op het Ierse vredesakkoord dat gevaar zou lopen als er weer grenscontroles tussen Ierland en Noord-Ierland zouden komen.

Wezenlijk onmogelijk

De Britse oppositiepartij Labour heeft de opmerking van Johnson dat een brexitdeal ‘wezenlijk onmogelijk’ is geworden bestempeld als een cynische truc om de onderhandelingen te saboteren. Met May had de EU een 'backstop' (vangnetregeling) getroffen, waarmee feitelijk het hele Verenigd Koninkrijk bij de Europese douane-unie zou blijven horen, tot er een nieuw vrijhandelsakkoord zou zijn gesloten tussen de EU en Londen.

Hier ging het Britse Lagerhuis niet mee akkoord. Johnson wijzigt de overeenkomst en wil nu dat Noord-Ierland net als de rest van het rijk na de overgangsperiode begin 2021 uit de douane-unie treedt. Om te voorkomen dat er dan een 'harde' grens op het eiland zou ontstaan, stelt hij voor dat er voor goederen tot zeker 2025 vrij verkeer blijft tussen de republiek en Noord-Ierland.

Donald Tusk @eucopresident

.<a href="https://twitter.com/BorisJohnson?ref_src=twsrc%5Etfw">@BorisJohnson</a>, what’s at stake is not winning some stupid blame game. At stake is the future of Europe and the UK as well as the security and interests of our people. You don’t want a deal, you don’t want an extension, you don’t want to revoke, quo vadis?

EU-president Donald Tusk heeft fel uitgehaald naar Johnson. Het gaat bij de brexitbesprekingen volgens Tusk niet om het winnen van een ‘stom spel’ over wie er de schuld kan worden gegeven wanneer het mislukt. ,,De toekomst van Europa en het Verenigd Koninkrijk staan op het spel, evenals de veiligheid en belangen van onze mensen’’, twittert hij. ,,Je wil geen deal, je wil geen uitstel, je wil het vertrekbesluit niet herroepen, waarheen ga je?’’

Volg al het nieuws rond de brexit in onze app: