MIVD kleunde mis bij evacuatiepoging Libië

Dat blijkt uit een brief van de commissie die toezicht houdt op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Ctivd), die de gang van zaken onderzocht op verzoek van de Tweede Kamer. Minister Hans Hillen van Defensie heeft die brief naar de Tweede Kamer gestuurd.

Het verzoek aan de MIVD werd om 14.18 uur gedaan, terwijl het besluit om de missie uit te voeren om 15.41 uur werd genomen, waarna de helikopter om 16.15 uur op pad ging. Pas om 20.00 uur, nadat de evacuatie van een Nederlander uit de havenstad Sirte al was mislukt, meldde Defensie telefonisch aan de MIVD dat er een verzoek lag. Daarna duurde het nog bijna vijf uur voordat er een antwoord kwam, om kwart voor een 's nachts.

Volgens de Ctivd is er bij de MIVD in het weekend een beperkte bezetting, maar is de MIVD door de Tromp ook niet telefonisch gewezen op het verzoek en de urgentie. De voorzitter van de Ctivd, Bert van Delden, stelt dat het gebruikelijk is dat de MIVD bij operaties om advies wordt gevraagd, maar dat er wel omstandigheden kunnen zijn om het advies niet te vragen of niet af te wachten. Van Delden weet ook niet waarom er geen actie is ondernomen toen de MIVD niet reageerde.

Ook geen telefoontje
Volgens een woordvoerder van Defensie volgt er in het weekend vaak een telefoontje achteraan, maar is dat nu niet gebeurd. Hij wijst erop dat de Tromp vooraf wel inlichtingen kreeg van het operatiecentrum in Den Haag, dat de missie aanstuurde. Bovendien had de MIVD volgens hem toen nog geen echt goede informatiepositie.

In de brief van de commissie staat dat de MIVD enkele dagen ervoor wel een dreigingsanalyse had gemaakt over een beoogde evacuatie uit Misrata. Daarin gaf de dienst onder meer aan dat het ,,dreigingsverhogend'' is als er geen toestemming is van Libië om de vlucht uit te voeren. Voor Sirte was evenmin toestemming gevraagd. Een Khadaffi-gezinde eenheid overmeesterde de bemanning na de landing.

Felle kritiek Kamer
In de Tweede Kamer is felle kritiek op minister Hillen van Defensie. De PvdA, SP en D66 vinden dat het feitenrelaas zoals Hillen en minister Uri Rosenthal (Buitenlandse Zaken) maandag naar de Tweede Kamer hebben gestuurd, in ieder geval niet klopt.

,,Over deze gang van zaken is niets gemeld dus de informatie was onvolledig. De minister heeft hoe dan ook een probleem'', zei SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel. D66-leider Alexander Pechtold wil nog donderdagavond een reactie van Hillen op de bevindingen van de Commissie van toezicht betreffende de inlichtingen- en veiligheidsdiensten over de MIVD.

Tweede Kamerlid Frans Timmermans van de grootste oppositiepartij PvdA ziet in de brief van de Ctivd zijn idee over een ,,foutenfestijn'' bevestigd. Hij vindt het ,,onvoorstelbaar'' dat de MIVD de mail met het verzoek niet heeft opgemerkt en dat vervolgens Defensie het verzoek niet nabelt.

,,De MIVD was fout, de Tromp zat fout en ook het operatiecentrum in Den Haag zat fout.'' Ook wees hij erop dat de MIVD wel een inlichtingenpositie had terwijl in het feitenrelaas stond dat dit niet het geval was. De minister heeft volgens hem heel wat uit te leggen.

Tweede Kamerlid Henk Jan Ormel van regeringspartij CDA vond het te vroeg om een oordeel uit te spreken. Het is volgens hem mogelijk dat de informatie van de MIVD niet is afgewacht vanwege de urgentie. Ormel vindt het geen goede zaak dat de dienst kennelijk moeilijk te bereiken is in het weekend. Hij heeft veel vragen voor Hillen, zei hij.

De Tweede Kamer krijgt naar verwachting vrijdag antwoord van het kabinet op nieuwe vragen die het feitenrelaas van maandag al hadden opgeworpen. Het gaat om 124 vragen, die woensdag ingeleverd moesten worden. Toen was deze informatie van de Ctivd nog niet bekend. (ANP)