Moeten wij ons in Nederland zorgen maken om ammoniumnitraat?
2.750 ton van de chemische stof ammoniumnitraat lag er opgeslagen in een graanloods in de Libanese hoofdstad Beiroet. Een enorme hoeveelheid, die leidde tot een explosie met vernietigende gevolgen. Moeten wij ons in Nederland zorgen maken?
Delen per e-mail
,,In kleine hoeveelheden en goed bewaard hoeft niemand te vrezen voor ammoniumnitraat, een hoofdbestanddeel van onder meer kunstmest. Veel mensen hebben het thuis staan, verwerkt in andere producten”, vertelt Emiel Hensen, hoogleraar scheikunde aan de TU Eindhoven.
Wat de zorgen ook kan wegnemen is dat het gebruik van puur ammoniumnitraat als kunstmest in Nederland niet is toegestaan, vanwege de grote veiligheidsrisico’s van het product en de kans op misbruik. Dat meldt Reinier Gerrits, directeur van Meststoffen Nederland en deskundige bij de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie VNCI. ,,Er wordt niet gehandeld in pure ammoniumnitraat. Particulieren of groothandelaren kunnen het in Nederland dus niet in hun bezit hebben”, benadrukt Gerrits.
Kunnen niet zonder
Ammoniumnitraat is scheikundig gezien een combinatie van salpeterzuur en ammoniak (NH4NO3) en wordt vaak toegepast als tussenproduct. Het wordt verhandeld en opgeslagen in grotere korrels. Het is volgens Hensen een bekende chemische stof, waar we in de wereld eigenlijk niet zonder kunnen. ,,Zonder ammonia, een bestanddeel van ammoniumnitraat, zouden we de ruim zeven miljard mensen op aarde niet kunnen voeden.” Zonder kunstmest kunnen de landbouw en de veehouderij namelijk nooit genoeg produceren. ,,Maar”, vervolgt Hensen: ,,Je moet er wel op een goede manier mee omgaan.”
Daarnaast is ammoniumnitraat zonder de toevoeging van een initiator niet explosief, vertelt Hensen. ,,Er moet energie bij het product komen om een explosie te veroorzaken.” In het geval van de explosie in Beiroet zou dat een brand zijn geweest. De precieze oorzaak is echter nog niet duidelijk.
Alles over de ramp in Beirut hoor je in de AD Nieuws Update:
Productie in Nederland
Volgens Gerrits wordt ammoniumnitraat in Nederland (in Geleen en in Sluiskil) wel gemaakt, maar alleen als tussenproduct voor de productie van een ander soort kunstmest. ,,De bedrijven die het maken, hebben daarvoor een speciale vergunning. Handhavers van de omgevingsdiensten, de veiligheidsregio’s en de Inspectie SZW houden zeer streng toezicht op het naleven van de vergunningsvoorwaarden. Bovendien is geregeld dat de bedrijven verdachte vragen over ammoniumnitraat meteen moeten melden bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV)”, aldus Gerrits.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt in opdracht van de NCTV toezicht op het verkoopproces van de stoffen. Dat proces moet geregistreerd zijn en controleerbaar om te voorkomen dat bijvoorbeeld ammoniumnitraat bij personen met slechte bedoelingen terecht komt. Controle op de opslag van de stoffen ligt bij decentrale overheden. Zij geven vergunningen af en de omgevingsdiensten houden toezicht daarop
Explosieven
Ammoniumnitraat wordt elders in de wereld wel gebruikt als kunstmest, maar is ook geschikt voor het maken van explosieven. De Amerikaanse terrorist Timothy McVeigh gebruikte het om in 1995 een explosie te veroorzaken in Oklahoma City, waarbij 168 mensen om het leven kwamen. De Noorse Anders Breivik gebruikte de stof eveneens voor de explosie in Oslo in 2011.
Er zijn ook eerder ongelukken gebeurd met de fabricage van ammoniumnitraat, bijvoorbeeld in het Franse Toulouse in 2001 en in het Chinese Tianjin in 2015. In al die gevallen ging het om een veel minder grote hoeveelheid ammoniumnitraat dan nu in Beiroet.
De stof werd in 1910 ontwikkeld en werd ook veelvuldig gebruikt in de Eerste Wereldoorlog.
Bekijk ook: Explosievenexpert Ad van Riel over ammoniumnitraat:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Fotoreeks
Chaos en ontreddering Beiroet in beeld
Een gigantische explosie deed de Libanese hoofdstad Beiroet vanmiddag op haar grondvesten schudden. Tientallen mensen kwamen om het leven en duizenden raakten gewond. Op foto's is de chaos te zien die in de stad heerst en de ontreddering onder haar inwoners. -
Macron erkent moord en marteling Algerijnse vrijheidsstrijder
De Franse president Emmanuel Macron heeft dinsdag erkend dat de Algerijnse advocaat en vrijheidsstrijder Ali Boumendjel tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog in 1957 “in de naam van Frankrijk” is gemarteld en vermoord. De officiële lezing was destijds dat Boumendjel zijn eigen leven beëindigde. -
Huiseigenaar betaalt geen boete meer als gasaansluiting wordt verwijderd
Consumenten hoeven niet te betalen wanneer ze hun gasaansluiting laten verwijderen. Dat heeft toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaald. De verwijderkosten van de gasaansluiting worden in plaats daarvan betaald door iedereen die nog wel op het gasnet is aangesloten, via de periodieke aansluitvergoeding. -
22
Driekwart van commando's in spe haalt de opleiding niet, waarom is dat?
Misschien is de opleiding van de Korps Commandotroepen wel de zwaarste die er is. Ongeveer 80 procent van de kandidaten haalt de eindstreep niet eens. Universitair hoofddocent Ruud den Hartigh werkt nu samen met zijn team aan een oplossing. Door de commando’s in spe te volgen en de data te analyseren, hopen ze erachter te komen wat de grote uitval veroorzaakt. -
New Yorkse gouverneur Cuomo trekt boetekleed aan over ‘flirterig’ gedrag
De New Yorkse gouverneur Andrew Cuomo heeft zondag voor het eerst erkend dat zijn gedrag ten opzichte van enkele medewerkers ‘verkeerd uitgelegd’ kon worden als ‘ongewenst geflirt’. Hij zegt bereid te zijn om mee te werken aan een onafhankelijk onderzoek naar seksuele intimidatie op zijn kantoor.
-
VIDEO
Beiroet ontwaakt in een bijna volledig verwoeste stad
De Libanese miljoenenstad Beiroet verkeert woensdagochtend in een staat van volledige ontzetting. Op beelden is de immense schade te zien die de explosie gistermiddag heeft aangericht. Ontelbare huizen en gebouwen zijn vernield, ziekenhuizen liggen overvol en het aantal gewonden loopt in de duizenden. Zeker 100 mensen zijn overleden. De oorzaak van de ramp lijkt duidelijk: een ontploffing van ammoniumnitraat. -
Bijbaan kwijt, studievertraging en kosten: 'Elke maand lastig om mijn studie te betalen'
Van zorgeloos studeren is tijdens de coronacrisis geen sprake. Studenten maken meer studiekosten door opgelopen studievertraging, velen zijn hun bijbaan kwijtgeraakt, ze lenen meer en maken zich daardoor ook zorgen over hun financiële toekomst. -
video
Militair eerbetoon tijdens uitvaart van 100-jarige coronaheld Tom Moore
In Engeland is vandaag afscheid genomen van coronaheld Tom Moore. De 100-jarige oorlogsveteraan liep in zijn tuin, achter zijn rollator, 33 miljoen Britse pond bij elkaar voor de strijd tegen het coronavirus. Kapitein Moore werd voor zijn menslievende daad tot ridder geslagen door koningin Elizabeth. De groothartige eeuweling overleed begin deze maand na zelf besmet te zijn met het virus.