Het is vijf voor twaalf voor de Griekse regering. © AP

Nieuw Grieks drama dreigt

Stort Griekenland zichzelf opnieuw in een crisis, en trekt het en passant de hele EU mee? Dat vraagt men zich niet alleen in Athene af, maar ook in andere Europese hoofdsteden. De hervormingen lopen immers weer ver achter op het schema.

Thijs Kettenis 08-02-17, 07:15

Wat zeker niet helpt, is dat de internationale geldschieters, die Griekenland al sinds 2010 op de been houden, niet op één lijn zitten. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), een van die geldschieters, bestempelt de Griekse staatsschuld in een uitgelekt rapport als 'onhoudbaar en explosief'. Die zou oplopen tot 275 procent van het bruto binnenlands product in 2060.

Als vuistregel geldt dat een land een schuld van meer dan 180 procent nooit meer zal kunnen terugbetalen. Het IMF wil dan ook dat de eurolanden Griekenland een deel van de schuld kwijtschelden. Dan is het land minder kwijt aan aflossingen, en kan het investeren in de economie; daar profiteren uiteindelijk ook andere landen van.

Zonder kwijtschelding dreigt het IMF zijn handen van het laatste steunprogramma af te trekken. Maar de eurolanden peinzen er niet over zomaar schulden weg te strepen. Economisch mag het verstandig zijn, het is aan kiezers van bijvoorbeeld Nederland, Duitsland en Frankrijk niet uit te leggen dat hun belastinggeld onder de Griekse zon verdampt. En laten die landen nou net allemaal binnenkort naar de stembus gaan, te beginnen met Nederland in maart.

Houdgreep

De landen eisen nog strengere hervormingen en bezuinigingen zodat Griekenland netjes kan blijven aflossen. Tegelijkertijd willen de eurolanden het IMF er wel bij houden, omdat de instelling als geen ander weet hoe je moet hervormen. ,,Uitbetaling van leningen kan alleen als het IMF deelneemt", zo stelde Klaus Regling, directeur van het steunfonds voor eurolanden, vorige week. En zo heeft iedereen elkaar in de houdgreep.

Intussen ligt Griekenland ook weer te ver achter met bezuinigen en hervormen om in aanmerking te komen voor nieuwe leningen uit het pakket van 86 miljard euro, dat in de zomer van 2015 werd afgesproken. Nog maar een derde van de maatregelen die nodig zijn, zijn uitgevoerd, gaf de minister van Financiën onlangs toe. En nu eist het IMF dat er ook nog eens extra wordt ingegrepen in pensioenen, en dat de belastingvrije voet omlaag gaat.

Premier Alexis Tsipras heeft gezegd dat hij daar niet over peinst. Hij is nu ruim twee jaar aan de macht, maar zijn populariteit is in een vrije val terechtgekomen omdat ook hij, ondanks beloften het allemaal anders te zullen doen, niet onder bezuinigen uitkomt. In de laatste peilingen verliest hij ongeveer de helft van zijn aanhang en ligt de grootste oppositiepartij met zo'n tien procentpunt voor.

Informele deadline

Financieel kan Griekenland het nog wel even uitzingen. Pas in juli moet Athene weer een lening aflossen. Maar de informele deadline ligt op 20 februari. Dan komen de ministers van Financiën van de eurolanden bij elkaar onder leiding van Jeroen Dijsselbloem. Vlak daarna begint de verkiezingskoorts in de EU. En die eindigt pas in september als de Duitsers hun parlement kiezen. Zolang dat niet achter de rug is, lijkt de kans op compromissen klein.