Ook bij het Europees Hof wekt Rusland irritatie bij nabestaanden MH17: ‘Ze liegen alles bij elkaar’

Voor het eerst bogen internationale rechters zich over de mogelijke rol van Rusland bij het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014, waarbij alle 298 inzittende omkwamen. Nederland heeft Rusland aangeklaagd bij het Europees Hof. Tegelijk behandelde het hof klachten van Oekraïne over de Russische rol in het oorlogsgeweld in dat land.

Zeventien rechters moeten beslissen of die klachten ontvankelijk zijn. Nederland probeerde het hof ervan te  overtuigen dat Rusland het destijds voor het zeggen had in Oost-Oekraïne en dus verantwoordelijk kan worden gehouden voor de ramp.

De Nederlandse juriste Babette Koopman betoogde dat de Buk-raket door Rusland geleverd was aan separatisten en gelanceerd werd vanuit een gebied waar de Russen ‘effectieve controle’ uitvoerden en de separatisten ook met mankracht ondersteunden.

Rusland wierp bij het hof tegen dat de raket die MH17 fataal werd, niet is afgeschoten van Russische bodem maar vanuit Oekraïne. De rebellen daar waren eigen baas, houdt Moskou vol. En dat terwijl alle bewijzen uit het strafproces in Nederland tegen vier verdachte ook bij het hof zijn ingediend.

,,Toch hield de Russische vertegenwoordiger zonder onderbouwing vol dat Rusland er niks mee te maken had”, zegt letselschadeadvocaat Sander de Lang, die samen met vier andere advocaten van het Rechtsbijstandsteam MH17 in de rechtszaal zat. ,,Deze man stond gewoon te liegen. Dat is minachting van het hof.”

De woorden van de Russische advocaat leidde tot boze opmerkingen van nabestaanden op de publieke tribune. ,,Rusland blijft alles bij elkaar liegen”, zegt Silene Fredriksz, die met zes andere nabestaanden met een busje en spandoek naar Straatsburg was gereisd. ,,Toch heb ik er een positief gevoel over. Nederland had een goed en duidelijk verhaal. Voor ons was het belangrijk om hier te zijn. Dit is de eerste zaak tegen Rusland, de hoofdverantwoordelijke voor de ramp.”

Nabestaande Piet Ploeg, voorzitter van stichting Vliegramp MH17, citeerde voor het hof uit de talrijke slachtofferverklaringen van nabestaanden over de impact va de ramp. Hij hekelde de voortdurende ontkenning en desinteresse van Rusland waar nabestaanden onder lijden. ,,Wat wij de ramp na de ramp noemen.”

Op 7 maart wordt bij de rechtbank op Schiphol het strafproces tegen vier verdachten hervat. Dan komt de verdediging van verdachte Oleg Poelatov aan het woord.

Vlucht MH17 stortte op 17 juli 2014 neer in het oosten van Oekraïne. Uit onderzoek is gebleken dat het toestel werd neergehaald door een BUK-raket. Nederland werkt strafrechtelijk samen met België, Maleisië, Australië en Oekraïne, om de verdachten te berechten. Ook stelden Nederland en Australië Rusland in mei 2018  aansprakelijk voor zijn aandeel in het neerhalen van het vliegtuig.

Rusland brengt tegen de aanklachten in dat de raket die MH17 fataal werd, is afgeschoten van Oekraïens grondgebied. Van werkelijke controle over zulk oorlogsgebied zou je sowieso nooit kunnen spreken. En de rebellen in het oosten van het land zouden eigen baas zijn geweest. Bovendien zou het Westen boter op het hoofd hebben, want het steunde zelf de regering in Kiev.

Nederland stelt dat Rusland wel degelijk de lakens uitdeelde in het rebellengebied. Onder andere het bewijs in de strafzaak tegen de verdachten van het lanceren van de raket heeft dat volgens de Nederlandse juristen voldoende aangetoond. Het hof neemt naar verwachting enkele maanden de tijd om te beslissen of het de zaak in behandeling neemt.

De Nederlandse justitie heeft vorig jaar december tegen vier Russische verdachten in de zaak rond de ramp met de MH17 levenslang geëist. Voor het Openbaar Ministerie staat vast dat rebellenleider Girkin, zijn rechterhand Doebinski en de commandanten Poelatov en Chartsjenko schuldig zijn aan het opzettelijk neerschieten van het vliegtuig en daarmee aan de moord op alle 298 inzittenden.

Hoewel de vier verdachten niet behoorden tot de bemanning van de Buk-Telar raketinstallatie, waarvan volgens het OM ‘onmiskenbaar’ vaststaat dat daarmee vlucht MH17 uit de lucht is geschoten, vormden zij wel de commandostructuur in het rebellengebied. Ze speelden een ‘sturende militaire rol’ en waren gezamenlijk verantwoordelijk voor het binnenhalen, vervoeren en de inzet van de Buk-raket op 17 juli 2014.

Bekijk hieronder onze video’s over MH17: