Een still uit een propagandavideo van ISIS. Militanten rijden door de woestijn van de provincie Nineveh. © AFP

Opmars ISIS: na Mosul nemen jihadisten ook Baiji en Tikrit in

De soennitische extremisten van terreurgroep ISIS hebben vandaag hun opmars in het noorden van Irak razendsnel doorgezet. Ze namen de industrie- en oliestad Baiji in en zouden nu ook Tikrit onder controle hebben. Tikrit, 150 kilometer ten noorden van de hoofdstad Bagdad, was de geboorteplaats van de soennitische dictator Saddam Hussein (1937-2006). Er woonden veel prominenten van zijn schrikbewind.

Door: Redactie 11-06-14, 16:53 Laatste update: 02:13 Bron: ANP, Reuters

Volgens nieuwszender Al-Jazeera werd Tikrit vanmiddag veroverd door ISIS. 'Tikrit is geheel in handen van de militanten', vertelt ook een politiekolonel aan persbureau AFP. Volgens andere politieagenten vielen de extremisten aan vanuit het noorden, westen en zuiden van de stad. Daarnaast zouden ze, net als in Mosul, meer dan 300 gevangenen hebben bevrijd.

Gisteren liepen de strijders de stad Mosul, 350 kilometer ten noorden van Bagdad, onder de voet. Ongeveer een kwart van de twee miljoen inwoners is op de vlucht geslagen. De regeringstroepen die de tweede stad van Irak moesten verdedigen sloegen op de vlucht, ondanks hun overtal. Volgens waarnemers illustreert dat de impopulariteit van de sjiitische premier Nuri al-Maliki, voor wie veel soldaten hun leven niet willen wagen.

De Iraakse regering lijkt machteloos in de noordwestelijke regio die de bijnaam Soennitische Driehoek heeft en waar Mosul de noordelijkste punt van vormt. De strijders bedreigen bij Baiji ook een olieraffinaderij die goed is voor 300.000 vaten per dag en vrijwel heel Irak van brandstof voorziet.

Verlaten checkpoint nabij Tikrit © reuters

Op naar Bagdad?
Mosul is de hoofdstad van de dunbevolkte en voornamelijk uit woestijn bestaande provincie Nineveh, dat een 300 kilometer lange grens met Syrië deelt. Dat maakt de nederlaag extra pijnlijk: Irak is zijn controle over het grensgebied kwijt. Vanuit Mosul kunnen de ISIS-strijders gemakkelijk plaatsen ten zuiden van de stad binnenvallen om zo op te rukken richting Bagdad. Tot nu toe is het ze niet gelukt de hoofdstad in handen te krijgen. De wens is er wel.

Het uiteindelijk doel van ISIS, dat staat voor de 'Islamitische Staat in Irak en Syrië', is - zoals de naam al aangeeft - een islamitisch kalifaat stichten in het gebied tussen de rivieren de Eufraat en de Tigris. Dat kalifaat moet gebaseerd zijn op de traditionele waarden van de profeet Mohammed, met de sharia als basis van het rechtssysteem. In het noorden van Syrië voert de groep geregeld publieke executies uit, dieven worden gestraft door amputatie van hun handen en vrouwen dienen zich te hullen in alles bedekkende kledij. De wetten van ISIS gaan zo ver dat de islamitische oppositie in Syrië zich van de groep heeft afgescheiden en tegen de extremisten ten strijde is getrokken.