'Oranje' speelt niet op het WK, maar wel in Libanon

videoTerwijl de wereldtop voetbalt op het WK in Rusland, probeert Nederland verbroedering door voetbal te brengen in Libanon. Daar speelden Syrische, Palestijnse en Libanese jongeren een toernooitje met de Nederlandse (ex)internationals Johan Neeskens en Desiree van Lunteren.

Cyril Rosman 23-06-18, 11:17 Laatste update: 01-02-19, 16:56

Mohammad van 8 jaar oud vluchtte zeven maanden geleden met zijn familie uit Syrië. © Cyril Rosman

Snoeiharde Arabische muziek knalt uit de speakers, de zon verzengt de laatste groene grassprieten op het veld, dik tweehonderd kinderen rennen overal achter een bal aan en achter het veld doemen de eerste vluchtelingententen op. Toch is voetballegende Johan Neeskens op deze vrijdagmiddag liever hier op dit achterafveldje in Zuid-Libanon dan op een VIP-tribune in Moskou. ,,Je ziet hier zoveel plezier. En dat is het doel, want de situatie hier is niet makkelijk.”

Niet makkelijk voor Mohammed, van een jaartje of 8, die zeven maanden geleden met zijn familie uit Syrië vluchtte. Alsnog weg van de voortwoekerende burgeroorlog. Nu staat hij hier , in een shirtje van Real Madrid, met, hoe kan het ook anders, de naam van Ronaldo achterop. Hij lacht breeduit. ,,Ik leer hier voetballen. En ik vind nieuwe vriendjes uit Libanon.”

Om dat laatste gaat het hier vooral, op het voetbaltoernooi georganiseerd door War Child, Right to Play en de Worldcoaches van de KNVB. Neeskens (WK-finalist in ’74 en ’78) en Desiree van Lunteren (winnaar van het EK met de Oranje-vrouwen afgelopen zomer) zijn er als ambassadeurs bij. Van Lunteren: ,,Het is hier niet vanzelfsprekend dat meisjes ook aan voetbal kunnen doen, dus ik vind het mooi om te laten zien dat dat wel kan.”

Het is hier niet vanzelfsprekend dat meisjes ook aan voetbal kunnen doen, dus ik vind het mooi om te laten zien dat dat wel kan
Desiree van Lunteren

Vertrouwen

In een al twee jaar lopend project waar Nederland 3 miljoen euro subsidie aan gaf, proberen KNVB en War Child jonge Syrische, Palestijnse en Libanese jongens en meisjes (en hun ouders) door voetbal en andere levenslessen dichter bij elkaar te brengen. Het toernooi vandaag is de aftrap van een nieuwe serie wedstrijdjes: de Summer League. Het project moet de jeugd weer vertrouwen in de toekomst geven én voorkomen dat de vlam weer eens in de pan slaat in Libanon.

Want tussen de vier krijtlijnen van dit kleine voetbalveldje wordt het turbulente verleden en explosieve heden van het Midden-Oosten vertelt. De Palestijnen en hun (klein)kinderen wonen hier al in vluchtelingenkampen sinds ze in 1948 hun huizen in Israël verlieten, het zijn er inmiddels een half miljoen. Daar kwamen de afgelopen zeven jaar minimaal een miljoen Syriërs bij. Op een Libanese bevolking van 4,5 miljoen.

Die opvang in de regio, zoals het Nederlandse kabinet dat graag ziet, leidt tot grote spanningen in het kleine, dichtbevolkte land. De Syriërs wonen in kampen of met meerdere families tegelijk in de schaarse appartementen. De huren rijzen de pan uit, tot woede van de Libanezen. Baantjes zijn er nauwelijks meer. Volgens de UNHCR leeft meer dan de helft van de Syriërs in Libanon in extreme armoede (van minder dan 3 dollar per dag), ze zijn afhankelijk van noodhulp.

De teams die vandaag op het veld staan heten dan ook ‘naastenliefde’ en ‘respect’. (Ook een beetje uit nood geboren, want toen elk team een landennaam zou krijgen, wilde iedereen Brazilië zijn). ,,Ik kende eerst helemaal geen Syriërs, die heb ik hier op het veld leren kennen en ik vind het fijn om met ze te voetballen en samen te werken”, zegt Bashar (15) uit Libanon.

Ik kende eerst helemaal geen Syriërs, die heb ik hier op het veld leren kennen en ik vind het fijn om met ze te voetballen en samen te werken
Bashar (15)

Dubbel

Het toernooi wordt gespeeld in Tyre, 80 kilometer ten zuiden van hoofdstad Beiroet, een kustplaats met een dubbel gezicht. Aan de ene kant een geliefde vakantiebestemming voor Libanezen en onlangs door CNN uitgeroepen tot het ‘best bewaarde geheim van de Middellandse Zee’. Maar tussen de wapperende Braziliaanse en Duitse WK-vlaggen aan de boulevard, hangen ook de gele vlaggen van Hezbollah. Die sjiitische politieke groepering, die door veel landen als een terreurorganisatie wordt gezien, is hier sterk aanwezig. Hun aartsvijand, Israël, ligt hier maar dertig kilometer vandaan. De Libanezen die hier wonen weten dat de rust die er nu heerst, morgen weer verbroken kan zijn.

Zolang die rust er is leiden War Child, Right to Play en de KNVB vrouwen als Bassima al Rida (30), een gymdocente, op tot Worldcoach. Het zijn die 320 lokale coaches die de 3500 kinderen door heel het land wekelijks voetbal- en levenslessen geven. Hoe dat gaat? Door bijvoorbeeld een voetbalveld in vakken te verdelen en die vakken Syrië, Libanon en Palestina te noemen. Om de beurt rennen de kinderen naar alle vakken en krijgen daar uitleg over die bevolkingsgroep. Bassima: ,,Je merkt dat kinderen elkaar door die uitleg beter gaan accepteren. Zo kunnen we voetbal gebruiken als een middel om levens te veranderen.”