Een vrouw neemt een selfie met presidentskandidaat Donald Trump. © afp

Presidentskandidaten VS winnen stemmen met selfies

Wie volgend jaar president van de Verenigde Staten wil worden, moet nu al de gunst van de kiezers winnen op de jaarmarkt in Iowa. Stijn Hustinx begeeft zich voor zijn laatste verhaal als correspondent in Amerika tussen de kandidaten, prijskoeien en de bezwete lijven.

Stijn Hustinx 17-08-15, 08:00 Laatste update: 04-03-16, 15:20

Politieke zieltjes winnen op de Iowa State Fair. In het geval van Hillary Clinton gaat dat ongeveer zo: ze knoopt een praatje aan, luistert aandachtig, knikt begrijpend en poseert gewillig voor een selfie. Weer twee stappen en de volgende 'gewone mens' dient zich aan. En opnieuw: praatje, handje, selfie.

De Democratische presidentskandidaat krijgt vaak kritiek dat ze door haar indrukwekkende carrière - presidentsvrouw, senator, minister van Buitenlandse Zaken - geen idee heeft van wat leeft onder het gewone volk. Ook zou ze koel en afstandelijk zijn. Dus moet Hillary zich onder het volk begeven, letterlijk tussen de koeienstront.

Popster
Maar dat is in de praktijk nog behoorlijk lastig. In een oogwenk is ze omgeven door een enorme zwerm journalisten, cameramannen en fotografen, alsof ze een popster is. Van ongedwongenheid is allang geen sprake meer. Breedgeschouderde mannen met doorzichtige draadjes in hun oor en zonnebrillen op met spiegelende glazen draaien overuren om de voormalige first lady af te schermen.

Er wordt geduwd en getrokken. Door de brandende zon zijn er overal zwetende lijven. Het is een georganiseerde chaos. Hillary blijft lachen. Ze oogt ongenaakbaar in haar gesteven, blauw-witte ruitjesblouse. Ze krijgt een beker limonade in haar hand geduwd en een homp vlees aan een stok voor in de andere hand. Ze drinkt een slok, neemt een hap. Ze laat het zich allemaal welgevallen. Dichterbij de kiezer dan dit komt ze niet.

In 2007 schudde ik hier de hand van Barack Obama. Eigenlijk was ik helemaal niet van plan op hem te stemmen, maar toen was ik verkocht
Mike Stumpter, kiezer

Jaarmarkt der jaarmarkten
Decor van dit politieke theater is de oer-Amerikaanse Iowa State Fair, die 11 dagen duurt en goed is voor dagelijks bijna 100.000 bezoekers. Het is de jaarmarkt der jaarmarkten. Op een terrein van 180 hectares komen boeren uit de wijde omgeving hun tractoren, koeien, paarden en schapen showen.

Op het terrein zijn honderden eettentjes waar cholesterol het voornaamste ingrediënt lijkt te zijn, aangezien vrijwel álles - van vlees tot Snickers - wordt gefrituurd. En vanaf 9.00 uur vloeit de Budweiser rijkelijk.

Oppermachtig
Dat niet alleen Clinton, maar ook presidentskandidaten als Bernie Sanders, Jeb Bush en Donald Trump de Iowa State Fair bezoeken, is niet zonder reden. De kiezers in Iowa zijn oppermachtig. Zij gaan op 1 februari volgend jaar als eersten naar de stembus om hun favoriet aan te wijzen, zij zetten de toon voor het verloop van de voorverkiezingen en later de gewone presidentsverkiezingen.

Wie nu de gunst van de kiezer in Iowa wint, maakt grote kans over 15 maanden president van Amerika te worden. Eén handdruk kan al het verschil maken. ,,In 2007 schudde ik hier de hand van Barack Obama. Eigenlijk was ik helemaal niet van plan op hem te stemmen, maar toen was ik verkocht,'' vertelt de gepensioneerde fabrieksarbeider Mike Stumpter (64).

Ik bied mijn verontschuldigingen aan, we hebben onze helikopter thuisgelaten
Bernie Sanders, presidentskandidaat

Op hem stemmen zal ik echter niet. Trump is een sensatie, geen politicus
Dave Sergeant, kiezer

Trump
Het is zaterdag even na twaalven als de Clinton-parade op de Iowa State Fair kortstondig wordt onderbroken door het gebulder van een helikopter. Het is die van Donald Trump, de recalcitrante Republikein die net als Clinton president van de Verenigde Staten wil worden. Bernie Sanders, de grootste concurrent van Clinton, heeft ook geluidsoverlast van de helikopter van Trump.

Juist als de 73-jarige senator uit Vermont een toespraak houdt, komt het gevaarte overvliegen. ,,Ik bied mijn verontschuldigingen aan, we hebben onze helikopter thuisgelaten,'' sneert de senator.

Trump begeeft zich even later, met rode baseballpet op zijn goudgele haarlokken, onder de jaarmarktbezoekers. Van tevoren had hij laten weten dat hij rond 13.00 uur bij de butter cow zou zijn, dé attractie van de Iowa State Fair, ofwel 275 kilogram boter in de vorm van een levensgrote koe. Letterlijk duizenden mensen verzamelden zich in de benauwde hal om een glimp van 'The Donald' op te vangen.

Zo ook Dave (70) en Sue (66) Sergeant uit Ottumwa. ,,Die man is een fenomeen,'' zegt Dave. ,,Of hij een goede president is, dat waag ik te betwijfelen. Maar kijk naar deze hal. Die man maakt wat los. Ook bij zijn tegenkandidaten. Door hem worden deze verkiezingen levendiger dan ooit. Op hem stemmen zal ik echter niet. Ik denk heel veel mensen in deze hal niet, als puntje bij paaltje komt. Trump is een sensatie, geen politicus.''

Geloof me, hij zou best wel eens de nieuwe president van de Verenigde Staten kunnen worden
Kiezer over Jeb Bush

Kleurrijke bullebak
Als Dave Sergeant gelijk krijgt, is dat goed nieuws voor Jeb Bush. De 'zoon en broer van' leek lange tijd de gedoodverfde Republikeinse presidentskandidaat, totdat de veel kleurrijkere bullebak Trump zich in de strijd mengde en Bush betitelde als marionet van de lobbyisten in Washington.

Grootspraak waar Pat (67) en Norm (72) Hgalmaland geen boodschap aan hebben. ,,Bush heeft tenminste inhoud,'' vinden zij. ,,Hij neemt ons echt serieus, hij laat zien dat hij écht betrokken is,'' zegt Norm, een rechtgeaarde Republikein. ,,Geloof me, hij zou best wel eens de nieuwe president van de Verenigde Staten kunnen worden.''