Al zeven dagen op rij weigert orka Tahlequah haar dood kalfje, dat geboren werd op 24 juli, achter te laten. Ze draagt het lijkje op een van haar vinnen of duwt het op haar hoofd door het water.

Maar Taylor Shedd, die deel uitmaakt van Soundwatch, een organisatie die zich inzet voor de bescherming van orka’s tegen verstoring door boten en schepen, zag maandag hoe Tahlequah steeds verder verwijderd raakte van de rest van de groep. Mogelijk wordt J35 te vermoeid om zo verder te blijven gaan. Samen met zijn crew volgt hij Tahlequah om haar toestand op te volgen en om te vermijden dat plezierjachten en walvisspotters te dicht bij de dieren komen.

Elke keer wanneer Tahlequah haar greep op het kalfje verliest, moet ze naar de diepte duiken om het weer naar boven te halen. ,,Ze moet zes, zeven keer diep inademen om een diepe, lange duik te maken om dat karkas te gaan halen”, zegt zegt Deborah Giles, onderzoekswetenschapper bij het Center for Conservation Biology aan de universiteit van Washington en onderzoeksdirecteur van de ngo Wild Orca aan The Seattle Times. ,,Wat ik vreselijk vind, is wanneer het de laatste keer gaat zijn? En ze moet die beslissing nemen om het niet te gaan halen.”

Wetenschappers die de ernstig bedreigde orka’s bestuderen, maken zich grote zorgen. ,,Ik ben zo bang voor haar welzijn. Ze is een twintigjarig vrouwtje op fokleeftijd en we hebben haar nodig”, aldus Giles. ,,Ik voel zo mee met die familie. En wat haar mentale gezondheid betreft: ze lijdt echt. Wat is er erger dan verdriet? Ik weet niet eens of er een woord voor bestaat, maar dat is waarin ze zich bevindt.”

Niet alleen onderzoekers, ook de lokale bevolking trekt zich het lot van Tahlequah en de andere walvissen erg aan. De J-clan, die officieel ook de southern resident killer whales (SRKW) worden genoemd, telt momenteel nog amper 75 leden. De voorbije jaren zijn alle kalfjes die geboren werden bij de SRKW overleden. Momenteel ziet het er ook erg slecht uit voor Scarlet (J50), een ander lid van de J-familie, die lijkt te verhongeren.

De toekomst van de dieren in groot gevaar, niet in het minst omdat de voorraden chinookzalm, waarvan de SRKW afhankelijk zijn voor hun voedsel, enorm geslonken zijn. De chinookzalm is ondertussen immers zelf een bedreigde diersoort. De Canadese overheid heeft daarom dit jaar de sportvisserij aan banden gelegd, al is dat volgens kenners nog onvoldoende. ,,Wat we nodig hebben is een gigantische, nooit eerder geziene verandering om deze populatie te herstellen”, aldus Giles.

,,We hebben al lang bewezen dat deze visetende walvissen steeds magerder worden en het aantal sterfgevallen neemt toe. Deze babywalvis en alle anderen van de afgelopen drie jaren waren niet leefbaar omdat de moeders onvoldoende eten hebben. Punt uit", zegt Ken Balcomb van het Whale Research Center.

 Volgens de expert hebben de SRKW nog maximaal vijf jaar de tijd om zich verder voort te platen. ,,Als het in die vijf jaar niet lukt, gaat het niet gebeuren", waarschuwt hij. Het centrum dringt er daarom bij de Amerikaanse en Canadese overheid op aan om dringend werk te maken van maatregelen om de voorraden chinookzalm te herstellen.